Maarten van Rossem - De Podcast: #481 - We zijn dik, dom en blij

Het gaat bij alle rising powers en te slot ook bij alle naar beneden gaande machten

gaat het steeds om je economische productieapparaat

is er een goed draaiend, efficiënt

productieapparaat zonder

economische macht, is er geen macht in feite, ja

kunt de vlag al laten wappen

maar uiteindelijk

drijft macht op economische macht

met volwassen, kunt u mij horen?

heb je nog het stukje in de kwaliteitskrant gelezen over, ik weet trouwens niet of het erin heeft gestaan

over de opening van het academisch jaar, waar de baas van ASML een toespraak heeft gehouden

waarin die dus

flinke kritiek heeft op hoe wij hier in het westen leven en dat we dus de

concurrentie-positie

met China verliezen

daar ben ik gewoon voor baas toe, voor moeilijks he

dat hij dat zegt? ja want ik denk niet dat dat zo is, dat is punt één

hij vond ons luid en gemakzuchtig

en dik

dat was natuurlijk een beetje flinke aangezet

dat denk ik ook dat dat zo is

wij weten in Nederland bijvoorbeeld een vrij frappant hoge arbeidsproductiviteit

wij werken zoals je weet weinig maar wel relatief effectief

waar dat precies is is mij nooit helemaal duidelijk maar goed zo schijnt het te zijn

dit is wel een van die

ja hoe zal ik het zeggen

door ondernemers geliefde

sprookjes

namelijk dat de eigen positie zeer zwak is

ja dat als we niet echt even keihard daar aan trekken de komende 25 jaar

dat we echt verhouten een niet meer in te halen achterstand op zullen lopen

dat heeft een belang bij dus wil je zeggen

dat heeft hij ook natuurlijk

maar van alle situaties

waarbij een dergelijke schets is gegeven

van de toestand

ja dit waren de buren die hebben gesport in het park

die zijn nog zo jong dat ze denken dat het effect heeft

je weet hoe dat is met sporten en gymnastieken

dat doen mensen op het momenten van hun leven dat het nog niet noodzakelijk is

en dan tegen de tijd dat het echt noodzakelijk is doen ze het niet meer

dat kost er teveel inspanning en ja als we doen

nee dus dit is zo'n zo'n omheils tijding en bovendien

ja dat is dus het westen tegen China

ik weet dat niet zo zeker

zeker de verenigde staat heeft een aantal sectoren die door planterk competitief zijn

dat is in europa ook het geval

azm en zelf

azm en zelf is daar een goed voorbeeld van

een deel van de Duitse machinebouw is daar ook een goed voorbeeld van

het gaat tijdelijk niet zo best met de Duitse auto's maar dat kan weer bijtrekken

ik herinner me dit hele verhaal nog

maar dat zal er geweest zijn jaren 70

het was een boekjeband van een fransman

en dat heette le dé vie america

de americaanse uitdaging

en de boodschap daarvan was

Europianen dat zijn uitvreden

nog de boot om het handen te poed zitten

de america dat was dat

dat was een wide hot technological revolution gaande dat was

als we er niet kenny hard aan zouden trekken dan zou een om niet meer in te halen achter standop lopen

dat bleek allemaal helemaal niet het geval te zijn

neem

de brd de boonsrepubliek Duitsland

die natuurlijk in de jaren 90 op hoge kosten kwam te zitten met het

verbeteren van nieuwe van de ddr

en bovendien ook op een aantal andere punten leek het op ze achterop diepen

ik hoor nog het vrolijke gekraaien in de economie is van

nee engeland en de verenigde staat en die dat dat was het voorbeeld dat was zo

moesten die kant moesten op neoliberaal beleid en

niet waarde over het moest niet de soort incubus op de schouders van de van de

burgers zijn

lekker initiatief rijk

en kijk eens

tot

een paar jaar geleden was Duitsland

niet waar de belangrijkste exportuur ter wereld

en dus niet van plastic sandalen

en en witte mini-autotjes maar van vrij serieus spullen

die ik alleen de Duitsers zo goed kunnen maken

dus het zijn generalisaties die niet waar gemaakt kunnen worden

en het het zijn ook voorspellingen die de mijn idee over een periode lopen

waar je niet zoveel verstanders over kunt zeggen

dus ik dit dit is een

dit is natuurlijk ja

een verhaal voor het eigen huis

hij hoopt ruimen mogelijkheden te krijgen

hij zat dan ook bij een nieuwsuur en toen vroegen zijn we van ja nu is dat

mag hij niet maar al die chip

machines naar China sturen en te vroegen ze hem dat zal wel pijn doen

en toen zei hij nou dat valt wel mee want die chips die met die machines

gemaakt kunnen worden die hebben die Chinezen toch niet nodig en

ja als het toch gebeurt is het ook niet zo erg want die Chinezen

ja die die gaan die zijn innovatief die eventueel zijn heel slim

dan bedenken ze wel iets nieuws

dus als wij die beperking opleggen dan stimuleren we juist de innovatiekracht

van de Chinezen

ik denk dat daar eens in zit

ik heb het altijd vrij hartelijk gevonden om die dingen niet aan de Chinezen te leven

omdat je dan zeker weet

dat ze natuurlijk alles op alles zullen zetten op zo kort mogelijke termijn

de technologie gaat hier om ultra kort golflengte

want het licht dat gebruikt wordt

voor dat graveyersysteem

ja dan zullen de Chinezen het zelf doen dus je op zichzelf

heb je dan een kleine voorsprong die schat ik op niet veel meer dan een half

decennium

maar die zullen de Chinezen compenseren maar nu de tweede

kant van het verhaal

van wat hij heel dan hield

en dat is natuurlijk dat het op Chine is

misschien dan juist op dit moment helemaal de andere kant op gaat

de Chineze economie draait zeer slecht

het herstel uit de covid fase waarvan van alles verwacht werd

ze zouden een raket

uit de kovealende opstijgen nou kijk eens dat is niks geen opstijgerij bij

die raket staat er wankelen op de lanceerbasis

ik zie je ping heeft natuurlijk een soort van neo-autocraat

die is doordat de dat regulieren op volgings

programma heen gebroken en

heeft er zelf voor een derde termijn benoemd

als het zo slecht gaan geblijft gaan als het nu gaat in China

dan weet ik helemaal niet of ik zie die zo door juist het derde termijn gaan

volmaken dat moet nog maar ze even afwachten

dus het hele idee dat China een soort

onkwetsbare moloch is die ons zal vertrappelen

daar geloof ik niets van sterke nog

ik ben op mijn eigen gewonderlijke manier ook een idealist

jij zou niet zo zeggen maar daar ben ik

ik ben er van overtuigd dat voor de lange termijn

democratische systemen

al vertans

flexibele systemen die zich

zonder al te grote moeite misschien met een enkel

enkel politiek veranderingetje aan kunnen passen aan veranderde omstandigheden

zeg maar echt de liberale samenlevingen die

oké ook mooier stoken sociaal gaan weten is

die

doen het op de lange termijn altijd beter

denk aan de oorlogen die we gevoerd hebben

in het begin denk je altijd hoe je je je alles gaat missen kunnen er niks van

de gewere ontploffen

de handgenaten vallen op de grond dan ja gaat het er door

en dan na enige tijd krijg je naar de tweede wereldoorlog dan ja dan beginnen de zaken te draaien

