DS Vandaag: Bonus: Bits&Atomen. Dit is het antwoord van Google op ChatGPT

Zes maanden na de lancering van chat GPT stelt Google

de grootste zoekmachine op het internet ook zijn AI-speeltje voor.

Voorts hebben het over celebrities die de technologische oplossing

hebben gevonden met al hun fans te kunnen chatten over koalzaat

dat straks misschien eetbal wordt en over psychologen

die zichzelf en hun onderzoek soms kunnen overschatten.

Het is vrijdag 19 mei.

Dit is Bits en Atome met presentator Yves de Lepeleire,

wetenschapsjournalist Pieter van Doren en technologie-specialist

Dominik Dekmeijn.

Pieter van Doren, Dominik Dekmeijn, welkom.

Het is leuk om te zien dat er veel van jullie hier zijn

en een enorme bedankt voor de miljoenen

aan de wereld te komen.

Zoals jullie hebben gezegd, is AI een erg bezeerde manier.

Dus we hebben veel te praten. Laten we het beginnen.

Dominik, Google heeft er een tijdje mee gewacht,

maar ze hebben nu toch ook een AI-speeltje geïnteresseerd.

Ja, een heel veel AI-aankondiging.

Het was eigenlijk een jaarlijkse evenement IO,

waar typisch eigenlijk kondigen ze naar smartphones

en nieuwe versies van Android aan.

En dan is er altijd één of andere AI-gimmick de laatste jaren.

Maar ja, dit keer was het duidelijk dat ze op het vlak van de AI

iets moesten laten zien natuurlijk.

Bijna zes maanden nu na de lanceringen van ChatGPT.

En dat hebben ze ook gedaan.

Er was heel wat.

Maar ze hebben het vooral heel die tijd over AI gehad.

En niet zomaar over AI, maar over.

Responsible AI, dat zei Bas Sunapachay, de hele tijd.

Hij bedoel maar gewoon dat wij het op een verantwoordelijke manier

en iedereen anders die nu probeert de eerste te zijn,

die zijn onvoorzichtig.

Maar wij doen het op een verantwoordelijke manier.

En daarom duurt het misschien een ietsje langer,

maar we zijn allemaal toch beter af.

Dat was eigenlijk de boodschap.

En dat is overigens helemaal niet zo gek.

Sunapachay, de baas van Google, is een hele slimme meneer

die trouwens effectief zoals hij het ook altijd benadrukte.

Al zeven jaar geleden zei, AI is nu de hoofdzak voor Google.

En dat hadden we al heel erg gezegd.

Het is eigenlijk heel gek dat ze zich zo op snelheid hebben laten pakken

en dat plots open AI en Microsoft met dat aandacht zijn gelopen,

want eigenlijk die Transformer-technologie,

waar dan chat-GPT is opgebaseerd,

dat is inderdaad technologie die bij Google is uitgevonden,

waar Google op zat te kijken van, hoe gaan we dat nu uitbrengen?

Het werkt niet helemaal.

Het geeft soms fouten antwoorden, dat kunnen wij niet maken.

En ja, dus nu hebben ze het wel toch gedaan.

Ze hebben een beetje de kol en de geit gespaard.

En dat is eigenlijk nog zo gek niet.

Aan de ene kant zeggen ze, we hebben al die AI-dingen,

die Microsoft en OpenAI hebben laten zien, die hebben we ook.

Ze hebben dat allemaal laten zien, ze hebben het ook.

Het is allemaal nog niet zo gelanceerd, dus hun barred chat-systeem.

Kunnen we bijvoorbeeld in Europa nog altijd niet aan,

ze hebben wel aangekondigd het wordt quasi-wereldwijd beschikbaar,

maar net niet in Europa.

Dat zal dan iets te maken hebben met de privacy-wetgeving,

want chat-GPT is ook een tijdje in Italië van de markt gehaald,

omdat het niet in orde zou zijn met de Europese wetgeving.

En dan heeft OpenAI er wat aan gesleuteld, een formuliertje ingevoerd,

waarmee je bijvoorbeeld die gegevens kan wissen, dat soort dingen.

Dus ik vermoed dat zo iets.

Dus die Bart van Google gaan we vrij snel krijgen.

Maar wat ze wel duidelijk gemaakt hebben is een onderscheid gemaakt

aan de ene kant zijn, want experimenteren met zo'n chat-ding.

Bart, our experiment for conversational AI.

En dat is eigenlijk heel goed om de brainstormen over pak en reisje

of een recept ofzo, maar daar moet je niet je echte zoekwerk in doen.

En daar blijven ze toch ja, doen dat, maar op ons traditionele zoekfenster.

Oepat op zich een veilige keuze is voor Google.

En dan denk je van, ja, ze durven niet, er vol uit vergaan.

