Veldheren: #12: Waarom de strijd in Oekraïne (nog) geen luchtoorlog is

Veldheren gaat de theaters in.

En ik mag alvast twee data met je delen.

Op 16 september zijn we te zien in Openluchttheater Valkenburg.

En op 30 september staan we in de Stadschouwburg in Haarlem.

Dit najaar zijn we op nog veel meer plekken te zien.

Daarover houden we je natuurlijk op de hoogte.

Kaarten voor die eerste twee avonden zijn nu te koop via de website van het theater of checkkortimedia.nl.

Die links vind je in de shownotes onder dit bericht.

Een fijne zomer gewenst en heel graag tot in het theater of in de podcast.

In Veldheren ga ik, Jos de Groot, elke week voorbij de frontlijn in Oekraïne...

met twee generals buiten dienst Peter van Umm en Mart de Cruijff.

Zij hebben een duidelijke missie aan jou uitleggen hoe oorlog werkt.

Iedere aflevering kijken we met hun ogen naar wat er nu gaande is op het strijtoniel...

en gaan we dieper in op één thema.

Vandaag is dat het luchtwapen, gevechtsvliegtuigen spelen een beperkte rol in de Oekraïne oorlog.

Hoe komt het dat de grootste oorlog op ons continent...

sinds de Tweede Wereldoorlog vooral op de grond wordt uitgevochten?

En welk verschil zouden die veel besproken F-16's voor Oekraïnen kunnen maken?

Je luistert naar Veldheren.

We maken trouwens ook elke week een extra aflevering waarin Peter en Mart vragen van luistraars beantwoorden...

tegen een klein bedrag kun je die aflevering beluisteren op vriend van de show.nl-veldheren.

We hebben al bijna 300 vrienden en hopen jou daar natuurlijk ook te verwelkomen.

Onze reguliere afleveringen blijven gewoon gratis.

Laten we beginnen met de situatie op de grond in Oekraïne.

Mart, jij zei vorige week dat jij dacht de eerste tekenen van een Oekraïns offensief te zien.

Hoe is dat nu? Zien jullie beweging?

Ik zie beweging, maar ik zie nog niet het offensief.

En dat gaan we ook niet zien in die zin dat we om veilig middag 11 uur met slaande trom en vlag over de startlijn gaan.

Zo gaat dat niet.

Z'n officief begint altijd eerst met inlijnen, gevechtsacties.

Dat zien we nu, het proberen te slijten van het tegenstander.

Daarna zullen we in een heleboel aanvallen zien.

Die aanvallen zijn maar niet bedoeld om echt door te breken, om de rust eigenlijk voor de gekthou en persnanigheid die fase zien.

En het criterium daarvoor is of zo'n officief echt begint.

En daar ben ik van overtuigd dat het nog gaat komen is, zien we die wessense middelen, die wessense tanks en die gevechtsvoertuigen,

die 800 in 3 gevechtsvoertuigen, zien we die in de strijd hopen.

Zodang dat niet is gebeurd, zijn dat kaart die achter de hand worden gehouden.

En dus zien we nog niet het begin van een offensief.

Nee, maar met alle mededelingen van Oekraïne zezijden, de Oekraïners kunnen niet anders, ze moeten een offensief beginnen.

Alleen om voor hun eigen bevolking en naar hun eigen troepen toe het moril hoofd te houden, maar ook naar het westen toe om de steun te blijven houden.

Dus er komt een keer een offensief en ja, je ziet alleen maar de speculaties die je geweldig toen nemen.

Maar aan de andere kant zien we ook dat de Russe eigenlijk over de hele frontlijn verspreid ook allerlei kleine offensieve acties aan het doen zijn.

Om waarschijnlijk toch troepen aan het front te binnen zodat de Oekraïners niet op andere plekken troepen weg kunnen halen en daarmee de officieve capaciteit kunnen versterken.

Waar wordt ze op dit moment het hardste gevochten? Is dat nog steeds bagmoet aan moeten kijken of zien we het op meerdere plekken gebeuren?

Nee, het is ook bij de Zwartofske kriminelein, dus verder naar het noorden, bij Voelenduin en Meerendzijden wordt ook gevochten.

Maar dat zijn echt lokale geversacties op tactisch niveau, dus op laag niveau.

Dit is niet zo dat er niets gebeurt.

Je ziet ook dat de Russe nog steeds bezig met de verdedigingsvoorbereiding.

Ze evacueren mensen, al of niet gedwongen of ze deporteren mensen, het is maar hoe je dat noemt, vooral bij Zaporitia in de omgeving is het aan de gang.

En je ziet dat de Russen de luchtoorlog hebben opgevoerd in die zin dat ze nu vrij veel middelen vanuit de ruimte inzetten, waaronder die hippersonenwapens.

Niet omdat het energiesysteem van Oekraïne aan te vallen, maar omdat militairen doelen van Oekraïne aan te vallen.

Dat is vooral vooral in het commissie.

Maar het heeft wel vanuit de ruimte, dan denken mensen dat het space is, dat bedoelen we niet.

Het is gewoon een raket die je van grote hoogte afvuurt.

En eigenlijk door de combinatie van snelheid en hoogte kan het in hartstikke snel.

Maar ja, het schijnt dat ook de Petrie heeft mee veneer geschoten, allewel we dat maar eens een keer bevestigd moeten zien.

Ja, want het tocht dat het...

En de Deze is de luchtafweerraket die het wedstrijd heeft.

Ja, het was wel op van het bericht van deze week, want de Oekraïne in de luchtmacht zei dat ze voor het eerst een Russische, hippersonische raket uit de lucht hebben geschoten, met inderdaad dat Patriot-afweersysteem.

Ik wil vragen, wat vinden jullie ervan, maar de eerste vraag is meteen of ja, moet je dit serieus nemen toch?

Nou, ik zou het al serieus nemen.

We moeten geloven.

En als het bewaarheid wordt, dan denk ik dat we allemaal in het West wel willen weten hoe ze dat gedaan hebben.

En dan willen we allemaal wel tape terug zien, dan filmpjes terug zien, van welke beelden heb je gekregen, welke signalen heb je gekregen, hoe heb je erop kunnen reageren, hoe heb je hem gedetecteerd.

Dus ik denk dat iedereen zeer benieuwd is, als dit echt gebeurt is, dat ze het...

Want waarom is het zo bijzonder als dit zou zijn gelukt?

Nou ja, omdat Putin heeft gezegd een aantal jaren tuurlijk dat hij een wonderwapen had, wat er niemand te onderscheppen was.

En als het blijft...

Dat is de hippersonische raket.

Dat is de hippersonische raket.

En eigenlijk hipperson.

Dat betekent dat hij vier, vijf keer sneller dan het geluid gaat.

En daarom is je misschien wel te ontdekken, maar bij altijd te laat met de bestrijding.

Maar als het blijkt dat de combinatie van de radar die de Patriot heeft en de raket, dan praat je over de pak drie raket.

