Maarten van Rossem - De Podcast: #413 - Bewust kinderloos voor het klimaat

Dan was er van de week in Den Haag een meenkomst en die ging over, moet je nog wel kinderen willen,

ondanks de klimaatproblemen.

En hij is onder jonge mensen best wel veel belangstelling voor, van ja, wij willen geen kinderen meer om de wereld te redden.

Nou, dat is flauwekul.

Waarom is dat flauwekul?

Omdat je enorme demografische problemen krijgt, kijk naar het Haardige China.

Kijk, het is wel awesome, kan je het mij horen?

Eerst is er goed nieuws over het klimaat.

Overtans de klimaat-opwarming.

En dat ga ik toch een beetje vertellen als drie trapsraket.

Maar ik heb de keer na afgelopen jaren al eigenlijk veel rondgereden in Europa,

zowel per bus als nu ook weer per trein.

En ook wel als automobiel.

En als je er nou toch één ding op valt, is het de explosieve groei van zonnepanelen.

En er vaak gigantische hoeveelheden zonnepanelen, op reuzeachtige schuren, fabrieksdaken,

en dan vanzelfsprekend op huizen, maar in Nieuwbouw-Wijk, overal alles vol met zonnepanelen.

Dat ik al bij mezelf, dat dat moet toch een enorme verkerben, dat kan toch niet anders,

want het is niet alleen in Nederland zo, maar in de Bijeren liggen er nog veel meer dan bij ons.

En in de Oostrijk was het ook geen kattenzij, kan ik je wel vertellen.

Daar is het dan weer.

Dit moet je even uitknippen.

Dus ik had alles gedacht van goh.

En toen had ik een, zag ik een boek staan bij Amazon.

En dat, of nee, ik denk dat het aangekondigd werd ergens in de internationale krant,

in de juwek duimst, met als titel No Miracles Needed.

En het thematiek van het boek was, dat is beschreven door meneer Jacobsen,

die is eigenlijk dat we eigenlijk alle technologie hebben om het klimaatprobleem op te lossen,

dat dat toch vooral zon, water en wind is, dat we daarvoor de technologie hebben,

zoals we gezegd, en ook waar het geldt.

Het is een kwestie van organisatie en politieke uitvoering.

En ik denk zelf ook dat dat zo is.

Hij argumenteert dat vrij overtuigd is.

En ook ja, kerncentralis, dan moet je niet aan het beginnen,

het duurt 20 jaar voordat ze klaar zijn.

En de vergunning is al zo'n ingewikkeld, het tafreuw, dat, dat, dat, dat is gewoon,

dit gaat veel en veel, die panelen, dat gaat veel en veel sneller.

Toen las ik, tot mijn verbaasding, noot de benen op de correspondent,

een fantastisch stuk van Jesse Freyderik.

En die argumenteert daar met, naar mijn idee, volstrijkt overtuigend zijn vermateriaal,

dat, dat, zeg maar, de explosie van zonnepanelen,

dat dat nog helemaal niet meegenomen is in al die modellen die we hebben,

en die eigenlijk allemaal zeggen, het is te laat, de planeet staat in de brand.

Dat is, we zijn reddeloos voor welm.

En waarom is dat niet meegenomen, dat is geen lichtessentieel lijk meer.

Nee, precies.

En dat komt omdat die ontwikkeling zo snel verlopen,

namelijk het verlagen van de prijzen.

En want, normaalte die zonnepanelen natuurlijk veel goedkopen,

als je die ziet, hoe die prijsdalingen zich hebben voldrokken,

dat betekent natuurlijk dat de elektriciteit die die dingen ontwikken,

na vannand ook goedkopen wordt.

Nou, dat is in een hondraar in de cirkel, de enige rem die daarop staat,

dat zal je niet vermensen, is dat in ieder geval onze overheid,

maar het schijnt anders ook wel het geval te zijn,

onvoldoende geïnvesteerd heeft in het elektriciteitsnetwerk,

waardoor het lastig is om al die zonne-energie kwijt te gaan.

Precies, je hebt de vorige heel veel gehad.

Ik kan iedereen dat stuk van je, zo hoeven voor mij dat boek niet te lezen,

maar in feite staat het uitzelfde, en als wat jij zevreder ik in dat prima stuk.

Nou, te beneden ben ik de correspondent,

die ik toch al een beetje beschouwd als een groep van Sympathieke Hoenenkabautes.

Is dit een stuk dat je denkt, nou, dit klinkt revolutionair, dit is revolutionair,

en daar zijn goede bewijzen voor, het is dat, zeg maar, de solar energy,

maar even in het engste stellen in de breedste zin van het woord,

dat dat de effecten daarvan volledig onderschat zijn.

Als je de ontwikkelingen zoals die zich in de afgelopen 20 jaar bevertrokken,

doortrekt naar, nou, we zeggen 2050, ik wil niet zeggen dat zegt hij ook niet,

dan is het probleem opgelost, maar dan zijn we goed op weg.

Gaan we die al behalen vergaat halen, nou waarschijnlijk niet,

maar in principe kun je ervan uitgaan, no miracles needed.

We kunnen het probleem de technologie is er, het geld is er,

het is een kwestie van organisatie en besluitvorming bij de overheden.