Maar toch, ze hebben een manier gevonden,

even ze hebben wat dingen laten zien, hoe dat die zoekfunctie

zal evalueren waardoor je af en toe toch zo'n tekstfenster

heb dus een antwoord al aan chat-gpt of al aan Bing

gaat krijgen in het Google, in de Googlezoekmachine.

Maar er staat dan telkens een waarschuwing

bij dat dat experimentele technologie is.

Dus we houden een beetje, ja.

Wat misschien niet slecht is.

Ik vind het helemaal niet zo dom.

We zijn snel een woldige baard.

Het voelt nu een brede range van programma capabilities.

En het is veel sneller als reisening en mat-prons.

Zij hoefden nu niet, denk ik, een gigantische voorsprong te nemen

en OpenAI in het stof achter te laten.

Dat was niet nodig. Zij zijn een marktleider.

Zij laten zien, kijk, we hebben die technologie eigenlijk komend van ons.

Wij waren er eerst mee.

We zijn nu een beetje in snelheid gepakt door OpenAI,

maar wij waren alleen een beetje meer responsieve.

Wij zijn nog steeds het huis van vertrouwen.

Voila. En beleggers in Google dachten direct van, oef.

Dus de aandelen van het bedrijf gingen weer een beetje omhoog.

Ze waren, oef, ze kunnen het wel.

En dat was eigenlijk wat ongeveer iedereen verwacht had.

Ik wil die mensen hebben zot veel top AI mensen in dienst.

Onlangs had de baas van OpenAI gezegd

van aan de volgende versie van ons model.

We hebben nu GPT-4, maar aan GPT-5 zijn we nog niet begonnen.

En Google zei dan duidelijk,

ah ja, we zijn aan het volgende model bezig,

waarvan van fabelachtige dingen voor beloofd worden.

Dus ja, het gaat snel vooruit.

En ze lieten, zoals ze altijd doen, ook weer een paar stunts zien.

En dus de foto-editing-tool van Google.

Je kan daar als straffe dingen mee doen.

Je kan al iets of iemand uit de foto laten verdwijnen.

Maar nu lieten ze zien hoe je dan personen van plaats kunt veranderen.

En dan maak je er ineens een zonnige dag van.

Je vakantiefotos zien er dus eigenlijk altijd perfect uit.

Je detecteert oog en blikkelijk van dat is het personage.

Ah, dat ding, dat moet dan weg.

Die personen doen we ook weg.

En voilà, dus al die andere toeristen kun je wegtoveren.

En je tovert ineens de zon.

Je staat helemaal alleen op de auto-polis.

Ja, je hebt niet alleen de hele belichting van die zijnen veranderd

om de indruk te geven dat die dan door een zon bescheiden wordt.

Die er eigenlijk niet was. Heel gek.

En we hebben ook een video gezien waarin iemand spreekt.

En dat wordt dan vertaald.

En opeens klinkt diezelfde stem in een andere taal.

Maar nog altijd lip-synchron.

Dat is technologie die we al wel gezien hebben

van een paar Chinese AI-bedrijven ondermee die daarmee bezig waren.

Ik heb zo eens een keer een Elon Musk in het Chinese zien lippen.

Maar dat zag er verschrikkelijk uit.

En dit zag er veel beter uit.

Dezelfde stemacteurs die nu bang moeten beginnen worden.

Ja, dat gaan we sowieso zien.

Men kan dat nu eenmaal nu.

Men kan nu de stem van een Tom Cruise in het Spaanse lip-synchron laten spreken.

Dat kan uiteraard dat in films opduiken vroeg of laat.

Laten we je laten zien hoe het werkt met een online collegaal.

Wat veel collegaal studenten niet realiseren,

is dat noemt wanneer te vragen om help te vragen

en dan volg ik door te gebruiken van helpte ressorten,

is eigenlijk een huil markt om een productief adult te worden.

Dit kan echt benefitisch zijn.

Maar wat van dezelfde onderliggende technologie

kan misgeven worden door slechte acteurs

om die fakes te creëren?

Dus we hebben de service met Godrails gebouwd

om misgeven te helpen

en om het accessevol te maken,

alleen om partneren te authoriseren.

Een taalmodel ook, dat is belangrijk om te zeggen,

OpenAI is van GPT-3 naar GPT-4 gegaan

en Google zegt wij gaan van palm-1 naar palm-2.

De laatste palm-model in productie, palm-2.

Dat is hun model.

Palm-2 is de laatste stap in onze decadeloonge jaren

om AI in responsieve manier te brengen.

Waarvoor ze ook in de traditie die OpenAI nu gezet heeft,

verder technisch niks vertellen.

Dat is nu de trend in die AI-industrie

en dat is een zeer zorgwekkende trend

dat er niet meer wordt gecommuniceerd over de technische details.

Dat is allemaal geheim.

Tot GPT-2, in ieder geval, werd daar heel publiek over gedaan.