ze beginnen te bereiken hoe het werkt

en dan zijn er vele mogelijkheden

dus ik ik geloof die verhalen ik geloof daar geen zin van

ik weet niet op welke termijn of die überhaupt termijnen heeft genoemd

of dat dan over vijf jaar was tien of 25 jaar

daar komt bij dat de Chinese bevolking in een rap tempo krimpt

en dat het

deel van de bevolking dat in de op de arbeidsmarkt actief kan zijn in een

nog veel rapper tempo slinkt

dus ja

en moet je dan moet je dan naar india verwijzen

maar je wel een paar van die staten hebt die die goed functioneren

maar ja ook ook een hele reeksverstaat er gewoon op derde wereldniveau

opereerd in Belwaongen wordt geleden bewijzen waarspreken

de Rutte was er nu ja met india voor de G20

ja dat was na goedvelde weer al dat getrompenter over de G20

nou dat durf ik dan wel ik was niet uitgenodigd maar

ik ben niet onder de indruk van de G20 helemaal niet zelf

de Rutte zei daar was een filmpje dat er ook was

ik zag hem bij Modi

ja, klopt

Modi ook zo'n vervelende autocraat ook zo'n opstoker

ja daar heb je in de Maarten

ook zo'n iemand die op de lange termijn zijn eigen land grote nadelen bezorgd

heb je de Maarten liggen daar staat nog een stuk over Modi in

is dat even kijken of dat deze editie is?

volgens mij wel

het nieuwe nummer is net van de persige oorlog

oh dan moet je even meenemen

ja dan moet ik als je daar helpen van herinneren dan zal ik het je straks even geven

en de Rutte die zei van let op india technologisch gaat het echt

als een raket te komen die jaren

ja en als het echt als een lekkere raket gaat

niet waar het dan zijn degenen die de raket ontworpen hebben

die dan moet je even nakijken wat daarmee gebeurt

die verkast er naar Kalifornië

om die nog iets groter raket en Amerika

ook nog wat diensten te bewijzen

ik zag nou een stukje ergens op de tv volgens mij bij een vandaag

dat india dus ook een andere naam heeft

dat is anders aangedan

ja Barat

ja

dat schijnt al heel oud te zijn

maar wat is daar nou die idee achter?

