De 7: 20/03 | Fouad Gandoul blikt vooruit | 'Credit Suisse is typisch voorbeeld van too big to fail and too big to save' | 'Fed zal rente niet verlagen want dat is een paniekreactie'
De Tijd 3/20/23 - Episode Page - 17m - PDF Transcript
Bij NN verstaan we zelfstandigen als geen ander.
Zeg jij, ik heb het te druk om het nieuws te lezen, dan zorgen wij dat je de zevenhoofd punten kan horen.
Start je dag gerust met NN en de Zeven, de dagelijkse podcast van de tijd.
Welkom bij de Zeven van de Tijd.
Elke dag om zeven uur. Onze blik op de zaken in Zeven Punten.
Dit is Bert Rijmen.
Goeiemorgen, het is maandag, dan blikken we in de Zeven altijd vooruit.
Maar de week die komt met een gafst.
Vandaag is dat politiekoloog en columnist bij de Tijd Fouad Ghandu.
Goeiemorgen Fouad.
Goeiemorgen.
De Zwitserse grootbank UBS heeft zijn sector en landgenoot Credit Suisse overgenomen.
Na een race tegen de klok dit weekend hebben al die bankperikelen en invloed op het rentebesluit van de Amerikaanse centrale bank deze week.
En de Chinese president Xi Jinping bezoekt vandaag zijn Russische collega Putin.
Terwijl de Europese leiders later deze week de koppen bij elkaar steken.
Zowel in Moskou als hier in Brussel zal het natuurlijk gaan over de oorlog in Ukraine.
Het is maandag, 20 maart. Welkom.
De Zwitsers beginnen aan een week waarin het bankenlandschap in een land grondig hertekend wordt.
De financiële Reus UBS neemt het noodleidende Credit Suisse overlegd daarvoor 3 miljard Zwitserse-Frank op tafel.
Terwijl de bank vrijdagavond op de beurs nog 8 miljard waard was, flink verliezen dus voor de aandeelhouders.
Maar de deal was nodig tegen nu, maandagochtend, voor het openen van de beurs.
Want zag er naar uit dat Credit Suisse anders failliet zou gaan.
En daarmee aanleiding zou geven tot een regelrechte wereldwijde bankencrisis.
Een eerdere reddingsboei van 50 miljard Zwitserse-Frank door de Nationale Bank was dus niet voldoende.
En ook nu houdt die Zwitserse Nationale Bank 100 miljard Frank aan liquiditeitstun klaar.
Zodat UBS de activiteiten van criticies verder kan zetten.
Een zeerspannend weekend was dat. Voor wat kijk jij daarnaar?
Wel, banken nemen gecalculeerde risico's en worden voor dat risico ook rijkelijk beloond wanneer alles goed verloopt.
Wanneer het echt er serieus misgaat. Vooral als het gaat om grote of systeembanken,
dan wordt het risico helaas te vaak afgewend op de belastingbetaler.
Uitschrik voor economische en financiële repercussies die het globale financieel systeem zouden kunnen ontvrichten.
En die andere financiële instellingen zouden kunnen beschadigen door besmetting.
Er stelt zich dus hier, of heeft zich een vraag, een probleem gesteld van moral hazard of roekeloos gedrag.
Het probleem werd bijzonder pijnlijk, of voorwoord bijzonder pijnlijk, wanneer het gaat om systeembanken die too big to fail,
maar ook too big to safe zijn. En dat is in dit geval het geval geweest.
Ik ben benieuwd hoe dit vandaag verder zal spelen, hoe er gerageerd zal worden op die markt na de redding van krediswies.
De problemen bij de banken zijn begonnen in de VS.
Voeg wat met het omvallen van Silicon Valley Bank, Signature Bank ook.
Daar ook heeft de overheid ingegrepen om het niet te laten escaleren.
Probleemen bij de banken aan twee kanten van de oceaan zijn die van dezelfde soort.