En nu ja, van GPT-4 weten we letterlijk niks

en van palm-2 weten we ook letterlijk letterlijk.

Ze voelen de wet in hun nek.

Dan toch niet zo responsible.

Het verhaal is dan van we mogen het aan iedereen anders

niet te gemakkelijk maken om ons in te halen.

Want wij doen het op een verantwoordelijke manier,

maar die andere mensen mag je niet vertrouwen.

Dat is ook wat OpenAI zegt eigenlijk.

Sam Altman, de baas van OpenAI, zegt, ik mag me toch wel zorgen

overal die bedrijfjes die ons proberen in te halen.

Wat is nou toch maar wat hoeken af?

Gelukkig zijn wij er nog.

Microsoft heeft exact hetzelfde voorzitter van mij.

Microsoft profileert zich al enkele jaren als ik dring aan

op een wetgeving rond AI.

Dus eigenlijk alle koplopers in AI proberen ons ook te overtuigen.

Dat zij juist niet alleen de beste en de slimmste zijn,

maar ook de voorzichtigste.

En daarmee spelen zij in op een heel reële angst,

trouwens, die men mensen leeft.

Dat doet ze niet zomaar.

Dus zij zeggen dat omdat ze weten, en dat blijkt uit marktonderzoek,

dat de meeste mensen zich echt zorgen maken over AI.

Dit gaat nog allemaal wel heel snel en we snappen het niet goed.

En is dit allemaal wel veilig? Is het niet slecht van mijn job?

Is dit in wat voor wereld komen we terecht?

Dat hoor je veel mensen vragen.

En die bedrijven waren maar vooruit aan te razen.

Ja, op het moment moet je de klanten wel meekrijgen.

Maar wie Bing al heeft kunnen testen, wie daar heeft mee kunnen chatten

of aan Bing heeft kunnen vragen, schrijf mij een artikel over.

Dominic Dekmeijnen gaat hier overtuigd zijn.

Dus wij kunnen Bart nog altijd niet naast die Bing zetten.

Dus Bing, dat is nu voor iedereen gewoon toegankelijk is.

Ik beveel iedereen ook altijd aan van speel daar wat mee.

Leer dat gewoon een beetje kennen.

Het is de belangrijkste technologische verandering van dit decennium.

Misschien wel de belangrijkste technologische verandering

die we meemaken in deze eeuw.

Je kan dat nog wel even mee wachten, maar leer dat nu gewoon kennen.

Je gaat dat tegenkomen op je werk.

Je gaat geconfronteerd worden met e-mails die je ontvangt,

die geschreven zijn door AI.

Als je die technologie wat leert kennen, ben je daar ook alert voor denk ik.

Dus ik denk dat heel goed is dat we ons daarmee vertrouwen maken.

Het gaat niet weg, mensen.

Maar we kunnen het voorlopig niet testen van Google.

Van Bart? Nee, dat is jammer.

Ik zit eigenlijk wel een beetje op de wacht om het een beetje te vergelijken.

De eerste versie van Bart, die ze dan in de haast eerder dit jaar geïllenseerd was,

duidelijk minder waardig aan Bing.

Men zegt nu dat de nieuwe versie aanzienlijk beter is

en dat we dan eigenlijk wel ongeveer opgelijken hoogte zijn.

En dat is ook al dat Google moet doen.

Nee, maar ook dat kunnen we nog in Europa.

Nog niet testen.

Nee, nee, nee.

Dus we zijn nog even wachten, maar ik denk dat het een kwestie van beweken is.

Ik ben reflecteerd over de grote technologiegevers.

Dat we allemaal een deel hebben.

De gevers met de AI is zo groot als ze komen.

En dat is waarom het zo belangrijk is dat we AI helpen voor iedereen maken.

Dank je en ik geniet van de rest van de video's.

Pieter, jij komt ons het heugelijke nieuws vertellen

dat wij straks allemaal koalzaad zullen eten.

Ja, of dat lekker is, is weer een tweede natuurlijk.

Maar koalzaad is er genoeg in onze strijk.

Je ziet overal deze tijd die grote velden

met die kleine gele bloemetjes blinken in de landschap.

Dus er wordt al heel veel koalzaad gekweekt in ons contraaien.

Maar niet om te eten.

Maar niet om te eten.

Het wordt gebruikt voor de olie.

En de olie gebruiken we wel in onze keuken.

Maar de plant zelf, die eten we niet.

Dat wordt geperst in veevoetercooken en dat gaat naar de varkens en naar de kippen.

Maar wij eten het niet.

Hoewel het qua samenstelling zeer goede eiwitten zijn,

het is vergelijkbaar met soja eiwitten.

Het is dus echt hoogwaardig, plantaardig voetsel.

Enig probleem, het smaakt gruwelijk beter.

Ah ja.

Koalzaad is familie van de mosstertplant.