nou dat gaat om die Baratra of zo iets in die geest

en dat is een soort ontstaanse mythologie

dat woord schijnt ook heel oud te zijn ook in

in het verleden schijnt er meer of in india wel

als zodanig beschreven te zijn Barat

ik denk dat je het misschien moet vergelijken met

wat zou jij zeggen

in de buitenland toch zijn vragen waar je vandaan komt

zeg je waarschijnlijk Nederland

maar als je toevallig Holland zegt

weet ook iedereen waar je vandaan komt

ja

nou dat liet dus ik in die reportage zien

dat Nederland zichzelf in de buitenland ook gefreemd heeft

als de Netherlands bewust

ja

omdat het eerst Holland was

maar dat deed toch geen recht aan

nee bij Holland denken ze misschien meteen aan klompen

ja dat was precies dat

een volendamse meisje in de kaas van Gouda

voordat ik er toch achter was

dat Gouda was jongen

jongen

nou

dit is toch wel een beetje

hoofdredactioneel gelul op hoog niveau

he

ik ben er niet van onder de indruk

sterke nog ik zal het je

het is mijn vaste overtuiging

dat industrieel en wetenschappelijk

eigenlijk kan worden gesproken van een

globaal systeem van een de planeet

ontwattend systeem

ja dat is niet in de

centrale afrikaanse republiek actief

maar dat is wel in Japan

in de Verenigde Staten

in alle Commonwealth landen

in West-Europa

is dat systeem wel actief

de Global Village bedoel je

ja

ja als je de scientific voorzet

ok

als jij echt door in

dat autotje op te nemen

een belangrijke uitvinding doet

dan kun je daar misschien patenterpaan vragen

wie weet wordt er rijk van

maar in no time

als het een nuttige uitvinding is

wordt dat overal toegepakt

ook in allerlei landen

die jou geen rechten betalen op je patent

ja zoals in China

waarschijnlijk

ja dus ja

het is ja

je kunt ook zeggen is de universiteit van

vullen land in

een vullen naam in

is dat de beste ter wereld

dat zou kunnen

maar dan is het altijd

een onderdeel van de universiteit

een instituut van de universiteit

ik weet nog wel

dat de grotheite-devent

ook altijd een beetje een dwars leren

en nadat die in de regering

ik denk

Clinton had gediend

werd die chef van Harvard

en ja

dat het al heel snel liet die weten

dat een Harvard

die zo wonderlijk schaamder was

maar dat in het eerste jaar van het college

Harvard is ook een college

een research university

maar ook een college

dat daar ieder allee is

als maar een acht voor alles kregen

en hoe dat eigenlijk in elkaar zat

het leek hem in een maar even standaard systeem

en ja

dan bleek eigenlijk dat Harvard College

is Harvard College

te vergelijken met de universiteit

de Groningen

nou misschien

als research university

is er maar genoeg geld in pompt

kan je inderdaad

een heel hoog niveau bereiken

misschien hoger dan Groningen

om de voudige reden dat een Groningen minder geld heeft

of je moet ze vrijwel al het geld

aan buitenlandse studenten uitgeven

om de 43.000

dit jaar

dat was ook geen kattenpis

ken ik eens studeren in Nederland

enorm hoe koop

en op een of andere manier kunnen

die cijfers ook goed getransfereerd worden

dus ja

je moet die

al die dingen moeten gespecificeerd worden

als iemand zegt van

het continent

zus en de Chinese geschiedenis

over de komende kwarte eeuw

en dat is

dan weet je eigenlijk al dat je belazend wordt

dat dat generalisaties zijn

die absoluut niet vol te houden zijn

nee

is heel China één grote

extreem efficiënte

fabriek van profan

van materieelig hoederen

nee natuurlijk niet

er zijn ook allerlei zwakke punten

er zijn industrieën die niet functioneren

denk aan het doen hoe het goed in China

zo zit het niet

het is zo simpel is het niet

het was dus allemaal aan denken van die baas van ASML

die overigens ook nog over de universiteit had

want hij zei

Nederland doen ze heel moeilijk over dat Engels op de universiteit

maar hij zegt

een technisch universiteit

is anders dan

een reguliere universiteit

want hij zegt op die technisch universiteit

daar komen dus de internationals

voertal in al die bedrijven

is Engels en die mensen blijven ook hangen in de regen

dus we moeten daar wel Engels blijven praten

anders komen die mensen niet

voor een technisch universiteit

speelt natuurlijk de feite

de taal geen wezenlijke rol

en dat betekent dat Steenkolen Engels

daar een hele nuttige functie vervult

net zo goed natuurlijk

als als de KLM op Suriname vliegt

dat de piloten

in het bekende piloten Engels met elkaar

kon spreken

en als ze in de buurt van Suriname komen

dan gaan ze niet over een papiamento

dat is zo klaar

tenminste ik denk van niet

natuurlijk is dat zo Engels heeft

een hele nuttige functie

maar in heel veel studies is taal

een heel wezenlijk element van de studie

en daar is het

een hindapaal als dat Engels is

of een dans als de betrokkenen

en Engels in onvoldoende maarten beheersen

en mijn ervaring is

ik geef toe

ik ben al 15 jaar weg

bij Amerikaanse talen letten kunnen

waar veel studenten die

een historisch onderwerp wilden doen

en zei ze altijd

bij ons schrijven we altijd alles in het Engels

mogen we bij u ook een Engels rescriptie schrijven

Engels talen rescriptie

en zei ik altijd

ja dat mag maar dan moet u wel Engels schrijven

en daar ontpakken

meestal nou

dat was er een heel ja

is dat Engels

ja het is een soort Engels

dat geef ik toe

is een soort Engels waarmee je het seizoen kunt

vinden in een buitenlandse stad

maar voor de rest had het

in ieder geval om het lijf

en dan zit je toch met een probleem

en hoe ver

kijk als je een taal

handteert bij schriftelijke boodschappen

die je niet echt onder de knie hebt

dan maak je er dan de bielen indruk

nou ja neem Arafat

Arafat wel altijd Engels spreken

met als ervoor dat die op de rest

van de beelden voorkomend de bielen indruk maakten

gebruik een tolk

helemaal geen probleem

deden we zo ook

koos je geen spraak prima Engels

maar als het officieel was dan zat er een tolk

wat je kon aan koos je geen

altijd precies zien

of die begrepen het over

in je haf nee

trouwens ik kan dit

aan iedereen adviseren

ook buiten dit autootje

als u een taal niet heel goed

spreekt, vlot

en dat ook andere mensen denken

oh het is die taal

dus dan ze niet denken als u Engels spreekt

dat het Romeens is of Noors of zo

is de alex

zorg dan als u dat dus niet kunt

dan moet u voor een tolk zorgen

nog een puntje uit

die speech van die

Azamel Bas

die zei van hij was ook bij

de toersprek van Biden

die zei van we gaan niet met die chips maken in Azië

zelf maken in Amerika

met in de USA

dat moet er nu met in de Amerika

dat willen we dat erop komt te staan op die chips

ja dat is nog een

klettskoek verhaal ook van Biden

ja je begrijpt dat hij

misschien niet meteen wil tellen

als ik voor zover weet gaat TSMC

die fabriek bouwen

dus ik ben er niet zomaar onder de indruk

van dat verhaal in de Verenigde Staten

ja in de Verenigde Staten omdat ze enorm

gigantisch gesubsidieerd worden

om een fabriek in de Verenigde Staten te bouwen

wat je wel aan je water voelt

dat het low-niveau

daar waarschijnlijk zo dadelijk is

dat die chips duur gaan uitvallen

dat was de bekende berekening

het Trump vond dat de iPhone

dat dat ding door Foxconn

werd hebben kunnen zien en daar konden we absoluut niet

dat moest in Amerika

nou laten ze uitgeven wat er komt

in Amerika en die iPhone is al op lichter

rijden is de klas natuurlijk

bij de huidige prijs

die twee keer ze duwen

de iPhone zijn fijn

maar 4200 euro zie ik niet

maar daarvoor betalen we

ze hebben het niet of niet

en sterker nog, ik vind dat hele beleid

van Biden niet waarom

met reuzachtige subsidies

de productie

van bepaalde goederen aan te jaren

in eigen land vind ik niet verstandig

ik ben helemaal niet verstandig

dat betekent toch dat zonder subsidie

zouden ze niet kunnen bestaan

en je moet kijken dat dat wereld

wijde productiesysteem

dat er zijn allerlei bezwaren

tegenaan te voeren en lokaal

kun je daar van alles aan doen

maar het wijst wel op een hoogtere

productie efficiency

het is niet zomaar een lolertje

dat de mensen zeggen oh dat is zo hartstikke leuk

dat we die Crocs gaan we dan in China

maken he daar vinden de mensen fijn

Chinese Crocs

nee, dat is omdat ze daar

het beste en het goedkoopste te gewaken

handbel

kan elke economie leren

is ten behoeven van efficiency

even kijken

ik zag dat ding even oplichten

dat zal Pepijn zijn

kijken of hij het filmpje goed vind

geweldig stuurt hij dank dank dank

nou dat is prima

je weet hoe Pepijn is

ik weet niet of hij het moet

ja ik heb het helemaal rond

de renzenprogramma doet hij altijd

het is een enorme optimistische

vrolijke man

hij heeft er altijd zin in

hij heeft ook bij de wereld uit doorgewerkt

oh oh ja?