En ook natuurlijk dat die klaskoek, dat die energietraditie verschrikkelijk duur zou zijn, nee,

ook die Jacobsom zegt dat, het is precies het omgekeerde,

dat we een miljard aan verdiend kunnen worden.

Waarom is dat onderschat, want dat begrijp ik toch niet helemaal goed.

Ja, ik weet niet, misschien ook omdat dat de pessimisme op dit punt

de modieuze houding was geworden, misschien ook omdat dat,

hoe heet dat, interie internationale club die dat allemaal uitreken,

nou ja, die hadden maar heel beperk modellen waarin dit soort effecten waren meegenomen.

Het effecten is de energietraditie volop aan de gang.

Het is niet, hij moet nog komen, hij is volop.

We zitten er middenin.

Precies, we zitten er middenin.

En de kans is eigenlijk voor de hand legend dat die tradities zich nog aanzienlijk zal versnellen.

Zegt u ook wat de uitdagingen zijn rondom die zonnepanelen,

want je hebt natuurlijk wel een grote opvlak.

Zeker dat de uitdagingen zijn in het bijzonder, dus het elektriciteitsnetwerk.

Dat is duidelijk, ook omdat het aantal elektriciteitsnetwerk toeneemt,

dat is een hoorwegenhoud, dat is een beetje een apart geval.

Na de gezaltmoment dat er alleen maar elektriciteitsnetwerk worden gekocht,

maar in China is het ook 20 procent begrepen, bij ons is het 15,

dat is gewoon, klopen wij een beetje achter.

Nee, het is een lezenstuk van Vrijder.

Maar kunnen we het net versterken, is die mogelijkheid er?

Ja, die is er, maar daar zit wel een puntje.

Ik weet niet of ik dat nou bij die DJ, ik geloof Friederijks, die best getheta ook aandacht aan,

dat wil je vergunning krijgen voor een nieuw hoogspanningsleiding in Nederland,

dat het geluk 13 jaar duurt, voor dat je de vergunningen rond hebt.

Dus daar zou je eens goed naar moeten kijken, als overheid is het niet zaak dat je dat proces aanzienlijk versnellt.

En dat is niet elke Jan Boerenlul die ergens een huisje heeft in de buurt,

een bodeprocedure tegen je kan beginnen, zodat het weer twee jaar stil ligt.

Precies, en waar ga je die neer zetten, die mast, want dat betekent...

Ja, dat is het, in my backyard natuurlijk, dat is het bekende puntje, dat is een vol land,

dus dat zal problemen geven.

Dus het zou wel te overwegen zijn op dit punt het proces van,

met name vergunningverleiding, wel iets te verstellen.

En moet er hier bijvoorbeeld in jouw straat, want ik kan me voorstellen dat dat is belangrijk wat jij noemt,

die palen, maar ook hier in jouw straat, moet er hier ook wat aangepast worden?

Volgens mij zijn alle leidingen hier, al zijn er al vernieuwde gastleidingen.

Oké, dus die zijn er op voorbereid?

Volgens mij wel, Jan. Ik heb ook het glasfeest nog niet dat ik het gebruik, maar ik heb het wel.

Oké, dus ook even een vraag van mensen die hier dieper in zitten, reageren, even op of wat...

Ja, dat zou heel mooi zijn, ik zou, lezen een stuk van Friedrich,

wat voorzien is van alle mogelijke berekeningen en getallen,

en daar ben ik wel benieuwd wat men daarvan vindt.

Ja, nog één vraag hierover, want rond die provinciale verkiezingen zag je ook allemaal mensen die dan in een akker stonden,

die zeiden ze ja, hier willen ze dan allemaal zonnepanelen gaan neerleggen, dat willen we niet,

maar ze zullen toch ergens neergelegd moeten gaan doen.

Ja, ook daar zijn al techniek om het nog hoe koper te maken om ze gewoon neer te leggen.

Ik heb volgens mij al verteld over dat die zonnepanelenboel daar in India,

waar ze zijn zonnepanelencentrale hebben tegenover de van het Eiland Menheten, ook daar zit daar vorste vaart in.

Ja, maar goed, in zo'n akker, dat is het probleem, ze willen die panelen daar niet,

ze willen de ruimte er niet voor oproofgen.

Nee, dat is interessant, dus ook typisch Nederlands, dat wij willen van alles,

maar mis het ons op geen enkele manier ook maar enige moeite of naarheid bezorgd, dan willen we het.

Maar dat kan niet, misschien blijven we ten slotte het laatste land dat nog volledig draait op fossiele brandstof, prima.

Ik zag het nu ook al langs, dus snelweg een stukje van de week, dat ze dus na de vluchtstrook,

en dan heb je die reeling, en daarachter liep ook een hele smalle strook, die was helemaal volgelegd naar weerzijden met zonnepanelen.

Ja, heel handig natuurlijk, want dat is een strook waar je verder toch niet loopt.

Nee, nee.

En voor de muizen is het ook niet vervelend, en je vindt het wel fijn dat ze een trook kunnen lopen.

Dus ja, dat is allerlei loze ruimte die heel gemakkelijk gebruikt kan worden om zonnepanelen neer te leggen,

maar als je een beetje in het buitenland de bront gereden was in Europa, dan weet je dat op talverplekken enorme partijen van die panelen liggen.

