DS Vandaag: Hoever reikt de macht van de Kerk vandaag nog?

Het is 21 september.

Dit is vandaag de dagelijkse podcast van De Standaard. Ik ben Yves De Lebenleire.

De documentaire God Vergeten over misbruik in de kerk maakt heel veel los.

Voeg daar nog een ongelukkige reactie van bischop Johann Bonny aan toe

en de discussies over omdopen en over de financiering van de kerk laaien weer hoog op.

Maar het roept ook de vraag op naar de macht van de kerk

en of de kerk überhaupt nog macht heeft.

MUZIEK

Mijn broer Piet is zes jaar lang misbruikt door Dom Robert.

Hij was lichaamlijk, als hij gestelsteel was, dat helemaal doorgescheurd.

Hij had pijn en heeft er door een mond thuis moeten blijven van school.

En toch woonde ze het niet zien thuis en wilde een dokter ook niks zijn.

Hij was fysiek, algetast en mentaal nog veel naar.

Het onorme vertrouwen die mijn ouders erin gesteld hebben,

dat is eigenlijk onbeschrijfelijk.

De kerk is superjuus Onizien.

MUZIEK

Dat was een van de vele getuigenissen uit de VRT-Rx Godvergeten

over het misbruik in de kerk.

Dominique Mente, welkom.

Je hebt destijds heel veel van die misbruikschandalen in de kerk gevolgd.

Klopt, ja. Jij ook trouwens, denk ik.

Ja, dat klopt, absoluut.

We hebben samen in 2010 zelfs nog een vernietigend portret

al mag je dat zelfs zeggen gemaakt van Godfried Daneels.

Waar is de grote communicator gebleven?

Ja, we zijn nu meer dan tien jaar later en de documentaire

Godvergeten brengt al die misbruikverhalen weer in herinnering

die getuigenissen grijpen wel naar de kelen.

Absoluut, ja.

Dus inderdaad, eigenlijk zijn ze niet nieuw,

die verhalen allemaal bekenden ze.

We hebben erover geschreven.

Maar de manier waarop de VRT die mensen dat laat vertellen

in de Rx is toch wel aangrijpend.

Het is heel direct.

Het is ook heel sirent tegelijkertijd.

Maar in al zijn sereniteit komt het keihard binnen.

Ja, er wordt heel veel over gesproken inderdaad.

Ook bij vrienden en zo, ze beginnen er zelfs spontaan over.

Heb je dat gezien over de kerk die de God vergeten?

Ja.

Dus het maakt wel iets los opnieuw.

Ja, dat is de kracht van het beeld.

Dat is de kracht van het beeld en van de manier waarop

de reportagemakers het hebben opgelijst en opgetekend.

Het is eigenlijk een heel goeie historische documentaire

over een heel donkere bladzijde

de moderne kerkgeschiedenis in België.

Tegelijkertijd hoor je ook heel goed hoe Daneels daarop reageert.

Ook dat wisten we.

Bij de krantenstandaard heeft Daneels in de tijd gepubliceerd, uitgeschreven.

Dat was een ontmoeting tussen Daneels, Roger van Geluwe

en zijn slachtoffer, Marc van Geluwe,

waaruit bleek dat Roger van Geluwe en Cardinaal Daneels

het eigenlijk toegedekt wilde houten.

Ja, inderdaad.

En als je dat Daneels aan hoort zeggen,

hoe is dat dan wel toch proberen te vergoeliken

wat een onkel Roger heeft gedaan?

Wat ik vind het eigenlijk wel heel serieus,

dat er dus duidelijk zette zijn erg raak

en ik vraag het niet uit dat ik vergeten was.

En daarom is het ook goed zo?

Dat is wel het kans dat die...

Dan moet ik wel even mijn eeuwen stokverneden doen.

Dus er is echt niet zwaar om te gelopen.

Of vergivenisvragen niet genoeg is,

ja, dat komt wel heel hard binnen.

Een rode draad in die verhalen, vaak uit een ververleren,

is ook wel, ja, hoe machtig de kerk was

in tijd waar de priesterde kerk onantastbaar waren.

Ja, klopt inderdaad, he.