hij moet je maar eens vragen

het boek van Kennedy

ja dan moeten we nu iets over zeggen

eigenlijk was

wat ik daarover wilde gaan zeggen

dat heeft ook een soort

onderliggende

wetenschappelijke pretentie laat ik het maar even

zo zeggen

maar eerst even waar het over gaat

The Rise and Fall of the Great Powers

een boek van een historicus

toen al heel bekende historicus

Paul Kennedy

die toen gelok in Jeel werkte

ik weet niet precies waar hij nu uit hangt

hij is volgens mij

een jaar jonger dan ik

dus hij begint wel redelijk op jaren te komen

hij heeft dat boek gepubliceerd

in 1987

houd dat jaartal in

gedachten, want er zit in

dat jaartal een zekere

ontlottigheid natuurlijk, dat begrijp je

waar uit bestaat dat boek

dat bestaat uit een grote

zieelomvangrijk

ik weet niet, ik geloof dan het echt in de

ja tussen de 700

en de duizend latzijden was

ook allemaal heel boeiende stoffer

kan het iedereen van haar te aanbevelen al

zou je nu misschien zeggen

dat dertiende 36 jaar

al een hele tijd is

een punt van de veroudering

maar ik denk dan dat ze nog wel laat lezen

wat was ik gebleven

dat het in dat jaar

gepubliceerd is

want ja

wat gebeurt er 2 jaar later

de wereld verandert

de wereld verandert

dat moet je in de gaten houden

het boek zelf is een

zieelomvangrijke, wat ik al zei

analyse van

hoe grote machten

omhoog reizen

in het machterspel, de naties

en dan vaak

in mijn stal zelfs, ter slotte weer

naar beneden beginnen te zakken

het begint met een

omvangrijke behandeling van

de Habsburgers

niet waar die die gedurende de 16e eeuw

natuurlijk overgroeide in Europa

en daarna worden de diverse

nieuwe kandidaten

topkandidaten

op het Europees Tourneel Nadre

bekeken en geanaliseerd

de Nederlandse Republiek natuurlijk

in weliswa piep klein was

en zie je gering een aantal inwoners had

maar die schat helemaal rijk was

waardoor je natuurlijk ook weer andere

kunt betalen en je mogelijkheden

aanzienlijk zijn

want het gaat

bij alle

rising powers en ter slotte

ook bij alle naar beneden gaan

de machten gaat het

steeds om je economische

productieapparaat

is er een goed draaiend

productieapparaat zonder

economische macht

zonder financiële macht

denk aan de Republiek en Amsterdam

niet waar

is die macht

is er geen macht in feite

je kunt de vlag al laten wappen

je kunt kanonsgroten afgeven

of wat

maar uiteindelijk drijft macht

op economische macht

dan zie je dus

je ziet Engeland natuurlijk opkomen

de Engeland van harte en graag

veel geld in Amsterdam

want dat vergeten we nog wel eens

ook na dat de Republiek

niet meer de groot macht was

die het in de 17e eeuw was

was de Republiek

nog heel lang het rijkste land ter wereld

eerst tot in de vorige 19e eeuw

was de Republiek het rijkste land ter wereld

wij zijn eigenlijk

generalisierend gesteld

al een half millennium

horen wij tot de top 5

het rijkste en meest productieve

in dit geval handelsproductie

of niet we zetten

we zijn handelsland

een doorvoerland

een transitoland zo je wilt

maar goed dan hebben we natuurlijk

de Napoleontische Explosie

waarin in een aantal jaren

Frankrijk eigenlijk volledig

domineerd in Europa

dat slijt af met de Napoleont

die het hoge zeboel krijgt

en precies dat geen besluit wordt

kunnen besluiten

en zo verder

ik hoef verder geen iets uit te leggen over

want er vervolgens in de later 19e eeuw

en in de 20e eeuw

is gebeurd

in de 20e eeuw natuurlijk

zeker na de eerste helft van de eeuw

zijn de Vrijne de Staten

de dominante mogendheid

er kan nog de Vrijne Staten zijn

tot op de dag van vandaag

de dominante mogendheid

je hebt natuurlijk allerlei luid

natuurlijk is Trump niet goed

snik en de Vrijne de Staten

hebben een bijzonder disfunctioneel

politiek systeem

maar als we kijken naar militaire

macht en laten we zeggen

technologische macht

industriele macht

dan zijn de Vrijne de Staten

toch nog steeds een zeer indrukwekkend land

het is eigenlijk een tragische zaak

dat het politiek

zo ongelofelijk slecht georganiseerd is

en dat de politiek

in de economie eigenlijk

de macht faciliteert

van het minst begraafde deel

van de bevolking

ik druk mij terughoudend uit

en in dat

lange lange verhalen

over die opkomst en die ondergang

van die verschillende wereldmachten

maar dat zijn natuurlijk de feiten allemaal

wereldmachten

ik geloof wel dat China

dan ben ik nou eindelijk

want je kwijt dat toch vrij bekijkt

nog niet zo in de picture

in 87 als we later zouden raken

maar goed, het gaat

in principe toch om

de wereldpolitiek in een brede gezin

en daarbij

heeft hij ook een bepaald

soort van schema zetkijk

zo'n macht komt op

en voorziet zichzelf

dan natuurlijk vanwege

het economische succes

van een zeer omvangrijk

zeg maar militaire apparaat

want daar moet je aan zien

kijk naar de Verenigde Staat op dit moment

als je zou vragen

wie heeft de meeste indrukwekkende

militaire middelen in de wereld

dan moet je toch concluderen

dat zijn de Verenigde Staten

het is niet anders

als je de Verenigde Staten naar de kroon wilt steken

men zegt

dat China dat wil

of of China die idee heeft

om een werkelijke wereld

de dominante wereldmachten

worden betwijfel ik

ik denk dat als je in een zielje zou kijken

dat ze zouden zeggen

nou als we naast Amerika kunnen staan

dan zijn we ook eigenlijk al heel tevreden

maar nogmaals

ik generaliseren over dingen

die ik niet precies weet

en het land

stekt dus zijn economische mogelijkheden

in een omvangrijk militaire apparaat

en wat je dan vaak ziet

is dat het land

economisch in de versurkeling raakt

maar natuurlijk geen afscheid wil nemen

van de machtspositie

die het wereldwijd heeft opgebouwd

je hoogt natuurlijk

dit punt

het schitterende voorbeeld is natuurlijk Engeland

een immense empire

het was door Afrika

de jewel in de crown

India

Pakistan

Bangladesh

dat was voor een grote eenheid

en dan natuurlijk

het invloed in Zuid-Amerika

het feit

dat Kanada, Australië en Uzeeland

dat dat ook nog

tot de komend wel kwart om

een empire waarin de zon

nooit ondergaat zoals men toen zei

en tegelijkertijd

weten we allemaal dat

vanaf wanneer

raakt de Engelse industrie in de versurkeling

nou toch

we laten het positief behandelen

vanaf de begin van de jaren twintig

Engeland kiest dan voor

de ponte

de goudwaarde van de ponte

dat was de gouden standaard

dat was een hoogst onverstandig besluit

die was de minister van Financiën

Winston Churchill

niet waar onze algemeenen

door iedereen herkende held

maar als minister van Financiën

bepaald geen groot succes

kortom de Engelse industrie

taken af

de economische basis voor dat

in minderse empire

dit waar wordt daarmee

smaller en wat proberen

dan landen te doen

die

die proberen eigenlijk

meer geld in de behoud

van de machtensteken dan ze