Dat zegt niemand wat bij zijn meest moderne raket die je kunt vinden.

In zo'n Patriot-steem, die is ook niet gekopen.

Die kopen niet bij de HEMA.

Een praatje over miljoenen praatje over.

Maar als die een staat is om zo'n doel uit te schakelen, dan wilde zeggen dat ook dat wapen niet onvertendbaar is.

Ja, jij zegt drie, vier keer het geluid.

Ik heb ook gelezen dat die mag tien tot mag twaalf zou hebben.

Ik weet het niet, maar in ieder geval gaat die verdomme snel.

Ja, dus als dat bericht waar zou zijn, als ook in de waarheid zou spreken,

dan is het dus wel degelijk heel bijzonder dat ze die uit de lucht hebben gehaald.

Ja, dan is dat echt een militair russen.

Het is de week van negen mei.

Dat is voor de Russen natuurlijk de jaarlijkste dag van de overwinning.

Putin geeft dan elk jaar een speech en waar ik even bij stil wil staan.

Mart, jij was afgelopen maandag.

Zat jij aan tafel bij Eve Jinek ontpraten over de oorlog en daar zei jij het volgende.

Het was dus nog voor de dag van de overwinning.

Morgen gaat Putin een speech geven, Mart.

Wat verwacht je dat hij met die speech wil bereiken?

Morgen zal de toon zijn.

Wij worden aangevallen door Navo, door het Westen.

Wij moeten ons allemaal achter de leiderscharen, want wij worden bedreigd.

Ons voorbestaan, onze cultuur, onze geschiedenis wordt bedreigd.

En naar het Westen zal de boodschap zijn.

Kijk, wij zijn er nog.

Wij kunnen gewoon volhouden.

Best een aardige voorspelling.

Ja, maar zo moedig was het niet.

Ik had wetenschap, wat moet die anders zeggen daar?

Je ziet dat hij altijd met een campagne bezig is om zijn eigen volk achter zich te scharen.

De enige mogelijkheid om te winnen is dat hij deze oorlog op tijd gaat winnen.

Dus laat zien dat hij nog steeds deze oorlog kan volhouden.

Het is te veel eer om dit een prilante voorspelling te laten zijn, hoor.

Zij Putin is waar jullie van opkeken?

Nee, want mij betreft niet echt.

Ik denk dat we met z'n allen meer keken en wat komt er allemaal voorbij.

Want met de militaire parade was het niet zo indrukwekkend deze keer, hè?

Nou ja, ik vind het nog steeds indrukwekkend.

Maar in verhouding tot het verleden is dat niet zo.

Aantal gasten waren ook van minder alloy om het zo met te zeggen.

Dus daar kun je dingen van aflezen.

Maar ik ben dan maar te eens zijn tekst was niet opzienbaar.

En natuurlijk alleen maar voor de nationale consumptie bedoeld.

Er was één tank bij de parade.

Opvallend?

Ja, dat was denk ik opvallend.

Een oude T-34.

En ja, ik word dan altijd nerveus als ik dat soort spul zie.

Want ja, als je tijdens zo'n parade dat ding het begeeft,

die het even niet doet, dan ga je voor het ogen van de hele wereld af.

En ik moest toch wel gelijk terugdenken aan de enige berede parade

die ik echt zelf ook heb gedaan.

Toen zaten we in Libanon.

Toen ging het hele Nederlandse battalion terug uit Libanon.

Dat was flink gesleten.

Dat had hard moeten werken.

Aan het eind waren er niet alleriserenverdelen er meer.

Dus uiteindelijk heeft er iemand in de staf, ik niet.

Die heeft besloten dat nou die parade doen we.

Maar die doen we wel bergafwaarts.

Zodat als een motor het begeeft, dan kunnen we gewoon doorrollen

en hopen dat de remmen het nu doen.

Ja, dus die zijn herkenbaar plaatje.

Ja, ik denk dat er in Moskou, toch,

een paar met de billenzamer gekneepen hebben gezeten.

Ik hoop dat alles blijft draaien.

Ze hebben natuurlijk alle capaciteit aan onderhoud en reserverdelen.

We hebben ze keihard nodig aan het grond.

Ja.

Iemand die ook van zich liet horen op 9 mei.

Dat was natuurlijk de basis van het huwelingenleger van Waakner.

Prigoshin.

Precies op het moment dat Putin op het rode plein stond.

Hij zei dat de Russische legersoldaten posities verlaten bij Bagmoet

en dat de Russische staat niet in staat zou zijn om het eigen land te verdedigen.

Is dat ook gebleken afgelopen dagen, wat Prigoshin dus zei?

Ja, we kunnen wel wel vaststellen dat wat een maanden aangekond is,

namelijk dat Bagmoet zou vallen, dat het nog steeds niet zou vallen

tot per dag van vandaag.

En je kunt best stellen dat alle inspanningen die de Russië hebben geleefd

om Bagmoet te veroveren, ten kostje zijn gaan,

van de mogelijkheid om zelf een groot officief te lanciëren.

Dat is wel een constiering die we nu kunnen doen.

Een tweede wat je kunt zeggen is dat het kennelijk in de Russische top

nog steeds geen eenheid van inspanningen is en geen eenheid van opvattingen.

Ja, en als het boven verdondert in de top, dan rommelt het het beneden.

Dus dat is geen goed teken.

Maar er is nog iets van merklijk daar, want een Ukraine-commandant

in de sector Bagmoet heeft dus recent aangegeven

dat zij zien dat Waak na toch verse troepen heeft ingebracht.

Dus hij heeft best wel moeite met het werven van nieuwe militairen.

Hij heeft ook eerst nog een bakhuurlingen gevonden

en die heeft hij toch ingezet.

En de Ukrainers zeggen ook dat de Russen toch wel weer meer archigranaten gebruiken.

Dus die verhaler van Prigoshin moet je toch ook wel een korrelzaad nemen.

Maar dat is eigenlijk met alles wat we nu zien.

In zo'n voorbereidende fase, op een officiefde,

hoor je er bij de kanten, dan moet je alles met een korrelzaad nemen.

Zeker wat als een directe bron naar de Kiev of het Moskou komt.

Misschien nog één ding over 9 mei Ursula von der Leyen was in Kiev.

Ja.

Opvallend?

Ook wel slim vind ik zelf.

Een symbolische dag.

Een symbolisch dag.

En Slensky heeft natuurlijk gezegd

wij gaan 9 mei niet meer vieren als dag van de kapitalatie,

maar 8 mei net als de rest van Europa.

En daarom is het eigenlijk afwendend van Rusland en 9 mei gaan gebruiken

als de dag van Europa.

Dat Schuman en Adenauer en Marshall zeiden van

we gaan de Europese Mensen van Kola en Staal oprichten.

Dat is natuurlijk een brillante zet,

want daarmee had je veel van de aandacht van 9 mei in Moskou weg.