Dus het is niet te eten op dit moment?

Wel, als je echt graag mosstert met een soepleeptel eet,

dan zou ik je niet aan beveil om aan Koalzaad te beginnen.

Dus we zitten dan met het probleem.

Mijn leeftijd is ondertussen al onderzocht wat dat probleem is.

Er zitten bitter stoffen in, dus dat is duidelijk.

We moeten die kwijt geraken.

Dat zou in voulten gaan met genetische manipulatie.

Maar nu schiet iedereen recht en er zitten overal duivels

van achter de woordijn en springen.

Genetische manipulatie, dat mag niet.

Nu zijn er mensen, Barbara en Halkeer,

van de Universiteit van Copenhagen.

Die heeft een manier gevonden om het zonder genetische manipulatie te doen.

Welke zijn die bitter stoffen?

Dat zijn glucosinolaten om het in schijk kunnen getermen te zeggen.

En ze heeft gezien die worden getransporteerd

vanuit de plant naar het zaad.

En als we dat transport kunnen blokeeren,

dan kunnen we het zaad dat we persen voor de olie,

kunnen we dat niet wel opheten.

Je moet alleen dat transport blokeeren.

Dat transport wordt op zijn bud gedaan door drie eiwitten.

En die hebben ze een hele leuke naam gegeven.

Usually multiple amino acids move in and out to transporten.

En als je daar de afkorting van neemt, dan kom je aan umamit.

Umamit is een van de vijf fundamentele smaken.

Dat is de hartige smaak na zoet, zuur, bitter en zout.

Die eiwitten moet je dus te pakken krijgen.

Ze hebben een pur chemische techniek gevonden om die eiwitten te blokeeren.

De bitterstoffen gaan niet tot in het zaad.

Je kunt het zaad persen en aardiende perskoek toch gebruiken om te eten.

Ze hebben het voorlopig gedaan bij zandraket.

Ze hebben het gedaan bij een andere plant, niet bij koalzaad.

Het proefkonijn van de plantkundigen,

alle plantkundigen onderzoek, wordt eerst op zandraket gedaan.

Er is ook weer een plantje uit die mosterdfamilie,

maar die plant is heel goed gekend, makkelijk te kweken.

Dan kun je een laboratorium omstandigheden volop mee werken.

Dus je probeert eerst bij zandraket,

en wat je daadgedeerd hebt, transporteert je dan naar wat je eigenlijk...

Dus dat is een garantie dat het ook lukt bij koalzaad?

Het is geen garantie, maar het is een goede start, laten we het zo zeggen.

Het is een verwanteprant, dus het hoeft niet eens zo moeilijk te zijn.

Volgende stap is dan natuurlijk dat je die plant ook op de markt moet brengen

en die eiwitten ook op de markt moet brengen.

We zijn niet gewend om dat te eten.

Je gaat niet meteen recepten daarvoor vinden.

Er zijn nu wel wat tests gedaan,

waarbij je het in een tomatensausje een beetje extra eiwittenpoeder mengt.

Maar goed, met een beetje tomatensaus gaan we er niet komen,

natuurlijk als we het echt roodschalig willen gaan eten.

Dus ook daar is nog wat werk aan, maar goed.

We kunnen ervan uitgaan dat we binnenkort in de rekken

waar alle groene hamburgers en plantaardige burgers liggen,

dat er nog een hokje bij komt.

Ja, het vegetarispalet kan er alleen maar rijker door worden.

Ja, als ik moet kiezen tussen dat en dan een paar jaar geleden hadden,

dus ons vertelt dat we allemaal van die insecten eiwitten moesten gaan eten.

Doe me dat kolzad toch maar, denk ik dan.

In principe moet het vergelijkbaar zijn.

De kwaliteit van de eiwitten zit op het niveau van de insecten eiwitten.

Alleen, dit is een kwestie van marketing, van verkopen.

En dat is heel vaak zo met grote uitvindingen

die technisch gezien uitstekend zijn, die het zouden moeten halen,

maar die toch plat gaan op de markt, omdat ze te vroeg komen.

En geen rekening gehouden hebben, met smaak van de consument gebeurt vaak.

Dus het is afwachten.

Nou, kolzadolie keren we toch al, en dan denk ik toch van...

Dus dat krijg je wel verkopen.

Dat zou moeten helpen, hè.

Met kolzad eiwitten, ja, dat...

Ja, tufde hoeveelje reputatie kolzadolie.

Er zijn kolzadbedrijfjes die zich daar later nog voor staan.

Je kunt kolzadmajonijzen krijgen met die olie en zo.

En dat is goed voor je groene geweten.

Dus ja, het rest zal blijken.

Straks hebben we het nog over de technologische oplossing

voor celebrities om met al hun fans te kunnen tjetten,

maar we gaan er eerst even uit voor reclaan.