Ja, kijk, en nu heb jij nog panelen gewoon op het dak liggen, maar de techniek...

Ik heb twaalf simpele panelen.

Ja, maar binnenkort zit het gewoon in je dakpan, dan is het dakpan...

Dat kan er ook, dat zijn alle mogelijke manieren te verzinnen.

Maar goed, de energietransitie is allang, ruimschout en zeer spectaculair, je zou haast kunnen zijn explosief begonnen.

Ja, en ook nog wel even aanstippen, dat toch iemand, die in de herst van zijn leven zit, hier nog meer bezig is,

want er zijn ook kritiekastes die zeggen, ja, die van Rossum, die interesseert het allemaal niks meer, want die heeft er straks toch niet meer, als dit een probleem wordt.

Ja, nou, je zou kun je ook kunnen neer.

En ik zeg ook wel eens voor de aardigheid, wat betreft de klimaatopwarming, daar leeg ik niet wakker van, want tot nu toe...

...heb ik er als bejaarder alleen maar voordeel van, zeg ik ook wel eens.

Je kunt diverse, er zijn diverse trajecten in je redanering.

Ja, maar je bent er volop mee bezig.

Ik vind het hartstikke interessant, dat begrijp je wel, dit is nou wel een historisch student, niet de kroning van Karel de Derde, dat interesseert me echt, geen kloot.

Maar dit is echt een hoofdsteinteressante zaak, vooral natuurlijk, dat begrijp je wel.

Omdat ik altijd al, ik geef toe dat het was misschien zelfs een voordeel, meidenzijds, ik voel dat dat pessimistische gedoe, het is al te laat.

Het is verschrikkelijk, honderden miljoenen mensen zullen om het leven, dat heb je totaal niks aan.

En dat miskent, als ik dat boek in dat stuk van Jesus Vreder ik bij elkaar opdel, miskent datgene wat er daadwerkelijk gebeurt.

Het is natuurlijk nog wel een probleem, arme landen, wat gaan we dan doen?

Maar de prijsdalingen zijn zo spectaculair, dat ook op dat punt hoop is.

Ja, want er zijn mensen die zeggen, er gaan oorlog ontstaan, door dat bijvoorbeeld delen oorlaad te gaan lopen.

Ja, mensen zeggen dat grote veroveringsoorlogen zullen ontstaan, honderden miljoenen mensen zullen sterven.

Je hebt ook dat plaatje van de wereld, dat is vaccinerlichtje, weet je wel, met daar bovenop zo'n vlammetje, wat al.

We hebben nog een kaas vet van België in Nederland naar beneden druppelt, daar hebben we geen dommer aan.

Je kunt beter kijken naar wat de werkelijkheid is.

Zijn die verhalen die mensen wonen dan in die gebieden die dreigden over stromen binnenkort?

Ja, heel Nederland dreigt natuurlijk, als het zeespiegel, als die nog wel fors wat doorstijgt, dan kan het best zijn dat de opwarming ook zonder klimaat,

zonder dat wij de energietransitie uitvoeren deels doorlopen.

We zitten beslotverrekening nog steeds in een postglaciaal, dus er is ijs en er is in de loop van de geschiedenis van de planeet en de langere periodes helemaal zondere ijs dan met de ijs.

Maar ten aanzien van de energietransitie, dit waar, is echt goed nieuws.

Goed, maar wij krijgen met die overstroming iets later te maken.

Omdat wij het op zulke tal van mensen van het klimaatbeweging zeggen, nee, die is het niet, dat is kletskoek, dat is de technologie, we moeten allemaal simpel gaan leven, nee, dat zijn we niet nodig.

Wacht even, je zegt simpel leven, dat hoeft niet, we kunnen gewoon doorleven zoals we nu leven in techniek.

Ja, dat denk ik wel.

Maar je bent toch wel voor minder vliegen en dat soort dingen?

Nou, daar zou je ook nog eens in, je kunt afvragen, je kunt te weten, het waterstof is wel gebruikbaar uit brandstof en vliegtuigen.

En als je natuurlijk maar genoeg elektriciteit opwerkt en die elektriciteit, die kost niet veel, dan kun je die vliegtuig op waterstof laten vliegen.

Maar de deskundigen zeggen alleen voor de korte afstandsvluchten, voor de lang afstandsvluchten, als je naar New York wil, dan moet je op kiosine blijven vliegen voorlopig.

Nou, dat zou kunnen, dat weet ik niet precies, dat heb ik me niet in verdiept.

Maar vergeet niet dat een vliegtuig wat naar New York vliegt, ook relatief zuinig vliegt.

Korte vluchten, dat is een ramp, want dan moet die opstijgen en je weet dat je naar Londen gaat, hij stijgt op en dan valt hij ook meteen weer naar m'n hele bewijs.

Maar kijk, die vliegtuigen, die vliegen op 12 kilometer hoogte, en op 12 kilometer hoogte is het betrekkelijk zuinig transporteren.

Ik heb begrepen uit allerlei opstellingen dat je dan een zuiniger bent dan in de hoge snelheidstrein die met 300 kilometer per uur op het aardoppen vlak eruit.