Dat van der Leyen op die dag juist in Kiev kwam.

Dus publiek sterk goed over nagedacht.

Maar ik zou eigenlijk nog één ander ding uit de actualiteit even...

Voor je vrij?

Want ja, we hadden eerder over gehad,

dat de Ukrainians heel erg goed zijn in operational security.

Eigenlijk weet niemand precies wat ze doen,

hoe ze doen en daarmee geeft ze toch meer veiligheid

aan hun eigen troepen en hun eigen operaties.

En dan vind ik het opmerkelijk dat nu de afgelopen dagen

de українse luchtmacht een interview heeft gegeven

waarin zij gewoon zeggen van ja, we hebben het gewoon moeilijk.

Want onze grootste dreiging is

maar namelijk één type Russische vliegtuigen,

de Su-35.

Want dat ding heeft air-to-air missals.

Dus die kan van het ene vliegtuig naar het andere vliegtuig schieten

die in bereik hebben van 150 tot 200 kilometer.

En onze vliegers moeten het doen met missals die maar 50 kilometer kunnen.

Dus ja, die Russen zien ons bijna onmiddellijk als we opstarten

kunnen ons een snotje houden en kunnen ons bedreigen

zonder dat wij hun kunnen bedreigen.

En ja, dan zijn er dus grotere risico's voor onze vliegers.

Die moeten dan heel laag vliegen,

moeten dan maar zien dat ze die missals zien en proberen te ontwijken.

Dus er is een groot risico.

En zij gaven ook aan dat ze eigenlijk geen goede waarschuwingsysteem

in hun vliegtuigen hebben tegen raketlanseringen

van de Russische federatie, dus ook vanaf de grond.

Ja, als de jongens dat op zicht moeten doen,

dan zijn ze ook al behoorlijk dichtbij.

Dus die makkers, die lopen toch wel heel veel risico.

En dan denk ik, waarom doen jullie dat nu?

Waarom kom je nu opeens met deze kwetsbaarheid die je zo meneer zet?

Ja, ik denk dat het antwoord vrij simpel is.

Drukleg je op het F16 dossier?

Tuurlijk, een lichte opmaat naar de F16.

Ja, we gaan het hebben over de rol van het luchtwapen.

Rusland heeft een grote luchtmacht, maar heeft die tot nu toe

nog niet volledig gebruikt in de Oekraïne oorlog.

Waarom is dat?

En waarom is de oorlog in Oekraïne tot nu toe geen luchtoorlog?

En natuurlijk de F16.

Veel overgesproken, maar wat kan Oekraïne daarmee doen

als het Westen die uiteindelijk zou gaan leveren?

Voordat we dit gesprek goed kunnen voeren,

laten we even een beetje orde scheppen.

Want we vliegen heel veel termen voorbij in nieuws in de kant.

Dat gaat over vliegtuigen, kruisraketten, drones,

high-mars, patriots, javelins.

Misschien moeten we even orde scheppen

in wat is nou eigenlijk wat, wat is een luchtwapen,

wat is luchtafweer.

Kunnen jullie daar zo'n poging toe doen?

Ik zie je ja.

Nee, kijk, het is maar wie je het vraagt.

Dus die chaos is wel duidelijk,

maar de luchtmacht heeft de definitie airpower.

Zeg maar geversracht vanuit de lucht.

Daarmee bedoelen ze eigenlijk vanuit de lucht,

naar de lucht of naar het land.

Maar het platform vliegt, dat noemen zij airpower.

Dus als je praat over een kruisraket die van de grond wordt afgevuurd

en die gaat naar een doel in een diepte vindt,

is dat altijd geen airpower.

Zij krijgt het echt naar dat soort vaak.

Praat even niet over lucht.

Of wordt afgevuurd van onderzeeboot, bijvoorbeeld.

Dat kan ook.

Dat kan ook.

Praat even niet over transport door de lucht en dat soort dingen

en helikopters.

Maar eigenlijk, wat vliegt, heeft een effect of iets anders wat vliegt

of op de grond.

En dat heeft neers aan ons airpower.

Ja, en in die airpower daar heb je natuurlijk de gevechtsvliegtuigen.

Daar heeft iedereen beeld bij.

Wat Matt al zegt, daar achter zit er natuurlijk ook gewoon transportvliegtuigen.

Daar zitten helikopters achter.

Maar je hebt dus ook dingen die van de grond de lucht inschieten

en dat kan allebei aan luchtverdediging doen.

Dus je hebt luchtverdediging met vliegtuigen tegen vliegtuigen,

maar je hebt dus ook luchtverdediging vanaf de grond

en dat noemen ze dus de grond-luchtverdediging.

Dus de oude woord lucht afweren, om het zo maar te zeggen.

Dat is bijvoorbeeld ook zo'n high mars die de hypersonische raquette

uit de bocht heeft gehaald.

Bijna goed.

De Patriots.

Nu begint je verwarring te zijn.

Dat breng je ons ook in verwarring, maar dat is heel goed.

Nee, maar het is heel goed dat je dat doet.

Want de haima's schiet vanaf de grond naar 80 tot 150 kilometer verder

en doelen op de grond.

De haima's is niet gemaakt om doelen uit de lucht te halen.

Maar je hebt dus ook systemen waarmee je dus verandertelijke vliegtuigen

uit de lucht kunt halen.

Nou, de simpelste die iedereen kent, dat zijn de geschouderde wapens.

Stingers, de grail, aan de soffietkant van vroeger.

Dus een mannetje staat met een ding op zijn schouder.

Die krijgt misschien een voorwaarschuwing door een rader,

maar uiteindelijk moet hij met de i-ball mark 1.

Dat is gewoon je oog.

Moet hij dat doel zien.

Maar toen ik heb naast dat zo'n jongens gestaan in de stingerboel,

dat is een grote koepel.

En op het dak wordt geprojecteerd wat een doel kan zijn.

Nou, ik sta naast de jongens en dan hoor je de jongens zeggen vliegtuig.

En dan ben ik van, waar, waar, waar.

Ik zie helemaal niks.

Maar die makkers die zijn zo getraind, die halen gewoon op grote afstand

van een vliegtuig en dan kunnen ze hun systeem erop locken

en dan ben je wel de pineut als vlieger.

Dus dat is het meest simpele systeem.

Dan heb je met kanonnen de lucht inschieten.

En bijvoorbeeld de Duitsers hebben de gepart aan de Ukraine gegeven.

Dat is eigenlijk een soort snelvuurcanon met twee lopen.

Het is op een gepanzerd voertuig.

Die schiet dus heel veel.

Een hele grof of grote hagel schiet die de lucht in.

En dan heb je weer de grotere raketsysteem.

En dan kom je uiteindelijk bij de patriot uit

die ook op grote hoogte vliegtuigen

maar ook kruisraketten en zo eruit kan halen.