Dus die tijd heb ik als jongen en jongen nog wel meegemaakt.

Maar toen ik over de kerk schreef,

begin jaren 2000 heb ik daar tien jaar over geschreven,

toen voelde je al wel dat die kerk...

dat die macht van die kerk aan het taanen was.

Ja, dan wel, dan op de figuur van Cardinaal Daneels,

die heel populair was.

We hebben er heel veel over geschreven.

In 2003 werd Cardinaal Daneels verkozen

tot kastaren van het jaar.

Een soort van populariteitspoel die kanvas organiseerden.

En Cardinaal Daneels woont dat concours.

En ja, en ik heb dat toen ook stukken opgeschreven,

waarom hij toen zo populair was.

Hij kon wel met zijn beetje zelfende toon

die hij altijd wel heeft gehad.

Hij zei soms wel, ja,

hij kwam over als een beetje progressiever,

progressief dan de doorsnee, bischop.

Hij had wel de gaven van dat woord,

dus dat terug allemaal bijt tot zijn populariteit.

Nog dans Dominique stonden er toen al familieleden van slachtoffers

aan zijn deur.

In de documentaire blijkt dat ook.

Absoluutvaart.

Roept daar iemand in het beginjaren 2000 over Cardinaal Daneels.

Ik vind hem een dikke lafaart.

Omdat hij het misbruik heel slecht aanpakt.

Ja, dat is inderdaad zo.

Hebben wij daar toen te weinig aandacht,

dat is besteed als media, misschien hebben wij daar ook wel fouten gemaakt,

hebben wij iets te weinig door dat imago van Cardinaal Daneels

als goede communicator gekeken.

Anderzijds hebben wij ook wel toen al,

in het beginjaren 2000,

hebben wij wel schandalen opgedekend.

Maar hij is er altijd mee weggekomen.

Ook omdat hij die harde bewijzen er dik was,

het lijkt heel moeilijk bewijsbaar.

Dat is altijd heel dat probleem geweest.

Maar de bombarden dus in 2010,

rond die periode waar er ook een aantal

persconferenties onder meer van

Gottfried Daneels van de andere bischoppen,

ook die hebben ons heel veel geleerd.

Qua communicatie hebben de bischoppen

een heel lange weg moeten afleggen.

Hebben ze er een heel lange weg moeten afleggen.

Ook in die eerste persconferentie,

nadat Van Geluwe had aangekondigd

dat hij ons slag zou nemen.

Dat was toch wel verpijsterend,

hoe Cardinaal Daneels toen nog zei van

ja, en kijk naar mij, ben ik dan ook geen slagtoffer?

Wat kan ik daar nu aan doen?

De enige die daar wat cordater naar voorkwam,

was Arsbys Leonaar.

Die heeft toen echt wel gezegd van

dit kan niet meer.

Maar ook in de maanden en jaren daarna

heb ik ook zelf de bischoppen toch nog wat vaak horen.

Zeg je van ja, het is niet alleen in de kerk.

Het komt in de hele maatschappij voor.

Het eigen systeem

werd wel geminimaliseerd.

Ja, dat heeft heel lang doorgewerkt.

En eigenlijk die eerste reactie aan bischopbonie,

die hebben we op God vergeten,

ging ook weer een beetje in die richting, vond ik.

Ja, want je zou denken,

bischoppen hebben hun lesje geleerd.

Zeker Johan Bonny.

Die zich toch altijd wel nedrig

meeleven met de slagtoffericht opgesteld.

En die dan, laten we eerst even luisteren,

zo reageerden op de reeks

God vergeten op radio 1.

Kijk, en ik zeg dat ook.

En dat doet niet af van de slagtoffer zijn wie ernaar bij zijn.

Maar we mag echt niet te indrukwekken

dat dit voorbij is gegaan

aan de diepste emoties van diegenen

die in de kerk verantwoordelijkheid daarvoor hebben opgenomen.

Ik behoor dat een groep bischoppen die benoemd is

in 19... in 2009.

Dat is zo.

Al die vrije van voorwijntijd en onze tijd.

Ik ben eigenlijk geen priester geworden

om dit nog te moeten opkeuzen.