eigenlijk hebben en dat leid

zegt Paul Kennedy

tot wat hij overstretch noemt

dat was eigenlijk het woord wat iedereen

overhield aan het lezen van

Kennedy

overstretch een land

niet waar heeft een enorme

machtspositie opgebouwd

de dieperere fundamenten

van die machtspositie

in casue het economische succes

van dat land wordt minder

versraald, groeit niet meer

niet waar dan geeft dat land

te veel uit

aan de militaire apparaat

en omdat het te veel uit heeft

dat het militaire apparaat geeft

uit aan zijn economische apparaat

dus uiteindelijk

is er een machtspositie opgebouwd

die te duur is voor de

economische positie

die de oorspronkelijke oorzaker van was

en dat

verschijnsel

die overstretch niet waarvan

van de middelen van die natie

dat leidt tot verdere

verzwakking van die natie

ja als je natuurlijk

vandaag de dag naar Engeland kijkt

ja dan

word je toch met een

nostalgisch medeleider vervuld

dat je denkt hoe Engeland

aan het begin van de vorige eeuw

ervoor stond en hoe Engeland

er op dit moment voor staat

dat is toch wel een vrij

fundamentale kwestie nou

dat is een klassiek geval van

overstretch

en wat zijn Kennedy in 87

want hij besluit zijn boek

bij het voorspeligen

en van die voorspelingen

hij voorspelt

de toekomst van Engeland

van de Verenigde Staten van Rusland

Sofjetunie

China en Japan

dat doet hij dus in 87

dat doet hij in 87

je voelt het al aankomen

hij wist niet

dat er in 89 een ingrijpende

totale verschuiving van

machtsrelaties zou beginnen

die in feite de wereldoorde

zou gaan veranderen

dan kom hij op zijnzelf

niet helpen maar komen zo

tot de vervelende boodschap

die hier opgeplakt kan worden

want wat voorspelde hij

hij voorspelde dat

de Sofjetunie

in ernstige mate leed aan overstretch

iedereen was het daarmee eens

we hebben gezien

dat de hervormingen van

Corbett-Schoffer natuurlijk mislukken

en dat de Sofjetunie

in chaos

en onvermogen

en wat we dagelijks van Poet inzien

is eigenlijk een mam opengepoging

om in feite

dat hele systeem

van de onderhank te redden

en weer te maken

tot een imperiaal systeem

wat het tijdelijk inderdaad is geweest

maar de economische baas

dus bleek uiteindelijk te smal

en te weinig productief

gek genoeg

hoe enorm de expansie

van China zou zijn

in de laatste jaren van de 20e eeuw

en de eerste 15 jaren

van de 21e eeuw

want ja, China

heeft nog wel robbels te nemen

en ja, je ziet er nog allerlei problemen

beren op de weg

Chinese beren op de weg

je kunt niet zeggen

dat die gezien heeft, niet waar

dat China een soort van roze sprong

voorwaarts zou maken

om in feite

de tweede industriele mogelijkheid

ter wereld te worden

zoals iedereen in die jaren

even een slonkenmaat

overschotten hij

de mogelijkheden van Japan

want hoe gek dit nu

misschien ook mogen klinken

nu ondertussen zo'n 35 jaar verder zijn

maar iedereen was bang

dat Japan eigenlijk door zijn

extreem efficiëntie

en dat was een succesvolle exportindustrie

eigenlijk een bedreiging was voor de Verenigde Staten

daar kwam het eigenlijk

vooral in de Verenigde Staten

verschriken allerlei boeken

dat die Japanen het wel heel goed in orde hadden

en alles enorm op de reels hadden

en daar moest de Verenigde Staten enorm uitkijken

dat dit

riekt natuurlijk al een beetje

nadat die zondelingen

verlangen van de Verenigde Staten

om een tegenstander te hebben

om aan te kunnen wijzen

er is iemand anders die

onze macht

onze uitzonderlijke exceptionele

macht zou kunnen bedrijven

dat was toen Japan

Japan is economisch

in alle opzichten in de jaren 90

in elkaar gezakt

ik heb verstoond geen grote vitaliteit

meer in de jaren 90

Japan doet het helemaal niet slecht

maar echt

een vitale knallende gooi

is op bepaald niet

en iedereen weet hoe hij komt

Japaners krijgen geen kinderen

en Japaners willen geen immigranten

u kunt dat zelf thuis even bedenken

of had er ook nog andere situaties

zijn die daar sterk op blijken

ja je ziet het west-europa

met kinderen krijgen we niet meer

we hebben geen puurvin

ook werk enzo

een eventueel

dan misschien maar geen vijf of zes

en immigranten willen we ook niet

dus

het is een wonderlijke zaak maar

we gaan aan een zeer gespannen arbeidsmarkt

tegemoet voor de rechts van de eeuw

of we moeten helemaal aan elkaar zaken

nou zijn we de verenigd staat

en dat was eigenlijk

wel de grootste klapper van het boek

dat

Paul Kennedy zei de verenigd staat

leiden aan overstretch

dat we zeggen

de amerikanen zouden minder in

hun militaire apparaat moeten investeren

en meer moeten investeren

in hun economische apparaat

en

ik moet zeggen

ik was daar niet te enigen

in dat mensen toen al zei je

dat is eigenlijk geen

erg voor de handlegende redenering

want ik geloof

dat overstretch, dat begon bij hem

bij zo'n 10 procent

als je 10 procent of meer

van je brutal product uitgaf

aan militaire uitgaven

toen volgens mij in de verenigd staat

er geen sprake van was

ja, ze hebben altijd veel meer uitgegeven

aan militaire kwesties

dan bijvoorbeeld de westen of beestelanden

maar goed, zij voelden zich verantwoordelijk

voor de hele aardkloot

en dat voelen wij ons gelukkig

niet meer

dus iedere even, oeh, de verenigd staat

overstretch, zou dat waar zijn

nou, dat leek ook een waarschuwing

aan het toenzittende

regime in

hoe heet het in de verenigd staat

en wat hij totaal niet gezien heeft

maar heel weinig hebben hij dat natuurlijk gezien

hij heeft natuurlijk

in dat boek kon hij niet beschrijven

want dat was nog niet gebeurd

dat hij in feite in de sovietunie

uit elkaar gevallen was

want waarna valt de sovietunie uit elkaar

dat is in 1991

en

niemand wist precies wat er zou gebeuren

met de restanten van

het met elkaar gevallen de sovietunie

maar wat is daarbij gebeurd

al die restanten zijn

op een enkele uitzondering

een klein, klein gut op de balkan

zijn allemaal lid van de NATO

geworden en dan alleen

zijn allemaal lid van de Europese Unie

geworden

dus de nieuwe gigant op het wereldtournel

heeft Kennedy

helemaal niet aanzien komen

namelijk de Europese

Unie

die natuurlijk de grote profituur is

in de halen opzichten

van de desintegratie van

het Imperium van de sovietunie

vandaar misschien

dat Poeten ook zo verbete is natuurlijk

op West-Europa

wij zijn de grote profiteurs

van de desintegratie van de sovietunie

al kun je brakkelijk zeggen

eigen zo dikke buurt, ze hebben er niks van gemaakt

denk aan die draband die we uitgebreid

besproken hebben niet waar

een feestelijk wagentje

voor mensen met de feestmeurt

maar je hebt er niet

zo verschrikkelijk uitreid

en in principe

in de exemplaren met een kagel

zit je warm, maar veel meer dan dat

is het dan ook niet

er was nog een luister die zei ja, maar ze hebben wel enorm veel aantallen geproduceerd