Dus ik snap dat het voor de luisteraars best wel een beetje verwarrend is af en toe.

Nou, maar dit was heel helder volgens mij.

Als je dan spreekt van een luchtoorlog,

je leest het C.S.Jorgen C.S.Jorgen,

het is nog geen luchtoorlog.

Maar als je daarvan spreekt, welke wapens rollen daar dan?

Wanneer is het een luchtoorlog?

Bij een luchtoorlog is het doel om te zorgen

dat jij het luchtruim kunt gebruiken en jouw tegenstander niet.

Waardoor je eigenlijk op de grond zoveel mogelijk vrij het verhandelen krijgt.

Dat is het doel van een luchtoorlog.

En dat kan zijn door het luchtruim te beheersen.

Dat is één.

Er is ook een breder iets in.

Er zijn ook mensen die denken dat als je de lucht beheerst

en je kunt dus niet alleen alles op het land beïnvloeden,

maar ook een tegenstander uitschakelen.

Een tegenstander vernietigen.

En zodanig vernietigen op de grond dat die zegt, ik stop met vechten.

En dat zijn mensen die zeggen, de luchtoorlog is in een conflict beslissend.

Want als je vanuit de lucht een tegenstander kunt vernietigen,

die zijn commandercentralen, zijn steden, dan kun je eigenlijk elke oorlog winnen.

Dat is een beetje de theorie.

En om het makkelijk te maken, dan heb je net algemeen lucht overwicht.

Maar je kunt ook tijdelijk en plaatselijk lucht overwicht bevechten.

En dan heb je in ieder geval gedurende, unbepaalde tijd,

de vrijheid dat je geen verandelijke tegenstanders in de lucht hebt.

Dan zet je dus heel veel even op een bepaalde plek neer.

Of om daar iets vanuit de lucht aan te greipen.

Of om een landoperatie te ondersteunen.

Dus dat kan ook nog zo zijn.

Over dit onderwerp krijgen we een vraag van luisteraar Dennis Robel.

En hij mailt ons, ik vraag me af,

hoe jullie de staat van de Russische land luchtmacht inschatten.

Wat weten we dat eigenlijk?

Hoe die ervoor staat?

Dit was een beetje de theorie van de luchtoorlog.

Er zijn heel veel mensen geweest die ze hebben uitsproken over

waarom we de Russische luchtmacht nog zo weinig zien tot nu toe.

Want volgens de specialist,

en dat ben ik niet, is 3 kwart van de Russische luchtmacht

nog niet ingezet.

Maar de reden die ze daar vergeven zijn, niet alleen tactisch.

Dus we houden wat achter de hand.

Maar vooral omdat de kisten, ze noemen ze dat,

heel veel onderhoud vergen en weinig inzetbaar zijn.

Dus waar bij ons 50 procent van de F16 vliegt,

dat houdt zich voelig iets.

Vliegt daar één van de vier kisten, dan kun je ook veel minder.

De vliegers zijn minder opgeleid, dragen minder vlieguren,

komt ook door tekort aan vliegtuigen en daar dus minder ervaren.

Om even dat te benoemen.

Een Russisch vlieger vliegt ongeveer ruim 100 uur per jaar.

En een NATO-vlieger moet meer dan 200 uur per jaar vliegen

om geoefend te kunnen zijn, om in oorlogsomstandigheden te kunnen ingezet.

Dan moet je ook nog eens een keer leren

dat je niet alleen vliegt, maar met anderen.

Dus er hangt een radar vliegtuig boven,

die hangt een tanker boven je, je moet dus,

dat noemen ze in een pakket in een package kunnen vliegen,

moet je ook nog een keer trainen.

En je moet een goede middel hebben, bijvoorbeeld,

dat noemen ze een targetpot.

Dat is een soort grote lens-computer,

die je achter je vliegtuig hangt,

de moment dat je een doel op de grond ziet,

dan kun je dat ding daarop locken, die staat daarop vast

en dan gaat eigenlijk je wapen automatisch naar het doel.

Dat is dus high-tech spul,

om te zorgen dat je van het lucht met grote precisie

op grote afstand doellijk kunt aangrijpen.

Als je weinig van die targetpots hebt,

moet je ze steeds van het ene vliegtuig,

wat het wel doet, naar het andere vliegtuig gaan omslutelen.

Ja, daar word je nooit zo verrolijk van.

Dus ze hebben ook wel, om te beginnen,

een onderhouds- en een inzetbereids- en een oefenprobleem.

Daarom zien we die Russen niet zoveel.

Ja, en misschien toch even...

geschatte aantallen noemen, want...

Ja, want weten we ook hoeveel...

Hoeveel hebben we er nou eigenlijk?

Ja, dan gaan we even uit,

want als we zo'n 1.000 tot 1.500 vliegtuigen had

aan het begin van de oorlog.

Daarvan zegt men,

dat er zo'n 300 in en rond,

of niet in, rond de Ukraine stonden,

dus in Rusland, maar ook in Wit-Rusland.

De Ukrainos, daar zegt men van,

dat ze 60 tot 120 gevestigd houden.

Dus eigenlijk is het de staat van 10 staat tot 1.

En dan is natuurlijk de vraag van,

hoe inzetbaar zijn die vliegtuigen?

We weten dat er op social media zijn,

dat beelden van Russische vliegers,

die gewoon een civiele GPS-apparaat

in hun cockpit met tape hebben vastgeplakt,

omdat hun GPS het niet doet of het niet goed doet.

Ja, dan begin je wel vragen te stellen over

hoe goed het allemaal werkt.

En dan daarnaast,

hoe kun je dan met die middelen echt

op het hoogste niveau onder de grootste geweldstrijging

hoe kun je dat tot effect brengen?

Want ja, misschien wel de top van het luchtwapen,

of het moeilijkste voor hun,

is een campagne waarbij ze

de verhandelijke luchtverdediging proberen te onderdrukken,

suppression of enemy air defense.

Maar dan kom je in de termen waar Marten uit praat,

dan moet je dus early warning vliegtuigen hebben hangen

die de geleiding gaan doen,

dan moet je radar vliegtuigen hebben

die raders onderdrukken van de tegenstander zijn raders

voor de luchtverdediging,

dan moet je vliegtuigen hebben die raketten hebben

die kunnen inzoomen op die raders

en die raders kunnen uitschakelen

en dan kun je nog eens vliegtuigen hebben

die daadwerkelijk resteffecten op de grond gaan brengen.

Dat is een heel complex samenstijl

wat goed georchestreerd moet worden

en als je dan weet dat de Russische vliegers

zoals Martt eigenlijk net zegt,

natuurlijk ze hebben gevechtsavaringen,

ze hebben in Georgia gevlogen,

ze vliegen in Syrië,

maar dat zijn allemaal met een paar vliegtuigen bij elkaar

en niet in zulke moeilijke packages.

Dus niveau van opleiding

zegt ook iets over de inzetbaarheid

uiteindelijk van hun lustrainkrachten.