Nee, er is een wezenlijk verschil tussen de bijlaut, want het gaat over altijd om bijlauts hier,
van een bank zoals SVB en krediswies.
SVB was goed voor 150 miljard aan assets, terwijl krediswies goed was voor mensen 700 miljard aan assets.
Een probleem van krediswies heeft een systemisch effect, niet alleen op het Europeesfinanciële systeem, maar ook op het globaalsysteem.
Dus als een bank als SVB al rimpel effecten kan creëren in de globale financiële markten,
dan kom je in de buurt van een leemmanmoment als krediswies ongecontroleerd en onderzogaan.
Dat is ook de reden waarom gisterenavond, zowel blijkbaar noodzakelijk was,
voor de Amerikaanse ministerie van Financië en de Amerikaanse Centrale Bank om een joint statement te maken.
En ook door de Europese Centrale Bank is gisterenavond met een noodzakelijke verklaging gekomen om het vertrouwen in het systeem te herstellen.
De hoogste overheder kan je al zeggen in de bankenwereld die nog eens naar buiten zijn gekomen om dat te ondersteunen.
Je verweest dat net voelwaad naar het advisement van Lehman Brothers Amerikaanse banken in 2008.
Het hoogtepunt kan je zeggen van de bankenkrisis daar toen.
Is er dan in de naasleep daarvan niet voldoende gebeurd om nieuwe problemen te voorkomen?
Ja, wel, Obama heeft de Frank Dot Act of de Dot Frank Act aangenomen.
Maar wat is er ondertussen gebeurd? Trump heeft in 2018 de grootste versoepeling van de bankregelgeving
sinds de wereldwijde financiële crisis goed gekeurd.
De maatregel was bedoeld om de regels voor alle banken, behalve de grootste banken, te versoepelen.
Sindsdien zijn de kleinere en middelgrote banken in de VS niet meer onderworpen aan de strengere regels die wel nog gelden
voor de grote banken, in zonderheid de liquidity coverage ratio of de strengere stresstesten die voorijn gelden.
De LCR is een rasio die opmeten of de liquiditeitsreserves die de banken aanhouden voldoende zijn
om een uitstroom aan liquiditeiten gedurende een maand op te vangen, bijvoorbeeld in een crisismoment
waar mensen massaal geld op nemen zoals vandaag.
Zogeven in de VS blijven, daar neemt de centrale bank dus woensdag een nieuwe rentebesluit.
Economen verwachten dat de vet doorzet met de renteverhogingen blijtsrente.
Met 25 basispunten zal optrekken van 4.75 tot 5 procent.
Dat was ze ook al van plan, zo leken tot voor kort.
Maar daar is nu twijfel over ontstaan, onmiddel van de problemen in de bankesector,
waar we het daar net over hadden, want ja, waren die banken niet te weinig opgewassen tegen de stijgende rente.
Wat verwacht jij van de vet van de Amerikaanse centrale bank, Fouad?
Kijk, de beelhout van de SVB zonder meer het gevolg van een acute correctie van het tegulmonitair beleid
door de vet in het verleden. Wanneer als centrale bank op de rem gaat staan
en het monitair beleid terug aanscherpt om de inflatie in te tomen,
dan risikeren je altijd economische en financiële repercussies, zoals nu het geval is.
Het probleem van SVB is dat het gaat om onverzekerde depositos die geïnvesteerd werden
in lange termijnobligaties, die na een zinelijk verliezen hebben opgelopen
om de interestvoet door de vet te snel verhoogd weg in de strijd tegen inflatie.
Normaal gezien hedgen banken hun risico tegen scenario's, zoals een plots bestijging van de interestvoet.
Dus hier kan mij eigenlijk ook wel spreken van een probleem van risico management.