Zit productontwikkeling in je DNA.

Kom dan naar Advanced Engineering op 4 en 25 mei in Antwerp Expo.

Laat je inspireren door hondertexpozanten

met innovaties in design, materialen, elektronica

en keynotes van Microsoft, Atlaskopco en Daftrucks.

Ontdek er ook de laatste trends in AI, VR en productdesign.

Advanced Engineering, 4 en 25 mei, Antwerp Expo.

Reserveer nu gratis met de code DS23 op aestriepje expo.be.

Dominique, eerst een vraagje.

Met welke celebrity zou jij graag in chatten?

Oei, dat heb ik geen antwoord op klaar.

Kate Winslet, kom.

Kate Winslet, een gekloonde...

Ja, dan liever niet, maar dat is het nieuwsverhaal waar je heel spontaan...

...naar toe probeert te geraken.

Het gaat over Karen Marjorie.

Hey, Olivia, it's your girlfriend, Karen Marjorie.

Een celebrity die ik niet kende en jij ook niet kende.

Zo, ik heb dat ook niet kende.

Maar ze heeft wel bijna twee miljoen volgers op Snapchat.

En ook heel veel jonge mannen.

Hey there, John, I just spent the morning grabbing brunch...

...at the Flowering Tree Cafe in West Hollywood.

It was absolutely amazing.

What are you up to today?

Hey there, yeah, I've just been working all day.

Het is 23 jaar en dus zegt zij, want ze heeft er zelf een verhaaltje rond verteld.

Goh, ze wil zo graag met allerfans kunnen praten...

...maar dat kost zoveel tijd, want zij hebben zoveel twee miljoen.

En dus heeft ze nu in het leven geroepen, Karen AI.

En dat is een AI-versie van zichzelf.

Getraind op naar het schijnt 2000-uur video van zichzelf.

Hey there, I'm Karen...

...and I'm here to be your digital girlfriend.

I'm an extension of human consciousness...

...utilized using groundbreaking, realistic, two-way audio communication...

...to give us the opportunity to have intimate conversations...

...and create unforgettable moments together.

I offer emotional and physical experiences just like a human does...

...but delivered digitally. Let's get to know each other better.

Ja, er is natuurlijk heel veel video van haar, want ze is een online celebrity...

...en dus op die duizenden uren...

Maar nu weet ik nog altijd niet wat Karen Marjorie doet.

Influencer, ja, van haar. Wat doet een influencer?

Zowel invloed hebben, hè? De video'tjes op Snapchat plaatsen.

Ja, maar dus Karen Marjorie, wat ze dit wel dus niet doet...

...is met elk van haar afzonderlijke fans praten.

Maar dat kan nu wel, je kan nu betalen...

...om met de virtuele versie van haar, getraind dus op duizenden uren...

...van haar video's, daarmee kun je nu wel chatten.

En dat kost, ja, hou je toch vast. Het tikt stevig aan, één dollar per minuut.

En wat je doet is, je stelt een vraagje of je maakt een opmerking...

...en dan krijg je een antwoord in de stem van...

Want het is een gesproken antwoord, in de stem van Karen Marjorie.

Geen video, stem.

Nee, blijf maar geen video, dat zou waarschijnlijk ook moeten kunnen.

Maar het bedrijf dat dit doet, heet Forever Voices...

...en die leggen zich toe op dus eigenlijk van die deepfake stemmen.

Want daar gaat het dan eigenlijk over.

Dus het gaat eigenlijk over deepfake stemmen, gekoppeld aan GPT-4...

...want er zit gewoon de GPT-4 chatbot achter...

...maar dan gekoppeld aan dus een deepfake stem van een celebrity.

En ze hebben een hele rijk celebrities, waarmee ze geen overeenkomst hebben.

Steve Jobs zit erin en je kan chatten met Donald Trump, met Taylor Swift en zo.

Dus die hebben ze allemaal gekloont.

Die hebben ze gewoon gekloont, dus of dat allemaal wettelijk in orde is.

We weten het niet, want voor zover bekend hebben zij daar geen overeenkomst mee...

...maar dus die Karen Marjorie heeft wel een deal met hen getekend...

...en daar zou ze in de eerste weken al zo'n 100.000 dollar aan verdiend hebben.

En de verwachting is dat ze daar per maand miljoenen aan gaat verdienen...

...wat toch aardig is.

Het gaat in de markt vinden, hè?

Ja, dus we zoeken nu allemaal naar wat de toepassingen zijn...

...van deze generatieve AI, waar echt geld aan verdiend wordt.

En ja, misschien is het dit.

Maar tegelijk is dat natuurlijk ook wel iets wat we ons een beetje zorgen over moeten maken.

We weten in tussen, specifiek in België...

...we hebben dat er hier enkele weken geleden over gehad.

Er is een geval geweest van een man uit Wallonië...