Maar goed, we nemen onze verantwoordelijkheid

en we doen het.

In de zes begrijp ik de reactie van Bonny wel.

Dus hij dacht van het ergste is nu wel voorbij.

Die schandalen dat teren eigenlijk inderdaad

allemaal van heel lang geleden.

We hebben een weg afgelegd in de kerk.

Ook zelfs binnen het faticaan is zijn er stap vooruit gezet.

En nu komen ze daar opnieuw mee af.

En nu barst dat allemaal opnieuw open.

Maar wat kan ik daar nog meer aan doen dan wel gedaan hebben?

Dus die frustratie begrijp ik van hem.

Anderzijds onthochte het mij ook wel een beetje van

Bonny heeft altijd wel de reputatie

om een goede communicator te zijn.

En nu maakt hij toch weer een faux pas, vind ik.

Dat is onthochte van hem.

En met die reactie heeft hij ook meer kwaad dan goed gedaan.

Je ziet nu weer heel dat debat over de onthopingen.

Mensen die zeggen van ik ga me nu toch wel laten onthopen.

Wat je in 2010 ook op...

Absoluut, het is echt een flashback naar 13 jaar geleden.

Dus die verhalen hebben wij toen ook opgeschreven.

Ook heel de debat over de kerk financiering kwam

toen hij op scherp te staan van

hij moet de belastingbetaler opdraaien

voor de financiering van de kerk.

Komt opnieuw terug.

Ik heb het heel erg deja vu gevoel bij

bij heel de debat dat nu aan de gang is.

Nu goedomen ik, ja, veel mensen willen zich toch weer laten onthopen.

Alleen moeten zij vaststellen

dat dat blijkbaar niet zo makkelijk gaat.

Ik vroeg aan Emmanuel van Lierde,

een voormalig hoofdredacteur van het Christelijke

Weakblad Tertio, hoe dat komt.

Ik denk aan kerkelijk gesproken, denk ik.

Is het een eigen opvatting

en een eigen theologie daar rond

op basis van de sacramenten

dat je zoiets niet ongedaan kunt maken.

Dus het is gebeurd.

Je bent gedookt geweest

en onthopen kan dan niet echt alleen maar uitreden.

Ik snap dat mensen dat nu doen.

Welke macht hebben wij als gewone mensen

om ons protest te uiten?

Ja, ik denk voor veel mensen

is het een manier om te tonen

dat ze boos zijn, dat ze boedend zijn

om een signaal te geven.

Maar het blijft bij een soort symbolische act

want op zich heeft het dan inderdaad weinig effecten.

Ik perd het wel met Emmanuel van Lierde.

Het is een hoogstimbolische actie die ze ondernemen.

Maar het geeft nogmaals aan dat mensen

die dat doen nu,

dat die echt helemaal niks meer met die club willen te maken hebben

en dat ze er ook geen geld meer aan willen geven.

Dus ja, dat is begrijpelijk.

Maar of het iets oplevert, dat is iets anders.

Ja, dat is aan de andere discussie.

De verontwaardiging,

dat heel veel belastingsgeld nog naar de kerk gaat

terwijl de samenleving gesiculariseerd is.

Waarom is dat nog nodig?

Ja, dat is een goede vraag.

Je hebt andere systemen om religies te financieren.

In onze buurland, de Duitsland,

heeft de Kirchensteuer,

dus de bevolkte systeem dat je op je belastingsberief kan aangeven,

wil ik geld geven aan een religie

en zo ja, hoeveel en aan welke religie dat is.

Ook in Nederland moeten de kerken hun eigen broek ophouden.

Anders kan je ook zeggen

van de rol van de religies in een samenleving.

Ik wil dat ook niet minimaliseren.

Veel mensen vinden daar nog wel troost in

en vinden daar zingeving in.

Dus op dat vlak kan je die financiering voor een deel verantwoorden.

De feit blijft wel dat de kerk,

of de katholieke kerk,

veel meer geld krijgt dan de andere erkende religies in België.

Maar er zijn steeds minder priesters die ze moeten betalen.

Er worden steeds meer kerken gesnoten

en toch krijgt de kerk nog heel veel geld.

Wat doet ze daar dan?