En voor de korte afstandsvluchten willen we natuurlijk mensen naar de trein bewegen.

Ja, dat zou mooi zijn, maar dan moeten die treinen wel, nou dan gaan we niet overnieuw over beginnen, maar het zou wel handig zijn, dames en heren, lieve regeringen in West-Europa.

Zorg nou eens dat je de boel op de rails krijgt, ja, een hele leuke woordspeler, maar dat is toch van een treurigheid dat het een zoetje is, een chaotisch systeemhandelskut, niet noemen, werkt daar aan.

Overigens interessant, Martin Steinbugh, wel een professor van de Universiteit in Eindhoven, die weet hier alles van dat elektrisch vlieger.

Leuk om hem eens te googelen, interessant ook, dan kun je zien wat hij daarover zegt.

Ja, voor korte afstander schijnt het wel te kunnen.

Ook elektrisch vliegers schijnt al mogelijk te zijn.

Nou, de vraag is of je al die moeite moet doen als je een andere en relatief goedkoper oplossing zou kunnen vinden.

Maar goed, ook het batterij waar we, wat we lopen natuurlijk al heel snel tegen het opslagproblemen aan, dat moet ook oplossingen voor verzonden worden, maar ook de batterijtechnologie maken van snelle voordatingen.

En ook dat verhaal dat er allerlei grondstoffen eigenlijk nauwelijks aanwezig zijn, omdat we er nauwelijks naar gezorgd hebben.

Ja, dat liet hij hem zelf.

Dat moet nu ook nou, het is toch hier in Europa nu ook ergens een plek geopend waar ze dat gaan winnen?

Zeker.

Je hoeft niet meer uit China te komen.

Nee, het is nou niet zo dat je overal waar je een schrijp in de rondstekent dat dan liet hij hem zitten, maar dan is ze ook hier liet hij.

Maar ja, we hebben niet de moeite genomen om de, want het gaat vooral ook om het verwerkingsprocedee.

Die zei je haalt die kluiten, geen idee hoe het eruitziet, uit de aarde, maar het moet verwerkt worden, zodanig dat het als batterijgrondstof gebruikt kan worden.

Nou, was er van de week in Den Haag een meenkomst en die ging over, moet je nog wel kinderen willen, ondanks de klimaatproblemen?

En hij is onder jonge mensen best wel veel belangstelling voor, van ja, wij willen geen kinderen meer om de wereld te redden.

Nou, dat is vrouw Kul.

Waarom is dat vrouw Kul?

Omdat je enorm wat demografische problemen krijgt, kijk naar het haardige China, waar de een kind politiek dan ook een opzalige gevolg heeft, als je helemaal geen kinderen krijgt.

Dan zullen toch die kinderen van nu, of die jonge mensen waar je het over hebt,

wie gaat die jonge mensen verzorgen als ze krakkenmikker zijn geworden, want er zijn geen kinderen meer, er zijn geen jongens meer.

Nou, het is niet te zeggen dat ze helemaal geen kinderen meer krijgen, maar minder kinderen meer.

Nee, maar nu is dat veel te weinig.

Als ik echt iets krijg, dan is het maar de vraag of er iemand aanwezig is die mij wil helpen.

Met de gelijke tijd minder mensen betekent ook minder.

Misschien, ik moet het dus op de kruipunt hiernaar, dat aangrenkpunt van het huis verhoudt.

Ja, maar de belangrijkste oorzek van de opwarming is de mens toch, dus als we toch minder mensen hebben, dan wordt dat probleem toch ook verzacht.

Ja, maar als die mensen dus minder CO2 uitstoot, weten te genereren, dan is dat probleem in feite opgelost.

Ja, maar als je geen mensen of minder mensen hebt, dan gaat het misschien nog harder, nog sneller.

Het wordt toch minder mensen, op historisch termijn, in feite is de grote groei van de wereldbevolking al gestopt.

De enige toename nu heb ik begrepen in deze eeuw is dat heel veel mensen veel ouder worden dan vroeger.

Alleen mensen die dan vroeger misschien op een veertigste waren dood gegaan, die worden nu zeventig of ouder, zodat ze aanwezig blijven, en dat is natuurlijk...

Ja, maar hoe kijk jij dan naar dit soort bijeenkomsten, want ik sprak te zien, want die was heel interessant.

Ik vind dat eerlijk gezegd wel een beetje zwarte kijkereijen van een ernst denkbare soort.

Ik zeg, ik krijg gewoon kinderen, je hoeft erin tien te krijgen, maar stuk of twee is handig, drie vind ik ook nog prima.

Maar ik sprak Frits Wester een keer, die hebben we eerder al aangehaald vanwege het zeilen, en die hadden ook een gesprek met zijn zonen gehad,

en die zeiden ook, ja, pap, we willen misschien helemaal geen kinderen meer vanwege de klimaatverandering.

Nou, dan zou ik als Frits toch eens even met die zoon gaan praten en zeggen dat er hoop is.

Erg groot licht aan de horizon, echt waar. Dit heeft heel veel mee te maken met stemmingmakerij,

met in feite irrationele emoties dan met de werkelijkheid.

Dus jongeren die na zo'n meenkopse gaat, die zijn irrationeel.