We komen met dit verhaal voorzichtig

bij de belangrijkste vraag.

Deze oorlog hoeft natuurlijk al meer dan een jaar voort

en heel veel mensen de vraag hebben

hoe kan het nou

dat het dus maar op de grond uitgevochten blijft worden.

Kunnen jullie je analyse daarvan schreven?

Ik zou graag eerst terug gaan naar het begin van de oorlog

en we hebben er alles eerder aan geraakt

volgens mij in onze podcast,

maar eigenlijk als militairen zijn we allemaal verbaasd

dat de Russen in het begin niet gelijk

met een air campaign zoals het dan heet

in onze vaktermen

echt probeert hebben

het luchtoverwicht te bevechten.

Het is gisteren natuurlijk waarom ze niet gedaan hebben

maar dan komen je op dingen als

de eerste ze hebben geen integraal commando

waar echt alle afwegingen worden gemaakt

over alle mogelijkheden die je hebt

met alle middelen die je hebt

dat is dan niet gebeurd.

Waarschijnlijk hebben ze de grondcampagne

niet willen verraden

in ieder geval de tijd en de plaats

en dus hebben ze de verrassing

niet weg willen doen door met de lucht te beginnen

want zo'n campaign doe je eigenlijk

voor het grondoptreden uit

en dan ja, het telt ook nog eens een keer

het optimisme

misschien wel de niet-realistische verwachtingen

die ze hadden van hun grondcampagne

van we fixen het toch wel

dus waarvoor zouden we dit doen?

En dan een ander punt

wat ik zeker dan wel noem me is

de doctrine van de Russen.

In Rusland kijkt men toch nog wel

Mart heeft net uitgelegd

wat de rol van de luchtstrijdkrachten kan zijn

maar bij de Russen kijken ze toch

nou wel naar de luchtstrijdkrachten

is eigenlijk

ja, een ondersteuning voor de landstrijdkrachten

Zij kijken nog een beetje

naar de luchtstrijdkrachten

als vliegende atjerie

en ja, als je er zo in zit

dan ga je dus

andersom met je training

met de doctrine op lagere niveaus

de ervaring die je dan opdoen

is dan ook anders

dus dat dat allemaal mee

waarom ze uiteindelijk

ja, dit niet gedaan hebben.