3 miljoen

weet je hoeveel van de volkswagen zijn geproduceerd

23 miljoen

20 miljoen meer kevers

zou maken dan drabanden

dat zouden hier niet luisteren

die luistert u dan

20 miljoen is toch wel een kapitaal

zou ik zeggen

dan hebben we eigenlijk alles gehad

China zou dus hobbels hebben

hadden allerlei problemen konden

de kennedy aan

nee u heeft die volstrekt

niet aanzien komen als

grote speler op het wereldtoneel

sovietunie had die groot gelijk

maar ja goed dat was iedereen

wel vrij duidelijk natuurlijk

wat blijft er dan nog over, naar Japan

had

en dan moet je dus de conclusie trekken

dit heeft een dik boek geschreven

rond even of 700 pagina's

en

in zover er daar enige

theoretische overweging in zit

is dat verhaal over die

overstretch

maar wetenschap

is wel afhankelijk van de feit of je

iets behoren kunt voorspellen

of je kunt zeggen nou ja

dat lijkt surf dat zo

in principe is elke mogelijkheid

die veel geld in

militaire zaken steekt

leidt tot overstretch

maar juist

door de aangekondigde overstretch

van de WNL de staat er bleek eigenlijk niet

zo erg te kloppen

sterk er nog, als je even kijkt

naar het eind van de koude horlogs

zie je dat de WNL de staat er

gedurende enige tijd

de enige echt grote speler

op het wereldtoneel zijn

ook ambities in die richting

die ik over ze niet al te hoog

gehad had ontwikkeld

dus bij al zijn

prachtige analyse

had je dan eigenlijk wetenschappelijk geen

reed aan, het is een beschrijving

zonder enige voorspellende

waarde

zo ernstig dat 2 jaar na

publicatie in feite

een wereld aanbrekt

die die die grote deels

totaal niet heeft zien aankomen

dat moet hem toch wel

in allerlei nachten wel

een onrustige nacht bezorgd

hebben denk ik

daar zie je dus aan en dan is eigenlijk

mijn hoofdstelling

dat geschiedenis in de ruimste zin

wat dat is het

hij schreef analytische geschiedenis

over dienstelijke oversleezend boekpest

allemaal

maar het heeft geen enkele

voorspellende waarde

die het vindt niet waar

dan moet dat in principe a

moet dat er alle zijn

dat experiment en b

moet hij dan voorspelling kunnen doen

die zich ook daadwerkelijk laat controleren

en wat Paul Kennedy

hoeverdienstelijk ook afleverd

is een beschrijving van gebeurtenissen

die geen enkele theoretische

betekenis heeft

die op geen enkele wijze iets

voorspelt over de toekomst

zelfs op een zo korte termijn

die Paul Kennedy mee te maken had

want tussen 1987

natuurlijk en

wat ze willen maken, 2015

veranderde

strategische verhoudingen

in de wereld ingrijpend

Amerikaïsttuchsen

zijn geweldige position witte

gabel gerooid met die flauwe kulden

in Irak en Afranistan

Kortom

de EU was achter Helemania

aankomend

dat geeft aan

dat geschiedenis, hoe leuk ook

en hoe zie je die ook

analytisch beoefend kan worden

niet waar

als wetenschap

als voorspellende wetenschap

eigenlijk niet deugd

het is jammer dat we het moeten zeggen

dus ook de analyse

van de directeur van ASML

die een beetje amateur

een stoel ik eens uit heeft gehangen

en als ik het jou in de partage goed heb

was terug

ja ik zal eens even kijken wat hij al zo te bewieren had

het leek me een typisch

zakenmalde verhaal

ja ik ga ook iets zeggen

wat misschien veel zullen zeggen

dat kun je niet waar maken

en dat is eigenlijk

dat zakenlui

echt geen reed van de wereld begrijpen

van hun zaken ongetwijfeld

zonder meer

heb ik hem er geen problemen mee

maar van de grote zaken

hij ook de directeur van ASML niet

wat is nou de reden

dat je zegt

de Kennedy verdient wel een podium

ondanks dat hij alles verkeerd heeft voorspeeld

nou

ik zeg eigenlijk

ik zeg aan het eind van

de lezing van het boek

hij heeft aan alle essentiële verkeerd voorspeeld

maar dat doet niks af

aan de helderheid van de analyse

die hij maakt van het Europese

want het is toch voor aanpakking

een systeem tussen 1500

en 1987

maar bezig

op je hoede

voor de claim

die historie toch vaak hebben

van alles gaat veranderen

want ik voorspeel dus of ik voorspel

zo

ik ben nog lang geen honderd

hoeveel ik wel de ambitie heb

om als tv-persoonlijkheid

tot mijn honderds er door te gaan

maar goed, ik ben nu nog geen honderd

hij heeft van alles en nog wat beleefd

he

ooi

ik heb verteld je over Japan

schromelijk over schat

in de jaren 80

de soffiatuur natuurlijk

schromelijk over schat

tot

da's slot het hele systeem in elkaar lazerd

ik denk er vanaf de staat

hoe gek dit ook uit mijn mond

mogen klinken vaak onderschat

men toch niet geeft te zien

wat een

dynamische economie

toch in allerlei opzichten is

en de meeste onderschatten

van allemaal de Europese Unie

en dat je dus uit

de ervaringen die van die armen

prokenen die zijn boek

precies in het verkeerde jaar heeft gepubliceerd

in zekere zin

kunt opmaken

dat voorspellingen

zelfs over de relatief afzienbare

termijn

is hebben

je kunt

als directeur van ASML

heb je in ieder geval wel een podium

natuurlijk

je kunt van alles beweren maar ik geloof er niks van

je kunt namelijk zonder

altijd grote moeite ook een tegendeel beweren

nog een keer

de titel van het boek

The Rise and Fall of the Great Powers

1987

Paul Kennedy

ik had al beloofd

dat ik met een ander boek

van

Paul Kennedy ook nog 1 landen zal doen

je hebt heel veel beloofd

ik moest wel een beetje uitkijken

met veel beloven

weinig geven

Hans uit de heemsteden heeft

ook wel een vraag over

de wereldzucht onder vele zaken

grote deels voor oorzaak door overbevolking

hoe zou bijvoorbeeld Europa

eruit hebben gezien zonder de miljoenen slachtoffers

die alleen al wereldoorlog 1 en 2

heeft gekost

waren we dan al lang volledig uit ons jasje gegroeid

ja het is een heel interessant idee

dat is een

sympathieke vraag van iemand die totaal

niets van demografie weet

in alle

conflicten van de

vorige eeuw

in totaal burgeroorlogen

alles ben ik opgeteld

zijn volgens hopspoom

die de moeite van het teller had genomen

in 1907 en 1989

miljoen mensen om het leveren te komen

als je nou weet dat bij het begin

van de vorige eeuw de wereldbevolking

ergens tussen

de anderhalve en de 2 miljard

zat

dat we bij mij weten

in deze eeuw al tegen de 8 miljard

aanhangen

dat ook

de ergste stijging is er wel

uit

maar we stijgen toch nog wel even door

die slachtoffers

van

al die ellende die hier ook in de wereld

geweest is

dat dat slechts een fractie is

van de nataliteit van de mensen

van de nieuwe geboorte

mijn interessante vraag

ook hier zit weer een voorspellende waarde

van wat als

wat als

kijk als hij serieus iets wil doen aan de wereldbevolking

dan moet hij zich vooral

bezighouden met geboorte beperking

zou zeggen

dat daarvan is al omvangrijk

sprake in eigenlijk Europa

als wij geen

immigranten zouden hebben zou de bevolking

vrij snel crimpen

en nu laatst

ik kan dat aan alle lezers

ik bedoel sorry toehordes van dit

kan je dit eigenlijk een programma noemen

of is het gewoon een podcast

is een podcast eigenlijk een programma

dat is een interessante vraag

als jij dat zoveel duidelijk kan dat

een programma van

namelijk we noemen het het audi programma

dat is dan weer sluikreclame

ook dat is waar jezus ja

je kunt wel audio van maken

omdat oudie is een hele werkwaardige

zaak

ik kom zo terug op die vragen

wij zijn daar in

in het Swiekenhuis hebben we naar

het Horsch Museum geweest

Horsch was een nog

al deftige Duitse producent

in

het begin van de vorige eeuw

en Horsch is de slotte

in de

in een soort

bedrijfskonflikt

ten onder gegaan

en die

oorspronkelijke directeur

en bezitter van dat merk Horsch

die kon niet langer gebruik maken

van de naam van het merk

en van die auto over fabrikant

en toen is die over voor ze

zelf begonnen

het Horsch betekent

luisterd

de aanvoegende wijze

zoals dat heet

maar wat betekent

audi in het Latijn

dat betekent luisterd

de aanvoegende wijze

dus hij is gewoon een nieuwe fabriek

begonnen onder dezelfde naam

maar niet meer een Duitse naam

maar een Latijnse naam

en in de crisis

die in Duitsland bijzonder ernstig was

tussen

29 en

het begin van de jaren 30

was er een reeks van auto fabrikanten

van hier te gaan

en die luid nou niet te voordelen

tot de snelle dood

zijn die gereorganiseerd

in wat heette

auto union

dat waren gewoon, ik meen

het zijn vier cirkels

deze die op dat stuur ook staan

deel 7 nog voor de zekerheid

de vier auto fabrikanten zijn samen gegaan

in een bedrijf

door de overheid gespond

en op de been gehouden

wat de auto union heeft

dat hele merk audi

was ondertussen eigenlijk verdwenen

maar na de

tweede wereldoorlog

nou een heel en na de tweede wereldoorlog

besloot Volkswagen

geleid door meneer Piech

dat is weer

een klein

zo'n van Verdeland Porsche

of een zo'n

dat wil ik nou even, sorry

dat ik de precieze familie

laatst niet weet

en die irriteerde eigenlijk

dat het merk Volkswagen

geen dure auto in het aanbod had

zoals BMW en Mercedes

en die heeft audi weer

wakker gekust

en audi is audi geworden

een van de 3

deftige dure Duitse merk

dat is nou toevallig in een speciale

kaboutervers die bij elkaar komen

dat is nog weer wat anders

maar audi is dus door Piech

uit het rijk der doden

gehaald

en eigenlijk werd ongekend

succes omgebouwd

tot een heel succesvol dure

Duitse automerk

maar waar hadden we het over?

