DS Vandaag: Het geweld in Frankrijk gaat over veel meer dan de dood van één jongen

Dit is Vijfjuli.

Dit is vandaag de dagelijkse podcast van de standaard.

Ik ben Alexander Lippenveld.

We beginnen meteen aan de podcast, maar mag ik eerst nog even je aandacht vragen voor onze nieuws app die we grondig vernieuwden.

In de app lees je alle recenten nieuws, updates en de verhalen achter de feiten.

Maar je vindt er ook meer zoals tips en inspiratie voor het leven.

De balans van een weekonder rust in Frankrijk is bijzonders waar.

Vijfduizend voertuigen werden in brand gestoken, duizend gebouwen geplunderd of beschadigd

en zelfs burgemeesters werden aangevallen en bijna gelincht.

Het geweld in Frankrijk is zo extreem dat het nog maar weinig te maken lijkt hebben

met de dood van de 17-jarige Nahel in Monterre.

Hoe is dit zo kunnen escaleren?

Ik denk dat het zo goed is.

Ik denk dat het zo goed is.

Jullie, de bouwcorrespondenten in Frankrijk voor onze krant,

je bent dit weekend naar Monterre getrokken,

de voorstad van Parijs waar de volkswoede om de dood van de 17-jarige Nahel begon.

Wat heb je daar gezien?

Ja, schade. Heel veel schade.

Vooral heel veel uitgebrande auto vracke,

straten die vol met brandvlekken staan, gesmolten vuilnisbakken.

Alle bushopjes slagen daar in stukken uit elkaar.

Heel veel graffiti, tijdens ook mijn redelijk gewelddadige slooghalf.

Ook een compleet uitgebrande school, nog andere uitgebrande gebouwen.

Maar verder zag je toch ook wel dat het leven doorgaat.

Zeker overdag, er was veel beddenbakker, beddenkapper.

Er was een markt waar ook mensen hun groenten en fruit kwamen kopen.

Mensen die hun auto's parkeerden tussen al die uitgebrande vracke.

Maar die rallen bleven natuurlijk wel op die 2-kit nog de talk of the time.

Ja, natuurlijk. Hoe reageerde de mensen daarop?

De rallen was er begrip of was er vooral boosheid?

Ik hoorde vooral heel veel ja-maars.

Dat geweld is vreselijk, in de eerste plaats voor die mensen zelf ook.

De mensen die daar wonen.

Maar, zeggen ze dan, wat er met Mayan is gebeurd

en eigenlijk wat er hier wel vaker gebeurd in de cities,

is ook vreselijk.

Dus ze begrijpen langs één kant die frustratie van de jongeren wel.

Maar ze begrijpen absoluut niet waarom je schooltjes in brand zou steken.

Winkels zou plunderen.

Daar konden ze absoluut niet bij.

Nee, natuurlijk. Laat het ons even hebben over de feiten voor wie niet gevolgd heeft.

We halden het al aan.

Nahel, een jongen van 17, die is overleden.

Wat is er gebeurd?

Ja, dus die jongen, zoals je zegt, 17 jaar had op één of andere manier

en zonder rijbewijs natuurlijk een heel mooie auto kunnen huren,

waarbij jij dat samen met twee vrienden-softers vroeg aan het rondrijden was.

Twee politieagenten op een moto hebben hem dan tegengehouden.

Proberen tegehouden omdat ze zagen dat die chauffeur nogal jong was

en heel onvoorzichtig aan het rondrijden was.

Hij is dan gevlucht door een rood licht gereden.

De agenten zijn een beginne achternaar rijden

en ze hebben hem dan uiteindelijk toch kunnen doen stoppen.

En dan lopen de verhaallijnen dus een beetje uit de heen.

De eerste getuigenisverklaring van de politieagenten

was dat de auto dan op hen is proberen inrijden waarop.

Ze zich bedreigd voelden en hebben geschoten.

Maar dat voorval is gefilmd geweest door een omstander.

En op dat filmpje zie je heel duidelijk dat de auto stilstaat

en dat die politieagent na el onbeschuld houdt.

Van heel dichtbij.

Die politieagent staat naast de auto.