Over 200 jaar ben ik heilig van overtaas, de wereldbevolking aanzienlijk minder omvangrijk zijn dan nu.

Oké. Nou, ook een oproep hier. Mensen die dus ook zo denken, die zeggen, ja, we overwegen ook om geen kinderen te krijgen om deze redelaad even van je te horen,

dan kunnen we die argumenten meenemen de volgende keer.

Dat was al in de jaren zeventig, had je dat al.

O, toen was dit ook een discussiepunt.

Ja, ik heb dat te geloven gewoon. Ik had er wel vier willen hebben.

Op 15 mei is de Nederlandse soevrij in die tijd 375 jaar uit oud.

Dus hoe kwam de vrede van Munster tot stand? Dat is ook een vraag.

Ja, dat is op zichzelf de vrede van Munster. Je kunt in Munster trouwens nog gaan kijken.

Het gebouw is er nog, de ruimte is er nog.

Het hangt als een heel leuk schilderij van hoe het er toen uitstacht, toen dat gebeurde.

In Munster is eigenlijk een eind gemaakt aan een reeks van langdurige Europese conflicten.

En daar is de soevreniteit geregeld van de diverse participanten.

En daar is ook natuurlijk de kwestie van de religie geregeld.

Dat je, hoe was het ook weer, Cuyo's regio en Cuyo's religio.

Kortom, je hield de religie die je al had.

Daar moest ook verder niet meer veranderen.

En wat ik de kern is, is dat de diverse Europese nazis niet waar soevren waren.

En dat dat daarmee rekening gehouden moest worden.

En het fijne voor Nederland was, bij die gelegenheid, dat wij erkend waren.

Wij waren natuurlijk een opstandig onderdeel van het Habs-Burserrijk.

En we hadden lang gevolgen namelijk vanaf 1568 tot 1648.

Niet waarom zelfstandig te worden.

En vijfde hadden we al, wat ik er net al zei, was al lang duidelijk dat we dat gewonnen hadden.

We waren al lang een van de rijkstomhonden van Europa geworden.

Maar goed, daar werd het, wij werden officieel erkend als een soeverreineparticipant in het spel der Europese nazis.

Kijk naar dat leuke schulderijtje. Ik weet niet, een heel bekende schulder heeft het gemaakt.

En die had het graag willen verkopen, want het is wel relatief klein.

En toch staat iedereen er herkenbaar op, maar ik geloof dat niemand interesse had, zoiets is het.

Maar dan ga je munster kijken, het is leuk.

En wie had de belangrijkste hoofdrol in dit hele verhaal?

Weet u wie daar de centrale rol speelde?

De Spanje hadden moesten natuurlijk ook kakkoord gaan met deze onderneming.

Wie dat nou eerlijk gezegd georganiseerd had, dat zou ik nou moeten kijken.

En dit was ook een verhaal waarin de achterkamer natuurlijk ook heel veel deals al werden gemaakt, los van die grote vreemden.

Het geheel was al een huizachtige deal, en het is daarvan gelegd.

Dus dit is een groot diplomatiek circus wat ooit in Europa in de geschiedenis heeft plaatsgevonden?

Ja, en het wordt algemeen gezien als, laten we zeggen, de stak van het moderne nazissysteem.

Dat is dan jammer dat we dat nou niet even te zien hebben gekregen.

Nee.

Dat is dan ook interessant, want dat ze een prachtige kathedraal hebben die van na afloop van de Tweede Wereldoorlog

niet veel meer over was dan een 1 meter hoog ruïnenmeurtje.

En dat is helemaal hersteld.

Wunster is historiserend herbouwd.

Mijn boeren en ik waren er wel enthousiast over, het is een leuke stad, ga eens kijken.

Hebben jullie een uitzending over gemaakt?

Ja.

Dus je is ook terug te vinden ergens?

Ja, dat is terug te vinden, ook ons optreden in die zaal waar dat zich allemaal heeft afgeleeld.

Met een verhaal over dat schulderijtje, want je begrijpt, dat zit ik hier niet zelf te verzeerden,

maar dat hebben we een keer, was dat een onderdeel van het programma.

Oké, leuk dat zetwevertjes in de beschrijving met de botkast kunnen mensen dat vinden.

Hoe is het met de opnames met Emma Wurtelboer ook nog steeds gevraagd?

Ja, die zijn nog steeds gaande.

Is ze terug uit Tokio?

Ja, zij is terug uit Tokio en vorige week al teruggekomen uit Tokio.

Wij zijn afgelopen vrijdag, zijn wij naar haar middelbare school geweest in Almelo.

En we hebben interessant gepraat over lesgeven, social media in de klas, dat soort vragenstukken.

En zij was natuurlijk ontwoerd en opgewerkt, doordat ze die school nog weer een dag,

en al die oude leraren, je weet hoe sterk die gevoelens kunnen zijn.

Ik was rijk wel een beetje jaloers op, in die zin dat ik was zelfs door omstandigheden.

Was ik in mijn oude school geweest in Wageningen, met mijn broer,

en ook te benen voor een ander televisieprogramma, namelijk dat programma met mijn broer.

En mijn school zit er aan de buitenkant nogkeurig uit, het is een rijksmonument.