Ja, de geldstromen van de kerk blijven ook heel onwaarsichtig.

Maar anders kan ik ook zeggen van heel veel belastinggeld

gaat naar de loonen van priesters.

Priesters worden betaald door de overheid,

door het ministerie van Justitie.

Omdat er steeds meer minder priester zijn,

wordt die loonmassen ook steeds minder.

Dus op dat vlak gaat er ook steeds minder geld naar die kerk.

Het zijn ook de kerkgebouwen die dan bijvoorbeeld gerestoreerd worden.

Dat kan je ook beschouwen als een woning van een monument te zorgen.

Die kerken krijgen andere bestemmingen.

Daar kan je ook niet tegen zijn dat je dan dat gebouw een beetje renoveert.

Dus op dat vlak mag je dat ook weer niet overdrijven

al dat geld dat naar die kerk gaat.

Berekeningen geven aan dat het gaat om 80 en 90 euro per belg per jaar.

We gaan er even uit voor reclame

en daarna vragen we ons af hoeveel macht of invloed de kerk vandaag nog heeft.

Stop. Wie zit er nog met vragen?

Vragen als elektrisch laden hoe doe ik dat invoudig?

Slim? Vordelig.

Ontdek al onze laatere plossingen op maat.

Want bij NG willen we dat iedereen mee is.

NG, al onze energie gaat met jou.

Dominique, terug naar de machtende invloed van de kerk vandaag.

Sinds kort hebben we een nieuwe aardbeschop,

Luc Ter Linde.

Maar eigenlijk hebben daar heel weinig aandacht voor gehad voor die man

dat verbaasde Imanewal van Leerde,

voormalig hoofdtracteur van Tercio,

dit is wat hij daarover zei.

Bij jullie heb ik daar geen bericht over gezien

over de beschopswijding en die aanstelling.

Wat mij ook wat verbaasde dat het op zich toch

een nieuwe kerkleider voor ons land is,

dat het geen aandacht kreeg.

Het zegt wel echt inderdaad iets over de positie van de kerk in onze samenleving

als dat geen bericht meer waard is

of inderdaad genegeerd wordt

en dan inderdaad zal het gevolg wel zijn

dat de meerderheid van de mensen in de straat

niet weet wie onze huidige aardbeschop is.

Ja, Dominique, het zegt inderdaad heel veel

over de positie van de kerk,

dat het ons niet meer interesseert

wie de nieuwe aardbeschop is.

Dat klopt, denk ik.

Ik denk dat hij gelijk heeft.

Op de standaard is er eigenlijk niemand die nog religie

of de kerk echt in zijn portefeuille heeft,

zoals ik dat had begin jaren 2000.

Je kan je er echt afvragen, is dat een goede zaak?

Maar ja, feiten zijn zo.

Vroeger, als er nieuwe aardbeschop werd gekozen,

moesten we dat zorgen

dat we dat nieuws misschien liefst in primeur hadden.

Dat is allemaal...

Nu wordt dat...

Oké, er is een nieuwe aardbeschop.

We maken een portretje van die man

en dan ooit zullen we die man nog wel eens interviewen,

maar daar blijft het dan ook bij.

En toch, Dominique, heeft de nieuwe aardbeschop

misschien toch nog wel invloed of macht.

Dat is een heel moeilijke vraag

om te beantwoorden, vind ik.

Als je echt spreekt over macht, dan denk ik,

nee, die heeft hij niet meer.

Heeft hij nog invloed?

Dan denk ik, misschien wel.

De eerste plaats kijk je dan toch naar het Katholiek Onderwijs.

De Gimaarstraat.

Katholiek Onderwijs blijft in Vlaanderen

een heel machtige zuil.

Heel veel scholen zijn Katholiek.

En de secretaris-generaal van het Katholiek Onderwijs

wordt nog altijd wel benoemd door de beschoppen.

Gaan zij zelf op zoek naar hun maandje?

Dat weet ik niet.

Maar bijvoorbeeld de vorige, de man die nu net zijn onslag heeft aangekomen,

die het lieve boeven,

die kwam wel uit de brede kring van de kerk.

Hij was professor theologie aan de KU Leuven.