de vraag van de luisteraar

dat ging over de tweede wereldoorlog

en de eerste wereldoorlog

was schrikkelijk ook

die hadden demografisch eigenlijk

barweinig te betekenen

Maarten, wat vind je ervan

dat topaptenamtenaren hebben gewaarschuwd

dat de nieuw kabinet flink moet bezuinigen

of de belasting moet verhogen

want door de stijgende rente

is het lenen van geld heel erg duur geworden

ook heel erg duur

zo geweldig is die rente

en ook nog niet gestegen

ik heb periode eens meegemaakt

dat de rente 13% was

er is een studiegroep waarin die toppenamtenaren verenigd zijn

en die hebben in ieder geval gezegd

dat er vanaf 2028

elk jaar 17 miljard euro

moet worden gevonden om het begrotingstekort

niet te ver op te laten lopen

nou moet ik je zeggen

mijn indruk is dat je

als je met een leuke

uitnodigende brieven

17 topamtenaren bij elkaar brengt

en je vraagt wat moet er al zo gebeuren

dan weet je eigenlijk vrijveld

zeker dat ze afgezien van één

uitnodigende brieven

die toevallig even naar de bc was

zullen zeggen

dat de forst bezuinheid moet worden

willen we de zaken nog op orde houden

ook dit is in voorspelling

dat zegt mij niks

maar dit zal je aanspreken

ze hebben ook flinke kritiek op de kabinette Rutte

die hebben onvoldoende gedaan

met schappelijke problemen

werden vooral opgelost door extra geld uit te geven

maar van de uitvoering van de plannen

kwam vaak weinig terecht

en toen was het geconcepteerd

denk ik aan het onderwijs

waarin hoop geld in gepompt is

zonder dat essentieel ja verbetend zijn

Maarten je hebt je eerder lovend uitgelaten

over Salaradams Maria Plastik

heb in Boymans daarom langstil gestaan

bij het werk

jou rust en ruimte

komt op mij over als saaiheid en leegte

bijna alle positieve reacties op zijn werk

zijn dat perspectief ontzettend

juist is en klopt

saaiheid en leegte dus

dat er betrokken een totaal andere idee heeft

over

saaiheid, leegte en schilderijen

van Salaradam

iemand anders zei ook dat we dat

alles een keer eerder hadden gedaan

dat schilderijen van Salaradam

is dat zo? ja ik was dat ook vergeten

misschien is een excuse

dat we ondertussen weet ik het viel

om zoveel van die dingen gemaakt te hebben

en dat we geen

gecomputeriseerd overzicht hebben

en terslotte zou ik als bezwaar

willen maken

het is zo'n fantastisch schilderij

dat het absoluut greep probleem is

dat we twee keer hebben gedaan

maar ik geef toen we moeten dit iets

zorgvuldiger doen

omdat het dik was het in ieder geval totaal

vergeten en iemand op die reis

zei dat ik het alles eerder had verteld

ja ok

neemt het mij niet kwalijk

ja als u de manierplaats leeg vindt

dan houdt het voor mij eigenlijk gewoon op

ja

en dan vraagt wat een mooi verhaal over Salaradam

hierdoor ontdek je een prachtig schilderij

vooral doorgaan met het af en toe bespreken van schilderijen

zou Maarten een keer het lam gods

dan de geboeders van IJk willen bespreken

ja dat wil Maarten graag een keertje doen

ja Rob Reinders die vraagt wat

ja ik doe dan 3 schilderijen van

van ik daar nog finiportret

zal ik doen

ik zal de kanunik van de palen

en ik zal het lam gods doen

kijk

Maarten ik hoorde deze week

van Pieter Omzicht van april dit jaar

ik ben benieuwd hoe u aankijkt

tegen de weefvouten in het Nederlandse

politieke systeem waar hij de vinger op legt

kan zijn dat dit in een van de voorgaande

podcasten ook al ter sprake is gekomen

maar dat heb ik dan gemist zegt Bob van de Veen

wat zijn de weefvouten

ja dan moeten we dus eerst na die toerwerken lezen

het is nou ontsichtig aan zin te luisteren

ja dat zal wel weer te maken hebben

met zijn voorstellen

om in feite

het politieke systeem van

een kwastructie te veranderen

en hier nog een wat als vraag

Maarten wanneer operatie Barbarossa

zou doorstoten tot in moskou

en niet tot stilstand kwam

door het bevel van Itozo Rusland

dan zijn verslagen zegt Joris Gommers

ja

dat is een hoopste interessante vraag

ik heb in de bus terug

het vraagstuk behandeld

had Duitsland de oorlog kunnen winnen

ja dat had gekund

maar dat is dan toch

een wel iets ander geformateerde oorlog

dan die de welke

in werkelijkheid gevoerd is

want dan zou toch

de hier is de vraag

dus als Barbarossa

wat over zoveel

Duitse generaal hadden gewild

dus niet over 3 fronten had aangevallen

dus 1 front

richting Petersburg

1 front richting Staling

1 front richting Moskou

en zou alles gekombineerd hebben

op 1 rustachtig offensief

wat de slotte morgkou zou

hebben veroverd

ja dan weet je nog niet

of de sovietunitaatwerkelijk zou zijn uitgeschakeld

omdat een groot deel

van de industrie tot achter de oorlog

naar achter de oorlog verplaatst was

en hoe ver had dat land

kunnen blijven functioneren

ondanks de val van moskou

dat durf ik eigenlijk niet

te zeggen

wat Duitsland zich toen al

hebben het dan natuurlijk over

na ja 41

al omvangrijks schulden gemaakt

aan zulke vreedheden

en zulke gruwelijke moordpartijen

dat dat enige serieuze

besprekingen voor

een partiele vrede

of zo

er al lang niet meer in zaten

voor mijn gevoel was het

enig mogelijke scenario

om Duitsland te oorlog te laten winnen

dat na de veld tot de Frankrijk

niet waren

dat Frankrijk natuurlijk vergeet niet

Frankrijk was ook niet

de eens het huidige Frankrijk

niet waar

een betrekkelijke eidel land

wat lekker eten is

Frankrijk was toen nog een grote mogelijkheid

waardoor iedereen dat zo daar nog beschouwt

en Frankrijk is natuurlijk

door de Duitse weermacht

in drie weken van de kaart geveegd

dat het was een dramatisch remuut en is

als Duitsland de oorlog gaat willen winnen

of Hitler als je het zo wil noemen

dan had hij in

nou wat zullen we het zeggen

oh

het batterie loon

nog zes seconden heb ik

eigenlijk moet ik heel snel gaan praten

dat je mee hebt