Het is aan de binnenkant op een zo triste, triste manier verwaloosd.

Het ziet er zo, shabby, vies, ongeïnteresseerd uit.

Het is echt, ik moet volgens mij echt 30 jaar helemaal geen kloot aan de hand zijn.

Het is diep terug, ik hoop dat ze dat schijnen te willen verkopen.

Ik hoop dat ze er een bestemming voor vinden, waarbij ook het interieur toch nog eens een forse op naar beurt krijgt.

Hoe was het trouwens in Wageningen voor de rest?

Nou ja, een jaar lieverde, terwijl de vijf-mij-vieringen volgen.

Dat was echt het, ik had het al verteld, bij Koningsdag had ik een eetafspraak in de stad gemaakt.

Dat was het heel druk.

Ik had het denken aan de Koningsdag, waardoor al al ik onderweg dacht,

ik had al, wat zijn dit voor gehoepen van krankzinnen,

al met hoedjeshoppen en verf op de neus, die op weg zijn naar de pin.

Toen hoorde je ook in de verte, die insisterende dat gedreund wat er geworden bij die soort verhalerenden.

En zo was het in Wageningen.

Al net zo, ook al met vlaggertjes en ja, ik weet niet, ik zie de mensheid of althans,

en vooral het jeugdige deel van de mensheid,

zie het als absoluut hoogtepunt van festiviteit is in een soort oorwoutdreun,

een soort oorwout, hoe moet je dat zeggen, ritme.

En ja, hoe ze het moet zeggen, die luidsprekers, die zijn wel hoog ontwikkeld,

want je hoek ons op kilometers afstand te horen.

Je had ook het gevoel dat je tegen het geluid in kon leunen, zou ik me zeggen.

Ja, wat doen de mensen daarbij dan, die springen dan op en neer.

Ja, je vraagt ja, wat is daar nou aan, maar ken ik als je nou maar genoeg biedring,

dan is dat hartstikke fijn om bij dit soort vlaggedreunen op en neer te springen.

Ja, ik ben negenis, ik wou zeggen, negenis zes, dat ben ik helemaal niet.

Ik ben negenis zevendig, ik vind het.

Ja, jij kijkt daar met een immensen verbaasd in, kijk ik ernaar.

Dat je festiviteit hebt, dat begrijp ik wel.

Maar dat ze van een zo ingrijpende, ook muzikale stompzinnigheid zijn,

dat vind ik dan toch weer weer verrassend.

Maar heb je de dingen kunnen bezoeken die jullie wilden bezoeken,

hebben jullie leuke verhalen kunnen maken?

Ja, zeker, zeker, ja, het zijn alle mogelijke leuke dingen gedaan.

Universiteit ging het over, hè, vooral?

Het ging vooral over de universiteit, laat ik er één ding uit pikken,

we hebben de redder van de banaan, hebben wij geinterviewd, dat was hoogst interessant.

De redder van de banaan?

De redder van de banaan, de banaan wordt namelijk met ondergang bedreigd.

Alle banaanen, met name alle export-banaanen in de wereld, dat is één type banaan,

dat is de cavendish en die is een product van klonen,

al die planten zijn klonen van uiteindelijk één originele plant,

of een aantal originele planten, allemaal dezelfde soort, de cavendish.

En de cavendish was al een soort die geïntroduceerd is alweer een tijdje geleden,

omdat het daarvoor populairste banane soort,

aangetast raakte door schimmels, zowel bladschimmel als grondschimmel.

En de cavendish had nergens last van, maar ja, je ziet,

als je er maar lang genoeg mee doorgaat en die schimmels, dat zijn enorm actieve,

hoe zullen we dat zeggen, wezins hebben, we hebben besloten dat schimmels eigenlijk