De angst leeft in de VS dat er nog andere kleine en middelgrote banken evenzeer blootgestelten
aan hetzelfde risico, dus om die reden dat de centrale bank en ministerie van Financiën
hebben ingegrepen. De vet komt in een bijzonder benar de situatie terecht nu, omdat ze gaan
moeten kijken, ze gaan in principe moeten doorgaan met de optrekken van de interestvoet
om nog veel te hoge inflatie te bestrijden. Anderzijds maakt het zich ook zorgen over de
grootorde, maar we zullen zien wat er gaat gebeuren tussen nu en woensdag,
is dat heel belangrijk, we gaan zien. Ik verwacht een rente stijging tussen 0 en 25 basispunten,
ik verwacht niet dat men een verlaging van de rentevoet zal overwegen, omdat dat een
paniek signaal zou uitzenden met voorspelbaar negatieve repercussies.
Naar Eigerland dan, de federale regering heeft zich afgelopen weekend voor de eerste keer over
de begrotingscontrole gebogen, daar gaat ze de komende dagen en misschien wel weken mee door.
Meevaller was daar dat het tekort van 6 tot 6 miljard lager zal liggen, dan in oktober nog werd
gedacht, rapport was dat van het Monitoring Committee vorige week, voor wat we waar,
zie jij de kro hier staan, want ja, behalve die begroting, nog andere dossiers die hij wil
opnemen, fiscale hervorming en de pensioenen, tegenpase zeg maar. Wel eerlijk gezegd,
ik verwacht een ultieme poging van de kro om met een groot deal te komen, waar elke partij een
klein beetje bediend wordt, probleem voor Yvivaldi, is dat in het beste geval het een deal wordt,
waar de kleinste gemeente delen onder de zeven partijen zo klein is dat niet anders kan dan
iedereen teleur te stellen. Dus zelfs kleine muizenstapjes op vlak van hervorming lijken te moeilijk.
De Chinese president Xi Jinping dan, die gaat vandaag naar Moskou voor een 3-daag staatsbezoek,
het is zijn eerste reis naar Rusland sinds het land Ukraïne is binnengevallen. Verwacht wordt dat
hij het Chinese 12 puntenplan voor Vrede zal bespreken om een einde te maken, dus aan de oorlog
in Ukraïne, na zijn ontmoeting met Putin zou hij ook nog telefoonisch contact hebben met Zelensky,
de president in Ukraïne. Vraag is natuurlijk hoe China en Rusland zich tegenover elkaar zullen
verhouden, is het een militaire band of een lauter economische toenadering? Hoe zie jij dat voor wat?
De kans is klein voor een militaire toenadering. Echte bondgenoten stunnen elkaar in oorlogstijten,
als China en Rusland militaire bondgenoten waren, zou je verwachten dat peking op zijn minst
bewapening en andere hulp zou bieden. En toch lijkt peking meer dan 12 maanden na het begin van het
conflict in Ukraïne geen wapens te leveren, zeker niet rechtstreeks aan zijn vermenende bondgenoot.