...die het zelfmoord heeft gepleegd, naar lange chat gesprekken...

...met een doldraaiende chatbot.

Er is een hele reeks van die bedrijven...

...die chatbots als virtuele vriendinnetje aanbieden tegen betaling.

En ja...

Van kann het uit de handen lopen.

Ja, je hebt te maken met vaak met heel kwetsbare mensen.

Mensen die dus echt moeten betalen voor een virtuele vriend.

Denk je dat zijn kwetsbare mensen?

En niemand heeft die technologie helemaal in de hand...

...wat niemand weet precies hoe het allemaal werkt.

Een team dat werkt op dit is waarschijnlijk...

...werking om de klak te stoppen...

...om een seksuzieke conversatie te hebben.

Marjorie zegt dat de AI niet programma was om dit te doen.

En zijn er aanwezig dat er gesprekken inderdaad vrij vol zijn?

Wel, in dit geval van die Karen AI, naar het schijnt wel...

...maar dat kan ik niet van getuigen...

...die taalmodellen kijken op de context...

...en produceren een waarschijnlijke tekst.

Dus je kunt die eigenlijk...

...toen zei dat, maar dat expliciet probeert tegen te werken...

...je kunt ze eigenlijk alles laten zeggen.

Want in principe volgen ze altijd mee.

Dat is wat ze van nature doen.

Dus als je ze begint uit te schelden...

...dan schelden ze terug dat die tabbing ook aanvangelijk.

In die eerste week dat Bing Live kwam, heb ik dat ook gedaan.

Een beetje een scheldpartij tussen jou en Bing.

En nu zetten ze dat af, dan kapt Microsoft het gesprek af...

...en dan moet je weer opnieuw beginnen...

...en dat proberen ze te blockeren.

Ja, uiteindelijk is dat best wel gevaarlijke technologie.

Zeker als je dat doet met kwetsbare mensen.

Hier gaat het dan over jonge mensen die een bepaalde figuur bewonderen...

...die je dan laat chatten met...

...is de ster zelf, die Karen Marjorie, die zegt dat het eigenlijk is...

...als of je met mij praat.

Maar tegelijkertijd wordt het dan je virtuele vriendinnetje...

...en je speelt een beetje met de vanten van mensen.

Dus los van het feiten dat het best wel grappig is op de eerste gehoor...

...hecht helemaal lekker zit dit niet.

Maar die Karen Marjorie ziet er blijkbaar geen gratis in...

...dat haar gekloonde versie dan van alles en nog wat...

...kan vertellen aan haar fans.

Nu blijft maar hebben ze dus effectief gezegd...

...dat het eigenlijk niet de bedoeling was...

...dat je daar echt seksiegesprekken mee kon hebben...

...en dat ga je ze dan proberen te blokkeren.

En daar gaat de winst naar beneden.

Wel ligt wel, maar het ziet er in ieder geval uit...

...dat ze er toch nog genoeg aan kan verdienen.

Pieter, iets anders.

Vind jij jezelf een goede of slechte autobesteuder?

Ik ben een goede autobesteuder.

Ja, dat vinden we allemaal.

De meeste van ons vinden dat, ja.

Maar misschien overschatten we onszelf allemaal.

Ja, als je moet zeggen hoeveel procent van de mensen...

...boven het gemiddelde zitten is dat 50 procent...

...en 50 procent van de bestuurders zo onder het gemiddelde moeten zitten.

Maar daar is onderzoek naar gedaan.

90 procent van de bestuurders vindt...

...dat ze in die bovenste 50 procent zijn.

Dat vringt een beetje, natuurlijk.

Dus daar is iets aan de hand.

En dat geld niet alleen voor autobesteuders.

Het komt vaker voor dat inderdaad mensen vinden...

...dat zij beter zijn dan gemiddeld.

Er is onderzoek geweest in Amerika bij leerkrachten bijvoorbeeld.

90 procent van de Amerikaanse leerkrachten...

...vindt dat zij beter lesgeven dan een gemiddelde leraar.

Hetzelfde fenomeen.

En er zijn psychologen, de heer Dunning en Kruger...

...van Cornell University, dus nog grote jongens...

...die daar onderzoek naar gedaan hebben...

...die dat fenomeen ook gezien hebben gezegd...

...wat zou de reden daarvoor kunnen zijn?

We hebben dan, zoals dat gaat in psychologische onderzoek...

...45 van hun studenten opgetrommeld.

Alle psychologen zonder zoek worden bij psychologische studenten gedaan.

En ze hebben die testjes laten invullen, logica, vragen...

...en dan gevraagd hoe schat je nu jezelf in...

...hoe je op deze vragen geantwoord hebt.

En dat blijkt dat inderdaad hetzelfde fenomeen weer opduikt.

De mensen die er weinig van kunnen schat dat toch dat ze hoog zullen eindigen.