Dus die man had wel relaties goede relaties met de beschoppen.

Dus ja, in dat Katholiek Onderwijs

zal de kerk nog wel zijn invloed hebben.

Maar hoe ver die rijdt, hoe ver die precies rijdt,

dat blijft heel moeilijk,

daar blijft heel moeilijk de vinger op te leggen.

U gaat ook aan Emmanuel van Leerden nog,

hoe ver de macht van de kerk bijvoorbeeld in het onderwijs eigenlijk nog rijdt.

En opvallend, zelfs iemand als hij, heeft er een beetje het radenaar.

Ik denk dat ze daar inderdaad op bepaalde punten,

nog in bepaalde raden van besturen

een zekere macht kunnen uitoefenen,

inderdaad op benoemingen,

inderdaad van wie dan de topman wordt,

zoals ze bij het Katholiek Onderwijs wel ligt,

hun stem nog wel doorslag geeft.

Maar ik weet ook niet hoe die procedures lopen.

Ik denk dat er weinig transparantie over is.

Dat is een duister proces misschien.

En in die zin inderdaad wel nog de plaats waar macht kan uitgeoefend worden.

Maar dat rijdt dan misschien ook niet altijd uit,

zoals ze hopen of willen.

Een vorige figuur als Mieke van Eckenstond,

zeker ook sterk genoeg als politica om haar ding te doen.

En ik denk ook mijn lieve boef in dat het hetzelfde was

dat die man ook wel zijn eigen kijk dan heeft.

Misschien zijn er dan bepaalde verwachtingen op voorhand.

Maar misschien loopt het anders in de feiten

en doet die man het toch anders dan

beschoppen, hopen of willen.

Dat weten we niet.

Ik heb ook de Katholiek Universiteit van Leuven.

Die K staat er nog altijd in.

Dat debat heeft eigenlijk ook in 2011

plaatsgevonden aan de KU Leuven.

En ook weer na die schandalen in de operatie Kellek

was de vraag van, moet de KU Leuven ook die K wel behouden?

En toen hebben ze beslist om dat toch te behouden, die K.

Maar als je tegelijkertijd mag je ook zeggen,

zeker als professoren in het buitenland zijn,

de University of Leuven.

Dus dat is zo'n typisch belgisch compromisoplossing.

Want bijvoorbeeld in Nederland,

bekendste of de grootste Katholiek Universiteit in Nederland,

was die van Nijmegen.

De Katholiek Universiteit van Nijmegen,

die heeft haar naam echt definitief helemaal omgegooid

en die heet nu de Radboud Universiteit.

Dus daar zijn ze toch wel die stap verder gegaan.

Dus maar in Leuven blijft die K behouden.

Was echt dat?

Durven ze dan toch niet helemaal debat doorknippen?

Ze durven dan toch misschien niet helemaal doorknippen.

Maar ja, de argumenten die ze dan aanhalen is,

ja, we mogen onze wortels, onze traditie ook niet verloogden.

Maar ik ga verschillende professoren dan zeggen van,

ja, als ik in het buitenland kom,

en ik zeg dat ik van de Katholiek Universiteit ben,

dan kijken ze mij toch een beetje vreemd aan.

Want zeker in de internationale academische wereld

staat de Katholiek toch niet meer zo voor kwaliteit,

zoals dat hier graag nog altijd.

Maar bijvoorbeeld, Bischop Bonny,

zit inderdaad van bestuur van de KU Leuven.

Hij heeft een adviserende rol daarin.

Maar ik hoorde bijvoorbeeld,

dat toen Luc Self aangesteld was als rector,

was de eerste man die een belde,

Johan Bonny,

om, ja, gewoon eens kunnen we zijn babbeltje hebben.

Op zich is dat niks mis mee, hè.

De rector mocht op audiëntie.

Ja, mocht op audiëntie bij de bischop,

of de bischop kwam na op audiëntie bij de rector.

Achteraf, ze moet zelfs gezegd hebben,

ik vond dat wel vreemd,

dat Bonny toch direct de telefoon nam om mij te spreken.

Anders kan je ook zeggen, ja, het is normaal.