En Ukraine heeft erop geantispeerd

het is bekend aan het begin van de oorlog

Ukraine, een groot hield van zijn luchttafé

heeft uitgeschakeld

de radar

want als je de radar niet kunt vinden

en je gaat bewegen

met je luchttafé

kun je ook niet uitschakelen

en dat de ukrainische vliegvelden

eigenlijk leeg waren

bij het begin van de oorlog

omdat ze wisten

als een erkerpijn komt

gaan ze eerst

onze vliegvelden af

en op onze vliegtuig af

die op de grond staan

dus je ziet dat Ukraine

er wel op heeft gepantispeerd

daar komt nog een keer bij

dat als jij lucht overwicht

over heel Ukraine

constant wilt handhaven

heb je natuurlijk

een enorme hoeveelheid kisten nodig

dat hebben de rustnitten

dus je moet altijd

gaan voor tijdelijk

en plaatselijk lucht overwicht

en er blijkt

op benamen de steun vanuit het westen

die stingers

vanaf de grond

die eigenlijk vliegers dwingen

om hoog te gaan vliegen

in combinatie met de luchttafé

die ze nu krijgen

Petrit

dat is toch wel

blijft wel effectief

niet over heel Ukraine

je kunt niet alles verdelen

dus er is ook afmerking in

Petrit kan dat niet

maar dat maakt voor de Russen moeilijk

je moet dus

een operatie goed voorbereiden

je gaat niet even denken

oh ik heb mijn lunchwacht terug

ik vlieger even naar Ukraine

ik ga op een bommerooi

en dan komt bij

dat na de eerste fase van de oorlog

in de opresneerde pauze

Putin eigenlijk heeft gezegd

of heeft moeten zeggen

de integratie tussen

lucht en grond

loopt voor geen meter

en dat is echt een vak

dat weten we uit Afranistan

hoe krijg je vanaf de grond

een vliegtuig op het goede doel

op de juiste koers

met de juiste informatie

en hij heeft die twee

die twee kapans helemaal

uit elkaar getrokken

zeg maar hij zegt

de landmacht doet zijn eigen ding

wordt ondersteund door kanonnen

maar ook door helicopters

die daarvoor gemaakt zijn

en hele speciale vliegtuigen

die helemaal zijn gemaakt

om die grondroepen te kunnen ondersteunen

de rest van luchtmacht

zet ik diep in Ukraine in

en die ga ik

die energiecentralis

commandecentralis laten aanvallen

dus je ziet dat de synergie daar

tussen wat er op de grond gebeurt

en lucht gebeurt

die is eigenlijk niet aanwezig

en daar komt er bij wat Peter zei

ja, wat je ziet

als geoefende arterie

dat werkt dus niet

want die integratie werkt niet

dus hebben ze hem als geoefende arterie

anders neergezet

los van de grondzijdkrachten

denk jij mart

dat de manier

hoe wij kijken naar die inzet

van de luchtwapen

dat die aan een update nodig is

ja

maar dan moeten we even de

geschiedenis in

het luchtwapen

begon natuurlijk

al voor de eerste wereldhoorlog

dat mensen aan het nadenken waren

wacht even

er komt een dimensie bij

net zoals nu cyber

en nu space

als ruimte

als vierde en vijfde dimensie

er komt na zee en land

een dimensie bij

dat is het vliegtuig

en we kennen wel

de zeppelins boven Londen

die grote sigaren

die balonnen boven Londen

we kennen het vliegtuig

in de eerste wereldhoorlog

en er waren mensen die dachten

dit gaat

de oorlog fundamenteel veranderen

en een van de grootste denkers daarbij

was een Italiaan

die heette Doer

en die zei eerst

wacht even

er komt een nieuwe dimensie bij

dus je moet er goed integreren

maar na het ouderwet

zei hij eigenlijk

weet je

vanuit de lucht

kun je elke oorlog

kun je beslissen

en dus het zeedomijn

en het gronddomijn

zijn onderschikt

aan het luchtdomijn

en hij deed dat

met de kreet

the bomber always gets through

als je kunt bombarderen

vanuit de lucht

win je altijd

want je kunt een tegenstandig

plat bombarderen

in zijn wolkingcentra's

industrie's

een regeringcentra

en dat geeft een tegenstander op

daar is je helemaal in

vast blijven hangen

het is interessant

eigenlijk tweeënvoudig

als je naar

de geschiedenis kijkt

kun je wel een land plat gooien

maar als een land

zich niet laat breken

in de wil

om te blijven vechten

win je de oorlog niet

wij kennen het goed

voorbeeld dat we werden

bedreigd

met Utrecht en Amsterdam

in de maillage 40

en wij zeiden om goede redenen

ok wij kapteleerden nu

maar Vietnam bijvoorbeeld

met de Amerikaans luchtmacht

we kennen wel die films

met die B52

die bomber te peiten

leiden niet tot

een nelaar van Noord-Vietnam

duizend vliegtuigen per dag

nachts

en duizend over dag

in de Tweede Wereld

tot naar Duitsland

leiden niet tot

de kaptelaatst van Duitsland

de rusten moesten vechten

tot in de straten van Berlijn

waarom

omdat opgeven

voor de Duits

om een diversiteit aan redenen

geen optie was

dus je kunt best wel

aan de theorie twijfelen

dat is één

maar een tweede is

wat doet de luchtmacht

eigenlijk drie dingen

om het heel simpel te houden

dat is het luchtruim

voor jezelf winnen

dat kun je defensief doen

door een tegenstander

uitschakelen

of offensief

om hem op zijn grond

weer uitschakelen

verkennen

dus inlichtingen inwinnen

en grondhoepen steunen

dat kan zijn op het slagveld

maar het kan ook grondoelen

in de diepte zijn

commandercentrale

en je ziet nu

dat de technologie

die de luchtmacht

zo heeft gestimuleerd

in het begin

die gaat nu

misschien wel

een andere dimensie

aan de luchtmacht geven

want het verkennen

kan vanuit de lucht

maar kun je ook

met een heleboel andere dingen

kun je met cyber doen

kun je vanuit space

dus dat wordt breder

en vaak met

onbemande vliegtuigen

dus dat blijft wel in de lucht

maar de vraag is

moet je dat nog

met bemanne

systemen doen

of komen er allemaal alternatieve

en een tweede

wat wel interessant is

is

steunen van

eenheden op de grond

of het aangrijpen van doelen

in de diepte

daarvoor hoef je niet

meer de lucht in

zo'n high mars

die schiet op 300 kilometer

tot op 1 meter

nou keurig

kan je doel gaan uitschakelen

waarom zou je dan

dure vlieguren

en korsbare middelen gebruiken

om doelen op de grond

uit te schakelen

dus de technologie

gaat ook

die dimensie veranderen

en aantasten

dus moet je blijven denken

in effecten

en niet in dogma's

wat betekent dat nou

wat is nou de kracht

van de luchtwapen

en dat blijft het ook

je kunt een kist

de ene keer naar

Noord-Ukraine sturen

en 6 uur later

naar Zuid-Ukraine sturen

dat is de flexibiliteit

dat is de

ingebouwde flexibiliteit

die het luchtwapen heeft

dat kun je doen

maar dat moet je

wel goed voorbereiden

en die flexibiliteit

moet je wel gaan uitbuiten

dus bijvoorbeeld

als Ukraine gaat doorbreken

zul je zien

dat op die plek

Ukraine

alles aan ze doen

onze luchtverdeling

en de Russen

daar luchtoverwicht willen hebben

dat blijft ook zo

alleen naarmate

de drucht van die steen

wat op de grond langer wordt

wordt ook die relevantie minder

dus ik denk

dat als je praat over

airpower

in de meest brede zin van het woord

zal het vrouw gaan

over inlichtingen inbinnen

en het beheers van het luchtwap

om vrij te verhandelen

op de grond te hebben

die taak van het uitschakelen

van doelen op de grond

zal steeds minder worden

want er heb je andere

gekopere, betere

en sneller middelen voor

nou Peter

wat denk je?