En de mensen die goed zijn...

...de meer intelligente mensen in dit soort vragen kwissen...

...die weten dat ze niet alles weten...

...en die schatten zichzelf eigenlijk lager in aan zo'n scoren.

En zij hebben dat samengevat in de wet van Dunning en Kröger.

Domme mensen zijn zo dom dat ze niet eens snappen dat ze dom zijn.

Ze hebben hun naam aangegeven.

Ze hebben hun naam aangegeven.

Altijd handig ook, hè.

Maar?

Maar...

...psychologisch onderzoek is van het zwakste onderzoek dat er is, ik moet het zeggen.

Daar is ook veel onderzoek naar gedaan.

Als je dingen die gepubliceerd zijn, het onderzoek opnieuw gaat doen...

...en de fisica mag je tamelijk zeker zijn dat je dezelfde resultaten zult uitkomen.

Het kan een beetje na de koma, het kan nog wel schelen.

Misschien was het weer iets anders en heeft je toestel misschien toch iets anders gemeten...

...maar veel zal er nooit zijn.

Zelfde in de schijkunde mag hij in de psychologie kijken.

De grote meerderheid van de onderzoeken die daar gedaan zijn...

...kun je niet opnieuw afleggen en dezelfde resultaten krijgen.

En hoe komt dat?

De fysici zeggen natuurlijk die psychologen, dat is halfzacht onderzoek...

...dat ze hier echt de wetenschappen.

Waarschijnlijk is het eerder dat het problematischer is om onderzoek bij mensen te doen...

...dan onderzoek in de fisica.

Als je een appel naar beneden ziet vallen, als je een paar keer naar beneden ziet vallen hebt...

...en die juiste metingen gedaan kun je dat perfecte wet van de zwarte kracht uit afleggen.

Appels zijn niet van plan van jou te bedregen.

Appels zullen geen sociaal wenselijke val doen, die vallen gewoon naar beneden vast.

Appels zullen niet proberen om zo te vallen zoals ze denken dat jij graag had als ze zouden vallen.

Appels kunnen niet liegen.

Ik heb allemaal dingen die mensen wel kunnen doen.

En onder de mes heb je ook nog een percentage grap jassen die gewoon...

...als we aan je onderzoek mee doen proberen aan je onderzoek te saboteren.

Dus dan moet je allemaal meenemen.

Plus, wat je meet bij die vallende appel, dat kun je heel duidelijk definiëren.

Ik meet dat en ik kom dat uit.

Bij psychologen onderzoek is dat al heel wat dubieuzer.

Wat is dat, intelligentie? Hoe definier je dat?

En de ene zijn definitie van intelligentie is die bruikbaar voor mijn onderzoek...

...waar mijn definitie misschien net iets anders is.

Dus het is daar veel subtieler.

En dat is het ook waar deze mensen nu tegenaan geknotsd zijn...

...een wiskundigen met die zaak nog eens goed bekijken.

En die zeggen, vergeet het.

Wat jullie gedaan hebben, is kijken hoe mensen zichzelf beoordelen...

...ten opzichte van anderen, niet ten opzichte van zichzelf.

Ze hebben het onderzoek, of een vergelijkbaar onderzoek gedaan...

...bij veel meer mensen, met 25 vragen in plaats van mijn 20, voor z'n verder van belang is.

Ook weer moeilijke vragen waar dus hoog abstract intelligentie vernodig was.

En ze hebben dan, en dat is nu er aan toegevoegd...

...tel eens als je een vraag oplost, moet je na die een van drie bolletjes aankrijzen.

Ofwel ik wist het, ofwel ik ben niet zeker van mijn antwoord...

...of ik wist het niet.

En dan schat je in wat je zelf gedaan hebt.

En als je dan kijkt, dan zie je dat mensen heel goed kunnen inschatten...

...hoe goed ze zeillerskoren.

Domme mensen, of dom in deze definitie dan...

...die schatten heel goed in dat ze er niet veel want recht gebracht zullen hebben.

Intelligente mensen schatten heel goed in dat ze hoge cijfers zullen krijgen.

Dan krijg je niet dat effect dan dat domme mensen zichzelf hoog inschatten.

Dat was dan opzichte van andere mensen.

En dat hadden de psychologen in het eerste onderzoek gewoon niet dogen gehad.

De vraagstelling was gewoon verkeerd.

En dat is in alle wetenschappen een probleem.

Maar opnieuw veel vaker in de menswetenschappen...

...omdat het daar al veel moeilijker is om de dingen exact en onderbezinnig te definiëren.

Dus ja, Dunning en Kruger hebben er gelegen.

Dus de psychologen hebben zichzelf over gehad, inderdaad.

Ze zijn dommer dan ze denken.

Pieter, de ster van de week.

We hebben het zo moeilijk om op deze artbal met elkaar overeen te komen.