Je hoort dan in het filmpje ook dat een van de agenten zegt

ik ga je kogel door het hoofd schieten

en ook shoot leu, schiet hem neer.

En wanneer de auto probeert door te rijden,

wordt hij van heel dichtbij neergeschoten.

Dus dat spreekt die versie van die agenten helemaal tegen.

En dat heeft alles natuurlijk doen ontploffen.

Wordt er nu een onderzoek gedaan naar het gedrag van de agent?

Hij wordt verdacht van vrijwillige doodslag nu.

Dat is niet zo.

Hij wordt verdacht van vrijwillige doodslag nu.

Er loopt een onderzoek tegen hem inderdaad.

Wat de procureur zij ook van niet alle voorwaarden

waren vervuld om zijn wapen te gebruiken.

In tegenstelling dus tot wat hij zelf had gezegd,

want de politie mag natuurlijk, in Frankrijk hier,

wapen gebruiken zodra hij zijn leven in gevaar ziet.

Nahel is dan overleden bij die intervencie.

Hoe zijn dan de rellen begonnen?

Hoe is de vlam in de pan geslagen zoals het dan heet?

Dat is heel snel gegaan, ook door dat filmpje natuurlijk.

Eerst in Antwerp zelf.

Diezelfde avond nog zijn eigenlijk de klassieke beelden.

Dus auto's in brand, de vuilnisbakken in brand.

Diezelfde avond, dinsdag, is dat dan ook nog overgeslagen

naar andere Parijs'en voorsteden.

En ook al een beetje verder.

Zo was er toen al wat geweld rond Plil en ook bij.

En dan de nacht daarop is nog verder beginnen verspreiden.

Grote steden, kleine steden.

Dus dat is een beetje anders dan wat we in bijvoorbeeld 2005

hebben gezien bij grote rellen in de Banlieuws.

Ze beperkte zich niet meer tot die cites van de grote steden.

Donderdag ging het dan echt in stijgen in de lijn

met steeds intenser geweld.

En sinds dit weekend vooral zondag wordt het weer iets calmer.

Maar je hebt de cijfers ook al gegeven.

Binnenlandse zaken maakten dan bekend

dat er toch wel heel wat schaden is aangerichterd

en ook meer dan 700 agenten gewond geraakt.

3000 arrestaties.

Dus inderdaad, zoals je zegt, helemaal oploft.

Het gaat niet enkel om materiële schaden.

Er zijn ook heel wat burgemeesters gevisseerd geweest.

Nogtans mensen die heel dicht bij het volk staan

of zouden moeten staan.

Hoe is dat zo kunnen gebeuren?

Dat zijn de symbolen van de Republiek natuurlijk.

Die zijn echt gevisseerd geweest

in de eerste plaats van die scholen.

Maar ook gemeentenhuizen, stadshuizen

waar eigenlijk de mensen van die buurtendiensten worden verleend.

Een zeer extreme geval van geweld.

Dat is ten zuiden van Parijs.

Nogtans een eerder rustige voorstad.

Zijn ze met een brandende ramauto

ingereden op de privéwoning van de burgemeester.

Hij was zelf niet thuis.

Hij was in zijn gemeentehuis al een paar dachten aan het waken.

Omdat er dus gemeentehuizen werden aangevonden.

Zijn vrouw en twee kleine kinderen waren wel thuis.

Daar zijn ze dan ook gewoon op.

Die vrouw probeert de vluchten met haar kinderen.

In de vuur werden ze beginnen beschieten.

Even luisteren naar wat Vincent Jean-Bruin,

de burgemeester van Lee Lerose daarover,

zij op tijven.

We zijn erg fatig, we zijn extinuëerd,

we zijn trist, we zijn in colère,

we hebben gevoel.

En in hetzelfde, we horen op.

Het is mijn tweede mandat.

Ik was in lumaire in 29e,

in de stad die ik gezien heb.

Jammer.

Ik zou me imagineren om in de danger.

Mijn vrouw, mijn kinderen.

Wat heb ik gezegd?

Hij is trist, zeg jij,

maar hij houdt zich sterk

en hij had nooit gedacht

dat hij in zijn carrière als burgemeester zou zien

dat zijn vrouw en zijn kinderen

zouden bedreigd worden.