In plaats daarvan zijn er twee belangrijke leveranciers van Moskou, dat is Pyongyang en Tehran,
dus Noord-Korea en Iran, voor de drones en voor de munitie. Het strategisch partnerschap zonder
grenzen tussen China en Rusland lijkt dus wel degelijk grenzen te kennen. Dat gezegd zijnde
stelt de stilswijgende economische steun van peking aan Moskou door zijn voorturende en groeiende
handel en het benutten van de mazen in het net van internationale sancties wel in staat om de
oorlog lange tijd vol te houden. Dus hoewel peking op het slagveld misschien niet schouder en schouder
staat met Moskou, helpt G wel de oorlog van Putin te financieren. En het bedrijf dat door de oorlog
in Ukraïne de ordersvel zit toenemen is de Duitse wapenfabrikant Rheinmetaal. Vanaf vandaag
maakt het aandeel Rheinmetaal deel uit van de Duitse DAX, de ster-index daar. Oorlog meer
dan ook voor wat is ook business. Oorlog is altijd business. Vraag het aan Lockheed Martin en
aan Raytheon ook de Duitse wapenfabrikant Rheinmetaal profiteert van de oorlog. Wat ook logisch
lijkt, de terugkeer van oorlog in Europa stelt de eerste wapenfabrikant in Duitsland in staat om met
veel poghazen en intrede te doen in de DAX in Frankvoort waar zijn marktcapitalisatie in één
jaar tijd heeft verdubbeld. De toon aangevende Duitse wapenfabrikant maakte op donderdag 16
maart een omzetgroei bekend van 13% in 2020 tot 6,4 miljard euro en een bedrijfswens van 27%
tot 754 miljoen voornamelijk door de verkoop van militaermateriaal. De economische veruitzichten
zijn eigenlijk uitstekend voor Rheinmetaal. De oorlog heeft bewezen dat investeren in
defensie geen overbodige luxe is. Landen zullen meer wapens kopen ook als de oorlog voorbij is.
Goed voor de business daar alvast. Voetukrainië staat ook op de agenda van de Europese top met
staatshoven en regeringsleiders donderdag-vrijdag van deze week. Hoe staat het eigenlijk met die
Europese samenwerking op het vlak van defensie? Op vlak van Europese samenwerking en zakken
defensies staan we niet waar we hadden gehoopt. De invloed van de Duitse wapenfabrikant groeide
de laatste jaar aanzienlijk zo blokeerde Rheinmetaal in 2019 nog het programma Main Ground Combat Systems,
de toekomstige Europese tank waarvan het projectbeheer aan Duitsland werd toevertrout via een
Frans-Duitse groep KNDS. Waarom? Simpelweg omdat de groep bijzonder besnoegd was over het niveau
van participatie aan het MGCS programma. De Frans-Duitse autoriteiten stonden de drie
betrokken fabrikanten, een Nexter, Klaus Maffay, Wegman en Rheinmetaal. Een document waar de
taakverdeling werd opgesteld werd naar hun gestuurd, 50% voor Nexter, 25% voor Klaus Maffay
en 25% voor Rheinmetaal. En dat was de weinig voor Rheinmetaal die ook de leding van de KNDS
wil en die er niet voor terug dienst om in te spelen op Rheinlandse patriotisme in Duitsland
kortom in evolutie om in de gaten te houden. Powerplay dus van Rheinmetaal om zijn plaatsje
in die Europese defensie-industrie te krijgen. Zes is heel anders dan woensdag, vindt bij het
Franse energie-concent totaal energie een bijzondere ondernemingsraadplaats. Vorige week heeft
het bedrijf aangekondigd dat het zijn tankstations in vier landen van de Hantuut. In ons land wil
totaal energie een joint venture oprichten met de canadese retailer Alimentation Cousteur.