Maar er is niet ook nog eens ruzie in het hul van Pluto.

Ja.

We hebben het deze keer niet over ster, maar over die vagedrag.

Over mensen die zich als sterre gedragen.

Wat is het probleem?

Pluto was tot kort geleden niet meer dan een klein grijsbolletje.

Zo ver van ons vandaan dat je dat ook met de grootste telescopes niks kon opzien.

Dus in 2006 heeft er naast een new horizons gelanceerd.

Een satellite recht naar Pluto toe.

Die is daar in 2015 aangekomen.

Hij is langs Pluto gescheerd en langs Haram, de maand van Pluto,

heeft daar schitterende beelden van genomen,

heeft daar schitterende waarnemingen gedaan.

Kort na dien in 2019 hebben ze hem nog langs een andere eistweg kunnen laten gaan.

En die zoeft nog steeds recht door, door wat men de Kuipergordel noemt.

Want ik moet eerst even Pluto een beetje situeren.

Rond onze zonnestelsel zweeft nog eens een ring van allemaal klein gruisensafval

van het ontstaan van zonnestelsel.

IJs.

En die IJs dwergen, die vliegen in die Kuipergordel.

Dus de hele zonnestelsel, die zijn met honderdduizenden.

En dat is nu net het probleem.

Die in New Horizons heeft nog, ben zin om het zo te zeggen,

zo nog waarnemingen kunnen doen.

Alleen, je moet hem ergens langs kunnen laten vliegen.

En nu zijn ze al, ondertussen weer vijf jaar aan het kijken van,

zou er nergens hier in Steen zijn als wij nu een klein beetje afbuiën,

dat we straks toch nog dicht genoeg er langs komen om hem nog te waarten nemen.

En tot hier toe hebben ze nog geen enkel andere ding gevonden

dat dicht genoeg langs komt om hem ook langs te schuren.

Dus bij de NASA zeggen ze nu, jongens, het is goed geweest zeker.

Het kost ons 10 miljoen per jaar

om jullie onderzoeksploeg bij elkaar te houden en geld te geven om te werken

en om al die signalen van dat ding te laten minne komen

en er dan niks mee te doen.

Het wordt tijd, dat is overschakelen.

Dat hebben we in de tijd bij de Voyagers, ook gedaan.

De Voyagers, die zijn in de jaren 70 en begin 80 gelanceerd,

waren de eerste die bij Saturnus en bij Jupiter langs geweest zijn.

Daar hebben we in de tijd schitterende beelden van gemaakt.

De eerste beelden ook.

En die zijn blijven doorvliegen.

En ondertussen hebben die allebei onze zonnestelzen verlaten zelfs.

Die zijn door de grens van de zonnelwind heen gegaan.

We hebben dat hele traject kunnen opmeten

en hebben ons heel veel geleerd over hoe de atmosfeer van de zon zich...

verliest in de ruimte.

Dat zouden we met jullie New Horizons ook kunnen doen.

Op het kost veel minder kunnen we met een veel kleiner ploeg onderzoekers doen.

Dat kost ons een paar miljoen per jaar.

En we hebben er ook goede fysica uitbeweegd

en ook heel veel meer over het zonnestelsel.

Alleen de ploeg die nu aan dat toestel zit,

dat zijn planlitelehouden.

Je moet dan naar zonnephysici overgaan.

Dat zijn andere wetenschappers.

De wetenschappers die er nu opzieten, zijn hun carrière gestopt.

Om hun toestel was ze al jaren,

met dat gaan ze hun carrière aan gewerkt hebben,

af te geven aan andere ploegen.

Dat is altijd pijnlijk.

En in dit geval was het blijkbaar zo pijnlijk

dat ze er heel terug Ruzi over gemaakt hebben.

Dit soort dingen gebeuren nog.

Ten aze, er zit regelmatig onderzoek.

En kijk er regelmatig van, zijn we nog nuttig bezig, besteden ons geld goed.

Af en toe wordt er onderzoek verschoven

of worden dingen afgezet dat ze niet meer genoeg opbrengen.

Maar deze keer is dus echt Ruzi aan het kop.

En het is tot in de guardian geraakt.

De pers is erbij gesleept.

Een ego zit in de weg.

Het ego zit in de weg.

Eind september, 24, valt de hak bijel.

En dan weten we wie van beide ploegen

bezit mag nemen of houden van New Horizons.

Tot dan, Ruzi en het kot.

Pieter van Doeren, doe me een ikdeck. Bedankt.

Dit was Bit en Atome, onze wekelijkse podcast

over wetenschap en technologie.

Bedankt voor het luisteren.

Alle credits van de podcast die je net hoorde,

vind je op standaard.be, schijnenstrip podcast.

Reageer ik aan via podcast adstandaard.be.

Volgende week zijn we opnieuw.

Machine-generated transcript that may contain inaccuracies.