Dit is wel extreem, Jolene.

Extreem geval.

En dan hoor je een beetje over heel Frankrijk.

Ongeveer 150 burgemeesters

of gemeentehuizen zijn aangevallen geweest.

In hun privéwoningen,

hun auto's zijn in brand gestoken.

Een burgemeester die in haar auto's had herkend werd.

En ook beschoten is geweest

met vuurwerk waar de plunderaars

dan op haar auto's zijn sprongen en zijden.

Het is de burgemeester.

We gaan ze pakken.

Zij zal op net kunnen vluchten

door achteruit te rijden.

Dus echt hallucinante verhalen

die je daarover hoort.

Ja, absoluut.

Het is natuurlijk heel vergaant dat geweld.

Hoe kan de dood van één jongen

zo'n grote golf van geweld teweeg brengen?

Je zou het raar denken dat er meer achter zit.

Wel, het gebeurt vaker.

Er zijn al meer dode gevalen

in dit soort omstandigheden.

Maar daar bestaan natuurlijk geen beelden van.

Mochten er geen beelden van de dood van Nijl

zijn gemaakt geweest,

dan was gewoon de versie van die agent

dat was zo neergeschreven en voilà.

Maar die beelden zijn via sociale media

heel snel rondgegaan

en dan was er ook de moeder van Nijl

die heel snel na de dood een filmpje heeft opgenomen.

Mijn naam is Mounia,

m'n mama Nijl,

de vrouw die een bal krijgt

en die is al 17,

ik ben haar mama.

Waarin ze vraagt om

een witte mars te organiseren.

Rendezoen we vandaag

14 uur, Marche Blanche.

Maar ze roept daar

op instructie van de gele die het filmpje aan het maken was.

Ook op tot een revolt.

Dus dat heeft natuurlijk ook

misschien de gemoederen nog een beetje opgehitst.

Dus die dingen is dat samenkomt.

Plus dan natuurlijk de situatie in die citees

is eigenlijk een soort snelcocopot.

Dat moest op een gegeven moment

nog wel eens tot uitbaars te komen.

Ja, vertel eens,

heeft Nantair een bepaalde voorgeschiedenis van

geweld en problemen of...

In 2005, bij de vorige rel,

was er in Nantair ook wel al geweld.

Het is vooral de wijk waar Nijl woonde

dat zo'n heel typische citee

in een Parijse voorstad.

Eigenlijk, als je vanuit Parijs naar die citee

Pablo Picasso rijdt,

is dat ook heel voelbaar,

heel tekenend.

Je passeert eerst Neuilly

en dat is één van de schikste, duurste

banieus van Parijs.

Want niet alle banieus zijn natuurlijk

kommer en kwal.

Soms is het gedacht.

Daar allemaal mooie huismanhuizen,

proper netjes.

Dan kom je in La Défense,

de zakenwijk,

met allemaal buildings, multinationals

waar veel mensen uitneuw je dan in de

kantooren werken.

En daarachter,

vlak achter die torens,

ligt de citee Pablo Picasso.

En daar staan echt heel bizarre

appartementsblokken

in de vorm van klaver, zijn wolken,

met kleuren die de natuur luiden

moeten voorstellen.

Dat was al in de jaren 60 en 70

hebben ze van de grote utopische

bouwprojecten neergepoeld

rond Parijs en wat andere

grote steden

om het werkvolk in onder te brengen.

Maar nu, ja,

dat blijkt allemaal

niet zo'n goeie idee geweest

te zijn.

Er is veel werkloosheid,

armoede.

Dat is dus eigenlijk

de citee waar het begonnen is

en waarna je het woonde.

Ja, ja.

Wat zeggen die

ralschopende jongeren nu zelf over

wat er aan het gebeuren is?

Ik heb ook met

een ralschopende jongen

gesproken.

En zij hebben het eigenlijk vooral

over dat politie geweld.

Wij worden dagelijks gecontroleerd.

Wij worden echt gevisseerd.

En hij vertelde dat hij naar de trein aan

het lopen was die hij bijna ging missen

en hij wordt dan gewoon onderuitgehaald

en hij zei, dat zal jou nooit

overkomen.