Wij willen gewoon eens een gesprek hebben,

maar je voelt dan wel

dat de bischopten toch nog altijd

willen laten, voelen dat ze

begaan zijn met die universiteit.

Ook bijvoorbeeld, een ander anecdote is,

in de rectoraat hangen nog heel veel katholieke,

christelijke simbolen.

Ook die blijven daar hangen.

Dat is ook een soort van schroom om die weg te halen.

Maar je hoeft nog wel

de rol die de kerk toch nog altijd

wil hebben in het maatschappelijk debat.

Ja, zeker in ethische kwestie.

Ja, je hebt ook Gastus Berg, de medische faculteit.

Dat ligt altijd iets gevoeliger,

rond de ethische vraagstuk,

rond abortus, in vitrovertilisatie,

uuthanasie.

Vroeger was die greep

of die invloed van die kerk toch nog wel groter.

Als ze onderzoek wilde doen

naar in vitrovertilisatie,

moesten ze de toestemming hebben van ramen

om te horen wat we hier doen.

Is dat allemaal correct?

En kregen ze ook wel eens vragen vanuit de ramen

wat jullie daar eigenlijk aan het doen.

Ik heb geen indicaties

dat die greep van ramen

nog zo sterk is.

Daar voel je wel dat die invloed steeds vager wordt.

Maar dan neem je weg.

Discussies blijven bestaan.

Hoe ver kan je gaan naar in medische behandelingen?

En daar heeft de kerk

altijd wel zijn rol in gespeeld.

En willen ze nog graag die rol blijven spelen?

De kerk is ook tegen uuthanasie.

En in toch nog wel wat

katholische ziekenhuizen,

zorginstellingen,

kan je niet altijd uuthanasie vragen

of krijgen?

Laat de kerk daar dan nog zijn invloed gelden?

Ja, de vraag is

dat de kerk zelf die daar die invloed wil hebben.

De ziekenhuizen worden niet meer

bestuurd door de beschappen.

Ze zijn allemaal leken.

Maar ook bij de dokters zelf

zijn er een aantal mensen die

dat christelijke gedachte goed zitten,

die die christelijke geloofsovertuiging hebben.

Dus

feit blijft dat

het christelijke gedachte goed

niet wegges uit de Vlaamse samenleving.

Dus die blijft voortbestaan

met of zonder kerk als Max

instituut.

Dus op dat vlak gaan die debatten

altijd blijven voortbestaan, die etense debatten.

Ik herinner mij zelfs een discussie

bij de Broeders van Liefde,

waar de generaal overste toen,

de geutenatie was en dat niet wilde

in zijn instellingen.

Maar waarop dan de Broeders van Liefde

Vlaanderen daar niet meer akkoord gingen,

dat toch in bepaalde gevallen

we de toestaan in een aantal psychiatrische centra.

En dat is tot

een broekgeleid tussen Stockman

en de Broeders van Liefde.

Stockman heeft niks meer te zeggen

bij de Broeders van Liefde in Vlaanderen.

Je voelt dat ook binnen

de salisianen

de leken, de macht steeds meer naar

zich toetrekken en hun eigen koers willen varen

los van

de religieuze leiding van die congregatie.

Conclusie, Dominique

de kerk probeert misschien nog wel

zijn invloed te laten gelden,

maar veel macht heeft ze niet meer.

Alleen denk ik, als je dat aan slachtoffers

van misbruik vraagt, dat zij daar misschien

helemaal anders over

denken, want zij hebben nog

altijd wel het gevoel.

De kerk, ja, komt er heel goed

mee weg met die misbruikschandalen.

Ze zijn ook wel in geslaagd om alles

in de doofpot te stoppen.

Ze blijven heel gefrustreerd.

Die traumas die zij hebben meegemaakt

zijn zo groot

dat het heel moeilijk voor hen is

om te begrijpen

dat de kerk er inderdaad redelijk

goed mee weggekomen is.

Wat operatie Kerk bijvoorbeeld heeft duidelijk

gemaakt, is dat het zelfs justitisch

heel moeilijk is om de daaders nog

te straffen. Veel van die dossiers

waren verjaard.