ik wil die laatste wel

oppakken

ook kijken

naar wat er in Ukraine aan de hand is

je ziet dat de Ukrainers

voor het steunen van de troep

in het front aan de grond

dat ze toch

veelvullig met

de domme bommen

en de ergelijke

moeten steunen

de Russen

hebben wat betere

munitie die je op afstand kan

maar daar hebben ze niet veel van

en wat op langer afstand zit

dat gebruiken ze tegenwoordig

om die campagne te houden

tegen bevolkingcentra

en doelen ver achter het front

dus ook de russensiepiloten

als die

de troepen aan het front moeten steunen

zie je dat ze al meer gedwongen worden

om ook naar de simpelere

munitiesoorten toe te gaan

daar zit wel een maaraan

en dat is

dat je veel dichter bij het front moet komen

dat je laag moet vliegen

dat vraagt veel meer van de vliegers

om het zomaar te zeggen

in de zin van skills

maar ook in risico's

dan moet je dat

goed coördineren

met je eigen luchtverdediging

want in die gebieden waar jij wilt vliegen

moet je wel tegen je jongens op de grond

zeggen die naar boven staan te kijken van

het is wel even simpel

maar even goed dat je even niet schiet

en dat je goed in de gaten houdt

en je hebt natuurlijk identificatiemiddelen

waarmee je je eigen troepen kunt te vinden

maar het zijn wel momenten van secondes

dus en wat zien we

als je in de Russische kant

doctorinair

dit niet goed hebt staan

dan zie je dus ook niet in oefend

dan zie je dat de grondluchtverdediging van de Russen

gewoon ook een bedreiging voor een eigen vliegers is

en we weten bijvoorbeeld in Georgie

daar hebben de Russen namens zes vliegtuigen verloren

drie daarvan

hebben ze zelf neergeschoten

dus

ja, hoe zal de situatie momenteel zijn

ik denk dat ze het nog steeds niet helemaal onder de knie hebben

en ik denk dat de Russische vliegers net zo bang zijn

voor een eigen grondluchtverdediging

als die van de Ukraine's

en er is er één punt ook wel goed om even te duiden

ik denk mensen zeggen

waarom hebben we bijvoorbeeld nog tanks nodig

we hebben ook een aflevering over gehad

als je gevershelikopters hebt of jachtvliegtuig hebt

en het is op zich een hele juiste constatering

alleen

een jachtvliegtuig of een helikopter

die heeft niet zoveel tijd om boven haar doel te blijven

als hij bij je komt

komt hij vanaf een vliegveld, stijgt hij op

dan gebruikt hij brandstof, als je hem half uur boven je hebt

dan heb je geluk daar

dan moet hij weer terug

of er is in de lucht tank, maar je bent hem kwijt

dan heb je normaal weinig aan

een tank is gewoon 24-7 inzetbaar

in elk weersoorten

dus de flexibiliteit van de luchtmacht

is in hele grote kracht

dan moet je ook nooit van weg gaan

maar betekent ook dat het geen vervanger is

van andere middelen op de grond

en dat is nou precies hoe je naar oorlog moet kijken

je moet de midden die heb in een kracht inzetten

en niet in een beperking

dus het moet aanvullen wat er gebeurt

ook je vliegers

je kunt ze achter elkaar

in de kist en de andere stoppen

en maar laten vliegen

maar op een gegeven moment valt hij gewoon naar beneden

en een chauffeur van een panservoertuig

die gebruikt zijn slaapje

er is nog zoveel vijf minuten wat hij even heeft

en als het echt fout gaat en er valt een slaapje

dan slaat ze komendant er wel op zijn helm

van een evenvriend wakker blijven

dus die vliegers

dat is echt een zeer complex

moeilijk vak waar ik alleen maar

diep respect voor kan hebben

maar die kun je niet tot in de treuren

want die jongens moeten daarboven gewoon hardscherp zijn

dus het is niet alleen

hoeveel kisten heb je

maar ook wat kun je van je vliegers vragen

en toen ik

met de luchtmobiliobligade

geen echte oorlog geef ik onmiddellijk toe

maar toen moesten we de grote test doen van de luchtmobiliobligade

en toen hadden we

allerlei polen als vijand

tegenover ons in een terrein wat zij heel goed kenden

en daar

zat men onszoo op de huid met die polen

dat op een gegeven mens was het dan heet

de hele uren van onze

erpetsies verzadigd hadden

erpetsieshelikopters

dus die kon ik niet meer inzetten

want die jongens vielen bijna om

in hun kist

en dan wordt het heel preker

want ik was zo blij met die dingen

wat daar geen meer verstand over zijn

en dan moet je wel op de grond uiteindelijk opknappen

en daar vind ik nog steeds een schitterend verhaal

want van een baroyon

een motierkroepje

die dachten van nou aan die motier hebben we nu even niks

en die lieten die motier staan

die pakten allemaal draagbare anti-tankwapens

en die jasten er gewoon

tien tankspansenvoertuigen uit van die polen

met zijn drietjes

ik wil nog even met jullie naar de F16

natuurlijk veel

discussie over geweest nog steeds

over de levering van F16

Oekeine heeft een drukkelijk om gevraagd

Rutte heeft gezegd het wordt besproken

misschien gewoon een vraag Peter

denken jullie dat ze er gaan komen

en zo ja welke rol

ze zo'n F16 nou kunnen gaan spelen

gaat dat een verschil maken in Oekeine

nou of ze er gaan komen weet ik niet

maar als je kijkt

naar de discussie

en eigenlijk ook de mentale

stappen die we in het west hebben gemaakt

dan zou je kunnen zeggen dat het een logisch vervolg

een next step is

in de gedachtengang in het westen

dat we op een gegeven moment toch

op een of andere manier F16 aan hun gaan geven

we hebben er al vliegtuigen aan Oekeine gegeven

vanuit een aantal

Ooster Europees en Aval partners

hebben we al mix aan hun gegeven

de mix zijn ook oude software

zijn oude software vliegtuigen

alleen die hebben dezelfde

makken als ik het even mag zeggen

waar ik het er straks over had

die hebben ook maar wapens die niet zover rijke

als de nieuwste van

de Russische vliegtuigen

dus ja het is fijn voor de Ocranians

maar ze willen natuurlijk meer

maar ja we hebben het er eerder over gehad

het risico wat het westen ziet is

dat

ik word bevestigd in mijn

zoals het netjes heet narratief

in mijn verhaal

met deze middelen

kunnen ze nog makkelijker

even over de grens heen gaan

en doelen in rustland of wit rustland aanvallen

en ja

dat zou toch een grote escalatie kunnen laden

kijk dan denk ik twee landen

die op dit moment bedenking hebben

om een F16 in te zetten

dat is allereerst Duitsland

omdat ze het zullen zien

als een escalatie van navelkant

en Duits is gewoon van

van huis uit

van ouds herre eigenlijk

heel voorzichtig bij de sociaal democratische partij

die nu ook de bondscancelier leeft

die ze heel terughoudend in geweest

en een tweede is natuurlijk het land

wat ze uiteindelijk beslissen of ze geleefd gaan worden

en dat is de Verenigde Staten

want het is een Amerikaanse vliegtuigen

maar het gos van de reserve delen

is om te laten verliegen

dat is twee

en zo'n ding is eigenlijk een vliegende computer

dus alle software-updates

bedoel ik altijd uit de Verenigde Staten

kortom zonder VS vliegt hij niet

alleen volgend jaar zijn er presidentskiezingen

in de VS

wat gaat daar gebeuren in de aloop daar naartoe

dus ik kan me indenken

dat F16 komen

vooral in de volgende fase van de oorlog

want de ukrisische lucht mag sleit

wat Peter ook zei

net als die leeuwpart 1 die wij hebben aangeschaft

en worden creatieve die leeuwpart 2

die zien we echt pas in de volgende fase

van een oorlog terug

het is wel zo, als je het nu voorbereid hebt

heb je wel een tool in handen

wat je snel kunt inzetten

dus zal mij niet verbazen

als ukrisische vliegers al ergens worden opgeleid

en dat zingen, dat gaat ongetwijfeld

vindt dat nu plaats

maar het besluit om ze ook daadwerkelijk aan te leveren

is echt een besluit

wat politieke consequenties heeft

waarom komt Slensky naar Nederland

omdat hij denkt

Mark Rutte heeft een goede band met de Verenigde Staten

is al 12 jaar

een bekend Europees politicus

die heeft invloed

laat ik die vooral proberen te bewerken