levenswezens zijn en wat heeft zich voor gedaan, ongelukkige wijze,

ik geloof eerst op Taiwan, dan bleek dat ook de cavendish aangetast,

die is door bladschimmel, daar valt wel tegen te spuiten, begrijp ik,

maar ook, hij wordt dus ook bedreigd van grondschimmel,

dus wat hebben ze nu in Wageningen besloten, daar hebben ze een hele reek,

tientallen bananenvarianten verzameld, banane soorten,

er zijn tientallen verschillende bananesoorten,

het banane is over 100 miljoen mensen, is dat het hoofdvoetsel,

dat is niet onze banaan, dat gele ding wat we bij de Behoelte Boel kopen,

maar dat zijn wat bakbananen of kookbananen, heb ik begrepen,

daar stonden wij dus in een soort wonderlijke plastic jasjes,

met speciaale hoestjes over de schoenen in de bananenkas,

waarin ik hoe voelde, het is natuurlijk een tropisch volk,

een plant van tropisch volk, de hoerwoud,

en daar zijn we bezig met het maken van kruisingen,

zodat er uiteindelijk een veel grotere variëteit zal zijn aan bananesoorten,

het kan best zijn dat er weer een soort zal worden aangetast door die schimmels,

want wat ik al zei,

de slotten zullen we hier op de planeet op,

zullen wij opgeruimd worden, misschien door schimmels,

een heel succesvolle levensvorm in de allerlei opzichten,

je hebt al een hele tv serie over, heb ik begrepen,

ook weer interessant, dat namelijk net gelezen,

van die schimmels die die mieren aan tasten,

en dan de mieren herprogrammeren, dat vond ik wel een fantastisch verhaal,

maar goed, ja, en hij zei dat daar de goede voordelingen werden gemaakt,

en dat waarschijnlijk toch de banan wel gered zou kunnen worden,

maar daar zie je dus dat is een onderzoek in Wageningen,

wat over zijn ruim gefinancierd wordt,

die begrijp door belang hebben in de banane industrie,

maar we hebben tientallen mensen bij betrokken zijn,

hartstikke interessant,

een heel nuttig werk van die Wagenings universiteit,

ja, de Wagenings universiteit is natuurlijk op zichzelf wel verscheurd,

doordat een groot aantal docenten ook in Wageningen natuurlijk ook wel begrijpen,

dat de grootschalige, geweteloze industriële landbouw,

dat we daar niet even mee door kunnen gaan,

en een ander deel van de Wagenings universiteit is juist,

je heeft juist in de loop de tijden natuurlijk significant bijgedragen

aan de ontwikkeling van een,

nou ja, wat me eerlijk zeggen, industriele landbouw in Nederland,

want daar zitten wel friksen hier,

maar dat is natuurlijk en ook op zichzelf wel leersaam.

En dan als biereling van de maatschappij dus ook die universiteit daar, ja.

Zeker, we hebben natuurlijk de Wageningse berg gedaan,

waar komt die berg vandaan?

Waarom is er een Wagening?

Een bergteijstijd, heb je verteld al?

Dat is allemaal van de eerstijd, de ene en laatste eerstijd,

natuurlijk, het zoon aan de stadien,

en ik was wel gequets toch,

dat de geberberg 10 meter hoge te zijn,

dan de Wageningse berg,

dat is al een beetje een hortplekje op onze avontuur daar.

En het najaar op televisie, deze aflevering?

Ja, dat zal zeker het najaar worden.

Als de plending klopt?

Dat denk ik wel, ja.

En je zei nog iets interessant,

je zei we beschouwen schimmels nu als levende wezens,

sinds wanneer is dat?

En wie heeft dat bepaald?

Ja, dat is een interessante vraag,

dat weet ik eigenlijk niet zo precies,

we hadden eigenlijk wel te weinig aandacht voor schimmels,

maar we weten nu dat het de grootste levende wezens zijn, schimmels.

Niet waar, want je kunt natuurlijk,

er zijn schimmels in echt,

tientallen zo,

niet honderden,

vierkante kilometers groot zijn,

dat is dan, kun je aan DNA-materiaal,

kun je zien dat het in principe hetzelfde wezen is.

We weten nu dat schimmels eigenlijk,

nou ook, want ja, schimmels nadenken,

maar schimmels kunnen bewust op zoek gaan naar voedsel.

Schimmels,

en daar zijn bovendien eindeloos veel schimmels,

van alle maten en soorten en activiteiten.

En nogmaals volgens werden ze eigenlijk tot het plantenrijk geregeld,

en nu worden ze tot het rijk van de levende wezen.

Dit plant zet ik ook levende wezens,

maar goed, het, het,

ja, het zal wel dierenrijk,

maar ik zal wel moeten zeggen,

als nu worden ze tot het dierenrijk geregeld.

Het is een wonderlijk, hybride,

ja,

soort van...

Maar hoe gaan ze dan op zoek naar voedsel?

Hoe, hoe moet ik me dat voorstellen?

Nou, met die schimmeldraden die je in de hond gooien,

overal,

en zijn, overal en altijd schimmels.

Daar word je straks gaan een stukje kaas kopen,

dan doe je een plastic bakje,

zit vaak zelfs al verpakt in plastic,

je legt het in de heiskast,

het komt er niet zo van,

je gaat drie weken met vakantie,

en hoe ziet dat,

dat fantastisch verpakte stukje kaas eruit,

beschimmeld.

Ja,

kun je ook de beste afsnijden en opeten,

mensen moeten daar niet zo kinderen achterover doen,

maar overal en altijd zijn er schimmels.

Maar als dat wat jij zegt,

klopt, dan is het zo dat die schimmel op zoek gaat naar die kaas,

en op een gegeven moment toeslaat, maar...

Nee, het is niet zo dat die schimmel uit de grond van je tuin,

en dan je klinkt,

je keuken binnen wandelt naar de eiskasten,

op de deur open doet.

Nee, die schimmel is er dus al,

de sporen van die schimmel zaten al op die kaas.

En op een gegeven moment wordt die zichtbaar?

Ja, die wordt zichtbaar omdat die de kans krijgt,

om zich te ontwikkelen.

Dat zijn mensen van die blauwe schimmels,

als je weet.

Ja.

Je hebt ook speciale kaasen waarop

waarin de schimmel geinjecteerd wordt

om de smaak van de kaas te bevorderen.

Maar er is een heel interessant boek van gezin,

over schimmels.

Nou, misschien moet je dat ook eens bespreken.

Hoe heet dat? Weet je dat uit je hoofd?

Nee, dat weet ik niet.

Maar op een gegeven moment.

Ik dacht, underground.