In Duitsland en Nederland worden alle stations verkocht aan een andere partner. De vakbonden
vrezen een delijse scenario, nieuwe basis, slechtere arbeidsvoorwaarden, eventueel voor het
personeel en terecht de vrees voor wat. Ik denk vanwaal. Het is zo. Op 14 februari jongsleden
werd de Europese wetgoed gekeurd. Die verbiedt dat er vanaf 2035 nog wagens met een verbrandingsmotor
worden verkocht. Natuurlijk heeft dat de gigantische impact op de petrochemische sector. Dus ik lees
dit initiatief van totaal energie. Vooral als een poging om het risico op de dure transformatie van
de sector te minimaliseren door ze af te wenden op zelfstandige uitbaarders van tankstations onder
franchesen. Dat zal onvermijdelijk ook de druk zetten bij het personeel zoals dat het al te vaak
uitgevallen is helaas. En nog vandaag in Brussel een donorkonferentie voor de slachtoffer van de
Aarbevingen in Turkije en Syrië. Organisatie is dat van Europees Commissievoorzitter von der Leyen
samen met de Zweedse premier Christerson, die zijn op de moment voorzitter van de Unie. De
conferentie staat open voor alle EU-lidstaten. Natuurlijk de buurlanden, de VN, internationale
financiële instellingen en iedereen die daar nog belang bij heeft, staat dat ook op jouw agenda voor
wat daar gebeurt. Ja, de kans is groot dat er keien lid van de G20 en internationale, belangrijke
geopolitieke speler wel kan rekenen op Europees solidariteit. Maar dat dat veel minder het geval
zou zijn voor Syrië, waar de dictator al zet nog steeds met de plakswijd. En geen zekerheid is
dat de vrijgemaakte middelen effectief bij de getroffen slachtoffers terechtkomen in de vorm van
hulp. Maar Syrië gaat echt er wel terug lid worden van de Arabische Lige en zal kunnen rekenen op de
miljarden petrodollars van de Arabische Shakespeare. Dus ik denk niet dat Syrië daar echt vakken wakker
van ligt. Syrië maakt dus een beetje een comeback. Ja. Dan is het de eerste de zeven van deze
weken weer op. Dankjewel voor je inzichten voor het gaan doen. Dankjewel voor het uitnodigen. Voor nu alvast een fijne dag
nog voor iedereen en tot morgen. Dit was de zeven met Bert Rijmen. Productie door Joris van der Poorten,
van op de redactie van de tijd. Bedankt om te luisteren. Morgen zijn we weer. Tot dan.
Hi, ik ben Peter, zelfstandig architect. Hi, ik ben de vrouw van Peter. Ja, ik hou van mijn werk.
Ja, hij houdt van zijn werk. Het is druk, maar deadlines houden mij scherp. Veel te veel druk en
die deadlines zijn altijd veel te kort. Ja, zoals een lunche tegenwoordig. Leer de
zelfstandige in je omgeving echt verstaan. Alles oké. Heel makkelijk. NN helpt door mentale
problemen te dekken en te voorkomen dankzij Burnout Provincie. Alle info op nn.be slash gelukkig
zelfstandig. Jouw geluk je leven lang en en verzekere en belekken. Ah, je even in Italië walen
en alles vergeten door een drankje. Omdat bij een moment, als je arriveert, kan drie uur in de
Villebben staan. Ah, de balijder van Italaat ben ik toch wel het eerste drankje denk ik. Kom maar,
we zitten hier nu, kom maar. En dan drink je dat drinkje. Ah. Dat is echt genoeg over het gevoel
van Italië. Ook gewoon even, misschien even alles vergeten. Ondeek het in My World Apparativo. Een
vierdelige podcastreaks over cocktails en aperitiefmomenten met onder andere Sergio Herrmann.
Machine-generated transcript that may contain inaccuracies.
Het is maandag en dan blikken we in De 7 altijd vooruit naar de week die komt.
Met een gast.
Vandaag is dat politicoloog en columnist bij De Tijd, Fouad Gandoul.
De Zwitserse grootbank UBS heeft zijn sector- en landgenoot Credit Suisse overgenomen.
Hebben al die bankperikelen een invloed op het rentebesluit dat de Amerikaanse Centrale Bank deze week neemt?
De Chinese president Xi Jinping bezoekt vandaag zijn Russische ambtgenoot Poetin, terwijl de Europese leiders later deze week de koppen bij elkaar steken. Zowel in Moskou als in Brussel zal het over de oorlog in Oekraïne gaan.
Host: Bert Rymen
Productie: Joris Vandepoorten
Vind je wat je hier hoort wel leuk?
Neem dan misschien eens een abonnement op De Tijd.
Zo heb je elke dag volledige toegang tot het nieuws en de analyse van de experten hier op de redactie.
Check zeker eens het kennismakingsaanbod.
Dat vind je op abonnement.tijd.be
See omnystudio.com/listener for privacy information.