nee maar dit is alleen dat dingetje

dat kamertje die neemt sowieso nu

want het is te donker denk ik

maar dit loopt nog allemaal

ja dan zou ik toch zeggen

zeg eens wat eind juli

had een houten toespraak

had moeten houden wat hij had te zeggen

ja ik ben eigenlijk nog jong

weet niet hoe oud hij was eind juli

gepoel 1940

hij was van

1989 dus erf

hij was toen 51

en dan had hij moeten zeggen

kijk nou eens wat ik

na wat ik bereikt heb

ik heb de airfair aan Frankrijk

in drie weken van de kaart geveegd

ik heb het Scandinavië

heb ik veroverd

ik heb een groot deel van West-Europa

Portugal en Spanje

hoevoel ik niet te veroveren

er zit al van zisten

dus dat is niet direct noodzakelijk

in de Mito italië

daar zit mesulini nog

dus ik besluit simpelweg

eenzijdig om te stoppen

met de ondervoering

ik laat het voor wat het is

ik heb meer gerealiseerd dan

is eigenlijk nu al de dominante macht

in Europa

ik laat het erbij

ik koek de Engelse bieten

een sympathieke vrede aan

niet dat hoogartige gelul

van een paar weken geleden

dat gaan we niet doen

ze kunnen een heel prettige vrede krijgen

ze kunnen zo standaard blijven

hun empire kan bewaard blijven

ik stopte mij

ik ga met pensioen in berg te schade

dan had Duitsland

de eerste vraag

zou Stalin dan op eigen kracht

niet waar dat rezachtige

Duitsland aan zijn gevallen

hebben gevallen

toen Stalin

hoorde dat Frankrijk

in drie weken weggevaagd

waarschijnlijk

bleek weggetrokken te zijn

en het leven helemaal niet meer te zien zitten

en had Amerika er nog wel meegedaan

precies ook dat zou

Amerika meegedaan hebben

niet

zelfs inclusief Pearl Harbor

vergeet hij dat Hitler

Amerika de oorlog vergelaten heeft

na Pearl Harbor

om de Japaners te bedanken

in zekerheid

dat is de enige scenario

waarbij ik zou kunnen zeggen

en dat is tegelijkertijd

een volstrekt

sprookjescenario

om de van de gereden

dat het hoofddoel van Hitler

is verwerven door Duitsland

van een imperium in Europa

namelijk bestaande uit

het grootste deel van de westelijke soffjentunie

en vanzelfsprekend diverse

statjes in hoogste Europa

graag er ook over van Christof

die gaat iets meer

over het Nederlandse perspectief

zou Maarten een z'n blik willen werpen

op hoe hecht of verweven

de Nederlandse ambtenaren waren

met de Duitse bezetter in de Tweede Wereldoorlog

wauw

een dik boek over verschenen

daar ben ik die naam van die meneer vergeten

maar die is net geformoveerd

op de intensieve samenwerking

tussen de bezetter

en het Nederlandse ambtenarencorps

dus ik zou zeggen

slaat even op

er stonden omvangrijke besprekingen van

dat boek in de krant

dus je kunt daar een licht over

opsteken op een manier die

daarin staat meer dan ik daarvan weet

en dan kan ik u te slotte nog wijzen

op een bijzonder aardig artikel

van Willem Melging

bij een medebegeleider

op de reis naar Duitsland

ja medebegeleider

hij organisiert die boel

en ik druppelde zo'n beetje naam

met hier en daar een lezing

Willem Melging heeft in het tijdschrift

Maarten een bijzonder aardig

en omvangrijke artikel

geschreven over die dingen

die de Duitse besloten hebben

tijdens de bezetting

dat wij bewaard hebben

niet zo nuttig waren dat we ze niet afgeschraft hebben

dat vraagt Christoph ook inderdaad

zijn er nou nog van die samenwerking

overblijven ze er te zien

ja kijk even op internet

naar de nummers van de tijdschrift

Maarten dan zul je zien

dat ik denk het ene al laatste

ja het ene al laatste nummer staat daar

groot stuk in over de nuttige

dingen die de Duitsers hebben gedaan

kun je even daar eerder alles iets over getaan

maar wat noem er nog eens eentje

of heb je dienst aan de hering van ziekerfondswezen

ja en ik ben al zo zikkelijk verkouden

mogelijk is dat je bij een zodanige hitte

zo verkouden wordt daarbij

nee

je hebt misschien op de tocht gelegen in het hotel

nou dat zou kunnen

want het was zo warm dat ik het laam open had

dan

en als je hem even uitzet

dan heb je nog even een heel leuk verhaal

oké met een stoppoedement

doe ik nog een korte vraag

kijk daar in tijdschrift Maarten

en naar even naar die promovendus

nu dus gepromoveerd

op de proefs heeft over deze materie

oké en dan nog Lexie

stelt ook nog een voorweb of onderwerp

voor het communisme in latijnse Amerika

ja

dat is ook wel een beetje een sprookjesfabriek

voorlopig niet

ik heb voorlopig al een heel programma

ontsvouwen

en dat gaan we uitvoeren

in de komende weken

dus dat moeten we even

vanaf zien

ik wou ook nooit vrolijk

bij een Guwattemala

en dat soort landen

heel salva door enzovoort

dan nog even beste meneer van Rossum

u gaat eerdag uw familie bezoeken

in Nieuw-England

een heel fijn deel van de Verenigde Staten

met een beetje mazzel valt u met uw neus

dit heeft hij vast wel eens eerder mogen aanschouwen

nu heeft u een tijdje

een aantal Amerikaanse steden aan ons aanbevolen

onder andere Boston

wat ik inderdaad ook als een hele prettige stad te hebben ervaren

wil u alsjeblieft

uw luisterhuis ook eens vertellen

welk een ongekend natuurschoon ervaren kan worden

tijdens die Indian summer in Nieuw-England

ja dat is zonder meer feit

het zijn allemaal bomen

die dus een spectaculair rook

dan gil worden

en dan de enige weken blijven

je bent er niet van onder de indruk

ja

de volgende keer gaan we dan zetten

nu even uit

als ik het knopje kan vinden in het donker

dat is ook wel een beetje een sprookjesfabriek

ja dat atomboom

het luisterboek over de atomboom

het luisterboek

het luisterboek

luister je nu via de link in de shownotes

na kunstmaat gint ligentie

komt de kwantumrevolutie

en dat heeft misschien nog wel meer impact

op je leven dan AI

je hoort er nu alles over in C level

de podcast vind je via de link in de shownotes

Machine-generated transcript that may contain inaccuracies.