Dus zij schuiven het eigenlijk

helemaal in het vakje

van dat politie geweld, die discriminatie

die zij eigenlijk in heel hun

levensloop

meedragen.

Ze zeggen ook,

het onderwijs, daarin

worden wij hier in de cites ook benadeeld.

Want inderdaad, in Frankrijk zijn er

grote verschillen naar gelang waar je woont

en de kwaliteit van het onderwijs.

Dus egaliteit voor ons

stelt dat niet.

Wij kennen die egaliteit helemaal niet.

Dus die frustraties

hopen zich op bij die jongeren

die zeggen, wij zijn eigenlijk

de vergetenen van de republiek

en daarbovenop komen wij

heel dikkels in contact met

racisme, discriminatie.

Dus dat is die frustratie

die wij leefden bij het meeste

van die jongens.

Ja.

Van waar komt dat?

Is dat een falen van de politiek

of hoe moeten we dat zien?

Dat is deels

een falen van de politiek.

Er zijn een tal van problemen

die nog aangepakt moeten worden.

Anderzijds kan je natuurlijk ook,

want dat heb ik ook in de cites

gehoord van volwassenen waar ik

mij sprak, kan je ook afvragen.

Is dat een gevoel dat zij echt

vergeten worden en

dat zij eigenlijk niet

krijgen van Frankrijk?

Geen kansen krijgen van Frankrijk?

Of is dat een realiteit?

Want ik heb daar ook mensen gehoord

die zeggen, wij voelen ons

net heel goed opgevangen geweest

door Frankrijk.

Dus dat is natuurlijk

de vraag die nu beantwoord gaat

moeten worden.

Krijgen die mensen daar inderdaad

krijgen ze geen kansen.

Dat zijn moeilijke vragen natuurlijk

waar de politiek nu zich over

zal moeten buigen.

Straks gaan we door

op de kloof tussen burger en politiek.

Maar eerst gaan we even uit voor

een korte boodschap.

Hallo. Hallo, ik ben

liever van de velden.

En ik ben Marianne Justaard

en dit is de zomerspodcastreaks

en we gaan het hier hebben over de kleine

en grote dingen van het leven.

Elke week gaan we praten met mensen

die hun hart op tafel leggen.

Die vertellen over wat ze meemaken

of ver mee zou worstelen.

Zoals, word je wijzer door te reizen.

Het systeem hier, ik heb zo wat vragen

erom van, maar dat kan toch niet dat het leven

hier alleen dit is.

Die vrienden in het echt.

Want de vriendschap is ook een relatie.

Hoe stop je met een drinkje?

Alcohol is onlofelijk sluw als je voelt

benbaar of net niet in elk geval

stof om over te babbelen.

Luister vanaf 7 juli elke vrijdag

naar uit het hart

te vinden op de platformen van de standaard

en andere podcastkanalen.

Jullieen, de kloof

tussen burger en politiek

die is

groter dan ooit in Frankrijk.

Je kan deze volkswoede

ergens wel plaatsen.

De kloof is groter.

Je kan natuurlijk wel zeggen

na de gele hesjes heeft Macron

geprobeerd die kloof te dichten.

Maar dan ook mens.

Daar waren de balieus

eigenlijk amper vertegenwoordigd.

Dus zij zeggen ook van

ze luisteren misschien wel naar de politiek

maar wij niet.

Dan is het ook maar de vraag

hoe het komt.

Dat in heel die discussie van burgerparticipatie

dus niet betrokken zijn.

Is dat de schuld van de politiek?

Is dat de schuld van

de balieus zelf?

Dat is nu ook een discussie tussen links en rechts

op politiek vlak die gevoerd wordt.

Dat is inderdaad

heel moeilijk.

En hoe wordt dat debat nu gevoerd?

Is dat hart tegen hart, links tegen rechts?

Dat is zeker links tegen rechts.

Links zegt

dit is de schuld van de politie

hoe heel het politiesysteem

in Frankrijk georganiseerd is.

Die zijn te hart.

Ze zijn racistisch.

Ze discrimineren.

Ze trekken te gemakkelijk hun wapens.

Reis daarin tegen

is echt juist

er moet meer politie komen.