De kerk die het gedaan heeft

of probeert te doen, is tegemoetkomingen

te doen, financiële tegemoetkomingen.

Maar ja, dat geeft ook niet echt voldoening

dat dat dan snap ik heel goed van die slachtoffers.

Er komen nog altijd dossiers

binnen bij de kerk.

Deze week nog hebben we de Biskoppelinkonferentie

heeft een persbericht uitgestuurd

waarin ze nog eens de cijfers geven.

Tussen juni 2022

en juni 2023,

dus het voorbije jaar,

zijn er nog altijd 47 meldingen

bij het steunpunt

dat die klachten behandelt.

Dan denk ik, wat is toch nog altijd wel

hetgeel he? Ja, dat is niet te weinig.

Maar als je dan kijkt waarover gaan

die klachten,

77 procent van die klachten

gaat over feiten die zich 40 jaar geleden

of nog langer geleden hebben

vorig gedaan. Dus het blijft

heel vaak gaan over oude dossiers

die verjaard zijn waar het

heel moeilijk is om dan nog echt

de genoegdoening te krijgen.

Met Emmanuel van Leerde had ik het erover

hoe groot de wonen voor de slachtoffer blijven.

Voor slachtoffer zal het

nooit genoeg zijn. De wonen blijft

je kunt het niet herstellen, maar dat betekent

ook dat we blijvend met slachtoffers

op weg moeten gaan.

In 2017 is er

een grote nationale

samenkomst geweest in de basiliek van

Koekoldberg waar ook vergeven is gevraagd is.

Ik denk, ja,

misschien is ook dat niet genoeg.

We zijn alweer 5, 6 jaar verder

misschien moet er elk jaar

een viering en een dag zijn

waarop slachtoffers kunnen samenkomen

die dat wensen. Misschien

niet altijd in Koekoldberg, maar

misschien om beurten in een ander bestom

een dag houden, maar dat het

niet vergeten wordt en dat er aandacht voor

hen is. Dominique

Conclusie is eigenlijk de kerk, ja, moet

er maar mee leren leven,

dat slachtoffers om genoegdoening zullen

blijven vragen dat de kerk het zal moeten

blijven uitleggen en dan doen

de persoonlijke gevoelens van

een Johan Bonier. Eigenlijk niet toe, mag

ik het zo zeggen? Dat mag je zo zeggen,

denk ik. Je mag ook niet doen als er

niks meer gebeurt in die kerk, dat er geen

misbruikschandalen meer zijn.

In België zal het heel beperkt blijven,

denk ik, om wel van het feit dat er nog

priesters zijn, dus het probleem

zien is genoeg lostig hiervan

zelf op, maar je mag niet vergeten

de kerk is nog wel machtig

in Afrika, in Latijns-Amerika.

Daar hebben die priesters die religieuze

die ze hier 50 jaar geleden hadden

en daar blijven

de problemen heel, daar blijven schandalen

opduiken, dus dat

mogen we ook niet uit het oog verliezen.

En dan denk ik dat de kerk toch

eindelijk ook eens moet beginnen

te kijken naar, de manier waarop

ze naar seksualiteit kijken en de regels

die ze zichzelf hebben opgelegd

die totaal onnatuurlijk zijn.

Ja, het is de debat.

Dus daar willen ze het debat niet over aangegaan.

Ik begrijp dat niet.

Zolang ze dat niet doen, zullen ze

problemen blijven hebben. Ik zeg ook niet

dat als de priesters mogen trouwen

en dat dat alle problemen van de maan zijn.

Maar ik denk dat ze dan toch wel

een stap in de goede richting hebben gedaan.

Ok Dominic, bedankt.

Graag gedaan.

Dit was vandaag

de dagelijkse podcast van de standaard.

Bedankt voor het luisteren. Volg ons

op Spotify, Apple podcast

of eender welk ander podcast platform.

In onze gratis FDS podcast

kan je niet alleen ons werk beluisteren

maar ook de beste podcast tips

terugvinden. Alle credits van

de podcast die je net gehoord hebt,

vind je op standaard.be, Schijne Streep podcast.

Reageer kan via podcast

adstandaard.be

Machine-generated transcript that may contain inaccuracies.