en dat is een volstrekt logische keuze

in dat interview waar ik het eerder over had

van die ukrisische luchtmachter

daar zegt hij over

als wij mensen moeten gaan opleiden

we hebben ze wel hier nodig

dus we kunnen hoogheid

wegsturen

en we zullen toch het gos hier moeten houden

we kunnen hier niet in één keer die klap maken

en we hebben natuurlijk ervaringsgegevens

van landen die

van Sofjet Unie vliegtuigen

overgingen aan de Westerse vliegtuigen

een aantal oostenerepees landen

maar een mooi voorbeeld is ook Finland

die op een gegeven moment dat besluit hebben genomen

en dat heeft de vinden gewoon

een jaren kost

om gewoon die opslag te maken

en ik geloof dat Matt het al eerder heeft gezegd

het gaat ook over de monteurs

het gaat over de beheer van je reservesverdelen

en niet onbelangrijk

de ukrisische staat aan landingsbanen

moeten worden aangepast

want die moeten gewoon langer worden

en ik heb begrepen

die moeten gewoon langer worden

maar dat is nogal wat natuurlijk

ja natuurlijk

een lastige operatie is gigantisch

nee maar zo'n asfaltstrok is wel even aangelegd

dat is nog wat te doen

maar ze moeten ook schooner worden

dat grote gat onder de kop hit wel

en die kan het niet zo goed tegen

als daar bij de staat aan landingen van alles naar binnen komt

maar

je kunt wel aan de strok asfalt neerleggen

maar de Russen zijn niet op een achterhoofd gevallen

en die gaan echt zien

waar jij die strok asfalt neerlegt

dus aan één strok heb je niet zoveel

want die wordt gewoon aangegrepen door de Russen

dus je zult meerdere van die strokken moeten neerleggen

en dan moet wel allemaal gebeuren

voordat je überhaupt maar kunt denken

dat je operationeel kunt worden met de sessions

ik wil afsluiten met een vraag van de luisteraar

Erik Volgering, hij vraagt ons

ik zie voor ons nog amper bemoeienissen

van de luchtmacht in Ukraine

wat verwachten jullie hiervan in de aanstaande offensieve

wat er vliegt van de Russische luchtmacht

en wat ze kunnen missen

zullen ze vooral gebruiken om

dat offensief als eenmaal duidelijk is

waar dat zwaarder punt is

waar die inbraak is, die doorbraak en die uitbraak

om alle middelen die ze hebben

daar in te zetten om dat te voorkomen

en dat betekent

dat is Ukraine ook op de grond

het gors van hun mobiele luchtafweersystemen

ook daar zullen inzetten

kortom, de omgeving

van die doorbraak en in die doorbraak

en daarvoor en achter

daar zullen we de luchtoorlog

zich zien concentreren

en dan met name gicht op het vernietigen van doelen

op de grond of het steunen van troepen

die op de grond zitten

dus dat betekent in mijn ogen dat die campagne die we nu zien

diepte in de doelen van Ukraine

die worden aangevallen dat die van aard zal veranderen

en meer weer terug naar een situatie waar een rustige luchtmacht

in zijn ondersteunende rol

aan de landzijdkrachten moet optreden

om die doorbraak te verhinderen

Kijk, als dat officief daar komt

en de Russen willen erop reageren

dan kunnen ze dat met hun troepen aan het front

die aanval moet opvangen

maar als je snel wil reageren dan ja

dan moet je de flexibiliteit die Martin net noemt

van het luchtwapen benutten

en daarmee kun je bijna direct reageren

op dat officief

en kun je tijd kopen om reservis aan te trekken

en aan te passen

dus dat zie ik de Russen wel doen

maar ja, de Ukrainians zijn ook niet dom

die weten dat ook

dus die zullen ook hun tegenmaatregelen

onvertwijfeld nemen

Mart, nog een ding, F16 je hebt wel eens ingezeten

ja, hoe is dat?

Nou, het was een indrukwekkende

maar geen buitere onprettige ervaring

Nee, ik heb samen

met Dennis Luytte

van de luchtmacht erin gevlogen

eerst moet je allemaal testen doorgaan

en die kist mag

Nou, dat mocht ik dan

en dan zit je op de startbaan

en heb je het gevoel dat je met een KLM-kist gaat opstijgen

dat is niet zo, want binnen 4 seconden hang je in de lucht

zo bloed snel gaat dat

en je voelt hoe moeilijk zo'n vlieger dat heeft

een vlieger moet alles tegelijk

dat kunnen ze lichaam beheersen

instrumenten beheersen

dat vergt ongelooflijk veel oefening

en jij hangt daar achterin de stoel

met de 5G

en je krijgt je arm niet eens mee omhoog

dan zit je van een zwaart kast

die om je dak krijgt

dus je krijgt een heel goed gevoel

van de dementia en de snelheid van z'n F16

en probeer dan maar

als F16 een doel op de grond aan te wijzen

en uit het schakelen

dat is niet te doen

hoe vaak je dan ook vliegt

dus het is echt een absolute vak

maar je ziet ook

hoe kwetsbaar het is

want die vlieger

je moet helemaal met die kist en die instrumenten

als je dan ook nog eens een keer

met andere vliegtuigen samen moet vliegen

ook nog eens een keer moet tanken

en je raar naar signalen kijken

en je wordt bedreigd vanaf de grond

dat is echt een ongelooflijk vak en ik weet dus

dat een luchtwapen zonder ultieme training

van jouw personeel

heb je heel weinig aan

die vliegers krijgen ook van

op hun scherm wat ze voor zich hebben

of wat informatie gewoon geprojecteerd

en het summum is, heb ik begrepen

voor de vliegers in een Apache

voor een linker oog, andere informatie

dan voor een rechter oog

daar gaat mijn verstand

daar gaan we even gaan

daar zijn we niet voor geselecteerd

nog even een blik op volgende week

dan praten we natuurlijk verder

waar gaan jullie op letter de komende dagen

ik ben benieuwd

hoe verder rustig gaan

met die deportaties

want zo noem ik het Anton Mareve

dat geeft misschien ook

zicht op hun inschatting

waar zij denken dat mogelijke

een Ukraine's offensief zou kunnen gaan plaatsvinden

en verder blijven we natuurlijk

met z'n allen volgen

wat er aan de Ukraine's kant gebeurt

en we zullen zien

we blijven het Wagner verhaal

bij Bach moet natuurlijk volgen

overigens

heb ik nog iets gevonden wat ik nog niet wist

meneer Wagner heeft ook

nog eigen vliegtuigen

dus die zouden we ook nog kunnen gaan zien

wie weet

we krijgen er ook weer

ruzie over de wapens

wat voor mij een heel duidelijk

voor het offensief is

is als we die middelen die als westen hebben gegeven

die Challenger tank, die Abrams tank

die Leopard 2 tank

of de infantry geversvoertuigen

waarin ook invanteristen achterin zitten

als ik die zie aan het front

dat is mijn indicatie

dat er iets aan de hand

dan kun je echt het offensief ook tot was

dan zien komen

dat is eigenlijk een hele duidelijke indicatie

dat er echt iets aan de hand is

tot nu toe

maar dan moet ik toch even onderbreken

want ik ben het met je opmerking

hier is iets aan de hand, ben ik het eens

maar of dan daar het offensief plaatsvindt

dat moeten we nog zien

nee, dat weten we niet

want de Ukraine's hebben tot nu toe laten zien

dat ze goed zijn in misleiding

gaan zoeken en dat betekent dat je het offensief

ingaat, in wat voor vorm dan ook

en zolang we dat niet zien

zien we, is het heel moeten duiden

waar het offensief gaat plaatsvinden

dat houden ze geheim zelfs voor mij

wij...

zelfs voor jou

we gaan het in de gaten houden, heel mooi

wij praten volgende week natuurlijk weer verder

via.nl, kortie media dus

en vindt ons ook op twitter, op

etveldheren

je kunt ook nog luisteren naar veldheren extra

op vriend van de show.nl, veldheren

daar praten we verder over het luchtwapen

en beantwoorden we nog meer van jullie vragen

bijvoorbeeld eentje van Kees Willems

hij vraagt zich af hoe groot de kansen is

dat goed in, misschien wel door zijn eigen mensen

vermoord of verbannen wordt

tijdens deze oorlog

ik ben benieuwd wat Peter en Mart daarover te zeggen hebben

luister dan verder via vriend van de show.nl

slash veldheren

deze podcast vind je op

Apple en Google Podcasts en in Spotify

vergeet je niet te abonneren, laat een recensie

voor ons achter en heel graag tot volgende week

Machine-generated transcript that may contain inaccuracies.