Het is de schuld van de cites.

Daar moet ook harder tegen opgetreden worden

tegen dat geweld.

Dus het is echt links tegen rechts hier

met twee heel uiteenlopende oorzaken.

Want

dit is toch koren op de molen

opnieuw van Marine Le Pen

en Co.

Ik heb wel gehoorst dat Marine Le Pen

nu in haar stoeltje zit

met haar cocktail lachen te kijken naar wat er allemaal gebeurt.

2027

Het is nog redelijk ver,

maar dit gaat natuurlijk wel een thema zijn

dat zij heel gemakkelijk gaat kunnen gebruiken

in haar presidentskampagne dan.

Want dit is natuurlijk nog heel erg lang

verwacht zij dan

dat dit nog vaak gaat gebeuren?

Het staat natuurlijk dat het nog gaat gebeuren

als je nu die oorzaken

die problemen in de cites

en met de jeugdwerkloosheid

bijvoorbeeld niet gaan uitpakken

blijft die snelkookpan natuurlijk gewoon

verder koken en kan dan ook wel eens

tot uitbarsting komen

als er nog eens zo'n voorval is

als al die elementen weer

met sociale media als dat allemaal

weer bij elkaar gaat komen.

En president Macron, hoe staat die

hierin?

Hier natuurlijk op een heel slaapkoord

hij moet ene tijd

zorgen dat die rellen stoppen.

Dus dat is volgens hem

dan door hard op te treden

en heel veel politie

45.000 agenten elke nacht

de straat op te sturen

en die echt

bijna oorlogswapens

het geweld te laten neerdrukken

anderzijds ook zorgen

dat die frustraties over

dan weer dat politiegeweld

en de te harde politie

in de buitenwijken

dat die frustratie daardoor weer

niet tot ontploffen komt

dus dat is voor hem echt moeilijk balanceren.

Veel mensen herinneren zich

een uitspraak van Nicolas Sarkozy

de voormalige president

die toen nog geen president was

uit 2005 even luisteren.

Dat is een grote kuis doen in de baljuus.

Zeg maar

is er sindsdien iets

veranderd Jolien?

Is er iets gebeurd om dit aan te pakken

om die problemen aan te pakken?

Bitterweinig.

Het is wel vooruitgaan, als je ziet

ongeveer de helft

van de jongeren uit de baljuus

gaat nu wel voor te studeren

dus er is wel

meer sociale mobiliteit sindsdien

maar het grote probleem is

dat ze vertrekken allemaal

wanneer ze

op de arbeidsmarkt komen

willen ze eigenlijk zo snel

maar ook weg uit de cities

en de plaatsen die dan vrij komen

worden dan ingenomen door

mensen die nog niet

zover staan, die geen werk hebben

door nieuwkomers

waardoor die cities eigenlijk

blijven voortzuckelen

en die worden eigenlijk niet beter door

die sociale mobiliteit die wel verbeterd is

de problemen van de cities zijn

niet aangepakt

sommige zeggen zelf dat het er nog erger is geworden

door meer bende geweld

geweld dat ook steeds intenser

en extremer wordt

er is natuurlijk een drugshandel

dat zie je dan vooral enorm hard

in de kachtje Noir van Marseille

dus die problemen die zijn sinds

2005

aangepakt en niet aangepakt

dus voor sommige mensen is het beter

maar zij vertrekken en laten de cities

eigenlijk nog slechter achter

als ze de boel

kort en klein slaan

dan is vooruitgang

natuurlijk heel moeilijk

inderdaad, maar

dat zijn tieners, mag je niet vergeten

sommige jongens 12 jaar

14 jaar

zij staan eigenlijk maar weinig stil

hoor ik de hele tijd

bij de gevolgen op lange termijn

zij hebben nu zin om dingen kapot te maken

zij zijn nu heel boos

kapot wat dat voor impact heeft

op hen, op hun buurt en op lange termijn

daar maken zij zich absoluut

geen zorgen overblijkt

op dit moment

ok, jullie in de bouw, dankjewel

graag gedaan

kijk dan naar de andere video's

voor meer video's

kom op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

op de andere video's

Machine-generated transcript that may contain inaccuracies.