Maar als je die kaas dan maar lang genoeg laat liggen,

en het gaat schimmelen, dan verdwijnt die schimmel op een gegeven moment,

toch ook weer, of niet?

En dan blijft de schimmels...

Heb je nooit in een onlolige opname,

versneelde opnames gezien

van zo'n fruitgehaald?

Ja, en zo'n timelapse.

Nou, hier is het,

fruit ziet er prachtig uit,

en dan eerst beginnen flekkjes,

en dan zakt het helemaal in elkaar,

het vocht loopt eruit,

en dan blijft het daarheen,

en dan was er een brein plaatje open.

Dat is geconsumeerd.

Maar dan zijn de schimmels wel uiteindelijk weer weg.

Nou, die gaat niets anders doen, ik weet niet precies wat.

Ja, we zitten nou zoals op de fiets

stappen,

en een ander fruitgehaald uitwijken,

zo is het ook niet.

Maar,

schimmels zijn al om tegenwoordig.

Fascinerend?

Ja, het is echt fascinerend.

Eigenlijk is het zo,

laten we dat nog eens even constateren,

dat als je toch ziet,

wat sinds mijn jonge jaren,

wat wij zouden zeggen,

over de natuur,

over de intelligentie van dieren,

over,

over het hele al zelf,

hoeveel wat astronomisch wijzen zijn geworden,

denk aan de Hubble en de Web,

en alle andere telescope,

trouwens,

systematisch groot schalen honden zo.

Het wordt wel eens gezegd,

van ja, wat levert die wetenschappijk op?

De meest fantastische kennis in mijn leven

is de wetenschappelijke kennis al,

zo ongelooflijk

veel groter en ruimer geworden,

en boondien allemaal even fascinerend.

Ja.

Over James Webb had laatst weer een fantastische foto,

de telescope,

weer een hele haarschep foto vanuit de ruimte.

Wat hadden ze gefotografeerd?

Ja, was het Uranus of iets dergelijks?

Dat zou kunnen.

Eén van onze planeten.

Ja.

De podcast over kun je trouwens ook terug luisteren,

en heb ik er helemaal uitgebreid over gehad,

volgens mij vorig jaar zomer,

wat je terug zoeken kunt vinden.

De Web Telescope, ja fantastisch,

dat de slottoffe gekomen is,

want ik geloof tien jaar te laat of zo,

maar hij is al gekomen.

Amerikanen doen ook hele goede dingen.

Laat ze vragen,

wat zou Maarten van Rossem vinden

om een keer de stadhouder Maarten van Rossem

met een U te bespreken,

zegt Mark Schouten.

Ten eerste is er geen Maarten van Rossem

met een U,

ook de historische Maarten van Rossem

mag ik daarop wijzen.

Het kijkte spelling

was toen niet een zaak van groot gewicht,

dus je deed maar wat.

Dat we een vaste spelling hebben,

dat is kondacteerd uit de 19e eeuw.

En Bovendien was er geen stadhouder.

Hij was veld hier.

Hij was veld hier in dienst

van de hertog van Gelre.

En in dienst van de hertog van Gelre

het hertog van Gelre wilde

niet geen deal met de Habsburgers.

En Habsburgers wilde Gelre hebben.

Want dat zou hun bezittingen

in de lange landen

zou dat completeren.

En u wilde het ongelukkige geval voor de Habsburgers

dat Maarten van Rossem

met een E,

die ook eens familietechnisch niets

met mij te maken heeft,

en een heen bekwaam een veld hier was.

Heel bekwaam.

Ten haar geplunderd.

Ja,

hij overwachtte

acties,

brandschat

en wat is brandschat

dat is dan je bezet in stad

en dan zeg je van

er zijn twee mogelijkheden of jullie betalen

zullen we maar zeggen

15.000 dalers

of we fikken de hele boel af.

Je maakt een schat en brandschat.

Ja, dat deed hij ook.

Dat was hij ook heel effectief in.

En ik kan hem in de 1, 2, 3 niet

haat.

Waarbij dus een laat zeggen

veel kleinere tegenstander

toch heel effectief tegen een veel grotere

tegenstander

vechten kan.

Dat was Maarten van ons met een E

een geed stadhouder

nogmaals een gehuurde militaire.

Een bekwame militaire

maar een gehuurde militaire.

Er gloort ligt

aan de horizon echt waar.

Ik heb laatst gelezen wat

de Apple daar aan verdient

en wat de Chinezen daar aan verdienen

en dan moet je toch ook als Chinees

denken we doen iets fout, dit moet

op korte termijn, moet dit veranderd worden

want dit is een hele onrechtvaardige

zaak en dat is het ook in allerlei opzicht.

Maarten over de geschiedenis van China.

Wat zich voltrekt in China

en in de jaren andere Asiatische land

is niet meer dan een onderdeel

van datzelfde enorme proces

wat ooit begonnen is

90 en 1750.

Download het Luisterboek via

de link in de shownotes.

En wil je nog een podcast luisteren?

Luister dan nu naar C Level.

Daarin vertelt de baas van Ahol del Herrsen

Wouter Kolk hoe de supermarkt van de toekomst

eruit ziet.

De link naar de podcast staat in de shownotes.

Machine-generated transcript that may contain inaccuracies.